Follow– ಮಹದೇವ ಹಡಪದ
ಚಳವಳಿಗಳು ಸತ್ತಿವೆಯೇ, ಮೊಟಕಾಗಿವೆಯೇ, ಸೊರಗಿವೆಯೇ, ಅಥವಾ ಇಂದಿನ ಈ ಕಾಲಗರ್ಭದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲ ರೀತಿಯಿಂದಲೂ ಅಸಮತೆಗಳಿದ್ದರೂ ಸಮಾನತೆ ಬಂದಿದೆ ಎಂದು ಭಾವಿಸಿಕೊಂಡು ಮನುಷ್ಯ ತೆಪ್ಪಗಾಗಿದ್ದಾನೆಯೇ? ಚಳವಳಿಗಳ ಸಾಂಘಿಕ ಶಕ್ತಿ, ಆಲೋಚನಾ ಕ್ರಮಗಳು ಬದಲಾಗಿವೆಯೇ? ಇರುವ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಹೇಗಿದೆಯೋ ಹಾಗೇ ಇರುವಾಗ ಜಗತ್ತು ಬದಲಾಗಿದೆ ಎಂಬ ಭ್ರಮೆ ಆಂತರಿಕ ಶತ್ರುವಾಗಿ ಪ್ರವೇಶ ಪಡೆದ ರೀತಿ ಯಾವ ಬಗೆಯದು? ಚಳವಳಿಗಳು ಸಮರ್ಥ ನಾಯಕತ್ವದ ಕೊರತೆಯಿಂದಾಗಿ ಹಿಮ್ಮುಖವಾದವೇನು? ಅಧಿಕಾರದ ದಾಹ ಸಾಮಾನ್ಯ ಕಾರ್‍ಯಕರ್ತನಲ್ಲೂ ಆಸೆಯ ಬೀಜ ಬಿತ್ತಿದವೋ?
ರಾಶಿ ಮಾಡುವ ರೈತ ಕಾಳುಗಳಲ್ಲಿನ ಕಸ-ಕಡ್ಡಿ ತೆಗೆಯಲು ಗಾಳಿಗೆ ರಾಶಿ ತೂರುತ್ತಾನೆ. ಆ ತೂರುವ ಕ್ರಿಯೆಗೆ ಒಂದೇ ದಿಕ್ಕಿಗೆ ಚಲಿಸುವ ಗಾಳಿ ಬರಬೇಕು. 
ಆಗ ಮಾತ್ರ ಹೊಟ್ಟು-ಕಾಳು ಬೇರೆ ಬೇರೆ ಮಾಡಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ. ಅದಕ್ಕಾಗಿ ಆತ ದಿನಗಟ್ಟಲೇ ಗಂಟೆಗಟ್ಟಲೇ ಗಾಳಿಗೆದುರಾಗಿ ಕಾಯುತ್ತಾನೆ. ಸುತ್ತ ನಾಲ್ಕೂ ಕಡೆಗೆ ಬೀಸುವ ಹುಂಡಗಾಳಿಗೆ ಮೊರ ಹಿಡಿದು ತೂರಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ ಹೇಗೋ ಹಾಗೇ… ಈ ಗೋಳೀಕರಣದ ವಿವಿಧ ಮಜಲಿನ ಮೈ-ಮಾಟಗಳಲ್ಲಿ ಹುಂಡಗಾಳಿಯ ಪರಿಣಾಮದಿಂದಾಗಿ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸ್ವಾಸ್ತ್ಯ ಬಯಸುವ ಚಳವಳಿಗಳ ಅಸ್ತಿತ್ವವೂ ಗೊಂದಲಗೊಂಡಿದೆಯೇನೋ ಅನ್ನಿಸುತ್ತಿದೆ. ಚಳವಳಿಗಳ ಅಸ್ತಿತ್ವ ಒತ್ತಟ್ಟಿಗಿರಲಿ, ಅಧಿಕಾರದ ದಾರ್ಷ್ಟ್ಯ, ದುರಾಡಳಿತ, ಮತಾಂಧ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು, ಪಟ್ಟಭದ್ರ ಹಿತಾಸಕ್ತಿಗಳನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸುವ, ಧಿಕ್ಕರಿಸುವ ವೈಚಾರಿಕ ಮನಸ್ಸುಗಳು ಕೂಡ ಜಾಣಕುರುಡನ್ನು ಅಭಿನಯಿಸುತ್ತಿರುವುದು ಅಸಹ್ಯಕರವಾಗಿದೆ.
ಈಗ ನಾಡು-ನುಡಿ, ಸಂಸ್ಕೃತಿಗಳ ಕುರಿತಾಗಿ ಬೃಹತ್ತಾದ ಉತ್ಸವಗಳನ್ನು ಶಿಕ್ಷಣ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು, ಮಠಗಳು, ಪ್ರಭಾವಿ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ನಡೆಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಅಲ್ಲೆಲ್ಲ ಚಳವಳಿಗಳು, ಸಾಮಾಜಿಕ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನಲ್ಲದೆ ಮನುಷ್ಯನ ಬದುಕಿನ ತೀವ್ರತೆಯ ಕುರಿತಾಗಿ ದೀರ್ಘ ಚರ್ಚೆಗಳು, ಭಾಷಣಗಳು, ಠರಾವುಗಳು. ಹೀಗೆ ಮಾತಿನಲ್ಲೇ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿ ಪರಿಹಾರವನ್ನೂ ಕೊಟ್ಟುಬಿಡುವ ತಂತ್ರಗಾರಿಕೆಯೂ ಹುಂಡಗಾಳಿಗೆ ತೂರಿಬಿಡುವ ಕ್ರಿಯೆ ಆಗಿಬಿಟ್ಟಿದೆ. 
ಶಿವನ ಬೆವರ ಹನಿಯಿಂದ ಉದ್ಭವಿಸಿದ ವೀರಭದ್ರ,,, ದಕ್ಷಬ್ರಹ್ಮನ ಯಜ್ಞದ ಅಗ್ನಿ ನಾಶ ಮಾಡುವುದರೊಂದಿಗೆ ಆರಂಭವಾಗುವ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಾತ್ಮಕ ಅಭಿಯಾನ ಇಂದಿನ ಕಾಲಘಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಸಂಪೂರ್ಣ ನಿಂತೇ ಹೋಗಿದೆ ಅಂದರೆ, ಒಳಗೊಳ್ಳುವಿಕೆಯ ಕುಟಿಲ ನೀತಿಗೆ ಶಿವನ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಬಲಿಯಾಗಿದೆ ಅನ್ನುವುದು ನಿಶ್ಚಿತ. ಸಾಮಾಜಿಕ ವಾತಾವರಣದಲ್ಲಿ ಸಮಾನತೆ ಮಂತ್ರ ಒಂದು ಬೂಟಾಟಿಕೆಯ ತಂತ್ರವಾಗಿದೆ. ಸೋದರತೆಯೆಂಬುದು ಕೇವಲ ದೇಶಪ್ರೇಮದಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗುವ, ಧರ್ಮಪ್ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಬೆಸೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಹುಚ್ಚುಕಲ್ಪನೆಯ ಆದರ್ಶವಾಗಿ ಉಳಿದಿರುವಾಗ, ಭಾರತದಲ್ಲಿನ ಹಿಂದುಳಿದ ವರ್ಗದವರಿಗೆ ಪುರಾಣಗಳ, ದೇವದೇವರ ನಡುವಿನ ವ್ಯತ್ಯಾಸ ಉನ್ಮತ್ತ ಭಕ್ತಿಯ ಪರಾಕಾಷ್ಠೆ ಆಗಿದೆ. ಬ್ರಾಹ್ಮಣ್ಯದ (ಬ್ರಾಹ್ಮಣ್ಯ ಎಂಬುದು ಜಾತಿಯಲ್ಲ) ಕುಹಕ ನೀತಿ ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿರುವ ಆದರ್ಶ ರಾಜ್ಯವೇ ಮಹಾತ್ಮರುಗಳ ಕನಸಿನ ರಾಜ್ಯ ಕಲ್ಪನೆಯೂ ಆಗಿದೆ. ಅಲ್ಲಿ ಈ ಯಾವ ಜನತಂತ್ರದ ಆಡಳಿತ, ಸುವ್ಯವಸ್ಥಿತ ಕಾನೂನು ಬೇಕಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಇವರ ಕಾಯ್ದೆಗಳನ್ನು ಮಾನ್ಯ ಮಾಡುವ ಸಚಿವಾಲಯಗಳು ಅಂದ್ರೆ ಮಠಗಳು.
ಇಂದು ಸಮಾಜ ಅನ್ನೋದು ಜಾತಿಯನ್ನಾಧರಿಸಿದ ಒಂದು ಕೋಮಿನ ಸಂಘಟನೆಯಾಗಿದೆ. ಲಿಂಗಾಯತ ಸಮಾಜ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಸಮಾಜ, ದಲಿತ ಸಮಾಜ, ಕುರುಬ ಸಮಾಜ, ಮುಸ್ಲಿಮ್ ಸಮಾಜ ಎಂಬ ವರ್ಗೀಕರಣಗಳು ಜನತಂತ್ರದಲ್ಲಿ ಅಧಿಕಾರದ ಚುಕ್ಕಾಣಿ ಹಿಡಿಯಲು ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿರುವ ಉಪಾಯಗಳಾಗಿವೆ. 
ಕರ್ನಾಟಕದ ಮಟ್ಟಿಗೆ ಹೇಳುವುದಾದರೆ ಮತ್ತೆ ಮತ್ತೆ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಪಕ್ಷಗಳು ನೆಲಕಚ್ಚುತ್ತಿರುವುದಕ್ಕೆ ಈ ವರ್ಗೀಕರಣವೇ ಕಾರಣವಿರಬಹುದು. ಚಳವಳಿಗಳು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿದ್ದ ರಾಜಕೀಯ ತೀವ್ರತೆಯನ್ನು ಅರ್ಥೈಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕಾದ ಹೊತ್ತಿನಲ್ಲಿಯೇ ಜಾತಿಯಾಧಾರಿತ ಸಮಾಜ ಕಲ್ಪನೆಗಳು ನಾಯಕತ್ವದ ಗೊಂದಲವನ್ನೆಬ್ಬಿಸಿ, ಸಾಮಾಜಿಕವಾಗಿ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕವಾಗಿ ಚಳವಳಿಯ ಪ್ರಜ್ಞೆಗಳನ್ನು ನಾಶಗೊಳಿಸುತ್ತಿವೆ.
ಚಳವಳಿಗಳು ರೂಪಿಸಿದ್ದ ಪ್ರಜ್ಞೆ – ಜಾತಿ ಪ್ರಜ್ಞೆಯಾಗಿ ಬೆಳೆದಂತೆ ಮನುಷ್ಯ ನಿರ್ಮಿತ ಮೌಲ್ಯಗಳು ಹೆಚ್ಚು ಸಂಕೀರ್ಣಗೊಂಡವು. ಜ್ಞಾನದ ಆಕರಗಳು ಅಕ್ಷರವಂತರ ಕೈಗೆ ಸುಲಭದಲ್ಲಿ ಸಿಗುವಂತಾದ ಮೇಲೆ ಶೋಷಣೆಯ ರೂಪಗಳು ಹೊಸ ಮುಖವಾಡಗಳೊಂದಿಗೆ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷವಾದವು. ಅಂಬೇಡ್ಕರ್, ಲೋಹಿಯಾ ಮತ್ತು ಮಾರ್ಕ್ಸ, ಈ ಮೂವರ ಆಲೋಚನೆಗಳ ಪರಿಣಾಮದಿಂದಾಗಿ ಭಾರತದ ನಾಗರೀಕ ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಮಹತ್ವದ ತಿರುವುಗಳನ್ನು ಕಾಣಲು ಸಾಧ್ಯವಾಯಿತು. ಮಾನವೀಯ ಹಕ್ಕುಗಳ ಹೋರಾಟದ ಪರ್ವ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯಪೂರ್ವದಲ್ಲಿಯೇ ಅಲ್ಲಲ್ಲಿ ಕೆಲ ನಾಯಕರುಗಳ, ಉದಾತ್ತ ರಾಜರುಗಳ, ಸಂತರ, ಸಮಾಜಸುಧಾರಕರ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ ಆರಂಭವಾದರೂ, ಚಳವಳಿಯಾಗಿ ರೂಪಗೊಂಡದ್ದು ಈ ಮೂರು ಜನರ ಸಾಮಾಜಿಕ, ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಒಳನೋಟದ ತೀಕ್ಷ್ಣ ದೃಷ್ಟಿಕೋನದಲ್ಲಿಯೇ ಅನ್ನಬಹುದು. ಈ ಸಾಧ್ಯತೆಯನ್ನು ಮನಗಂಡ ನಂತರವೇ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ಕುರಿತಾದ ಭ್ರಮೆಗಳು ಹಕ್ಕಿನ, ಹಕ್ಕು ಚಲಾವಣೆಯ, ಸಮಾಜ ಬದಲಾವಣೆಯ ಮತ್ತು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ಕುರಿತಾದ ಆಶಯಗಳಾಗಿ ಪರಿವರ್ತನೆಯಾದವು.
ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ಸುಳ್ಳಾಟವು ಸತ್ಯವಾಗುತ್ತ ಹೊರಟ ಹಾದಿಯಲ್ಲಿಯೇ ಸತ್ಯದ ಸಮರ್ಥಕರು ಗ್ರಾಮೀಣವಾಸಿಗಳನ್ನು ನೀವೇ ಹೆಚ್ಚು ಸುಖವಾಗಿರುವವರು ಎಂದು ನಂಬಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದರು. ಹಳ್ಳಿಗಳ ಅಂತಃಸತ್ವವೇ ಭಾರತದ ಭವ್ಯ ಪರಂಪರೆಯೆಂದು ನಿರೂಪಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದರು. 
ಅಲ್ಲಿನ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳನ್ನು, ವರ್ಗವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು, ಊರು-ಕೇರಿಗಳನ್ನು ಹೇಗಿವೆಯೋ ಹಾಗೆಯೇ ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಹವಣಿಸುವ ಸನಾತನ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಆರಾಧಕರು ರಾಜಕೀಯ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯವನ್ನು ಮಾತ್ರ ಹಂಬಲಿಸಿದರು. ತಂತ್ರಕ್ಕೆ ಪ್ರತಿ ತಂತ್ರ ಹಾಕುವ ಮನಸುಗಳು ಈ ದೇಶದ ಹುಚ್ಚು ಭಾವನಾವಾದ ಮತ್ತು ಹುಚ್ಚುಚ್ಚು ಆಧ್ಯಾತ್ಮವಾದಗಳೆರಡನ್ನೂ ಒಂದರೊಡನೊಂದನ್ನು ಹೊಸೆಯಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು, (ಇವತ್ತು ಬಾಬಾಸಾಹೇಬರನ್ನು ಮೂರ್ತೀಕರಿಸುತ್ತಿರುವ ದಲಿತ ಸಮುದಾಯಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಮೇಲಿನ ಉನ್ಮತ್ತ ವಾದಗಳೆರಡೂ ಇಲ್ಲವೆಂಬುದನ್ನೂ ಮತ್ತು ಆತ್ಮಸ್ಥೈರ್ಯದ ಸಂಕೇತವಾಗಿ ಮಾತ್ರ ಡಾ|| ಅಂಬೇಡ್ಕರ್‌ರು ಇದ್ದಾರೆಂಬುದನ್ನು ವ್ಯಾಕುಲಗೊಳ್ಳುತ್ತಿರುವ ಪ್ರಗತಿಶೀಲ ಮನಸ್ಸುಗಳು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು.) ಆ ಹೊಸೆಯುವ ಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ಸಣ್ಣಪುಟ್ಟ ಅಸ್ತಿತ್ವಗಳೆಲ್ಲ ಭಾರತೀಯ ಆಧುನಿಕ ದರ್ಶನಗಳಾಗಿ ಉಳಿದುಕೊಳ್ಳಬೇಕಿತ್ತು. ಆದರೆ ಭಾರತೀಯತೆ ಎಂಬ ಭಾವನಾವಾದವೂ ಆಧ್ಯಾತ್ಮವಾದವೂ ಏಕಮುಖಿ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯಾಗಿ ರೂಪುಗೊಳ್ಳುವ ಧಾವಂತದಲ್ಲಿ ಸಾವಿರಾರು ತೊರೆಗಳನ್ನು ಅಖಂಡ ಹಿಂದುತ್ವದಲ್ಲಿ ವಿಲೀನಗೊಳಿಸಿಕೊಂಡಿತು.
ಕನ್ನಡ ಕರಾವಳಿ ಜಿಲ್ಲೆಗಳಲ್ಲಿ ರೂಪಗೊಳ್ಳುತ್ತಿರುವ ಸನಾತನಿಗಳ ಹೊಸ ಅವತಾರಗಳನ್ನು, ಸಂಪ್ರದಾಯ, ಪರಂಪರೆಗಳ ವಕ್ತಾರರಂತೆ ವಹಿಸಿಕೊಂಡು ಹೋಗುತ್ತಿದ್ದ ನೈತಿಕ ಪೋಲಿಸರನ್ನು ಬೆತ್ತಲೆಗೊಳಿಸಿದ್ದ ಒಬ್ಬ ವರದಿಗಾರನನ್ನು ಜೈಲು ಸೇರಿಸುವ ಹುಂಬುತನ ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿರುವ ಪೋಲಿಸ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯೂ ಡೊನೇಶನ್ ದೊರೆಗಳ,
ಮೂಲಭೂತಿಗಳ, ಧರ್ಮಾಂಧರ ಕೈ ದಾಳವಾಗಿ ನಡೆದುಕೊಂಡಿದ್ದು ಪ್ರಜಾತಂತ್ರದಲ್ಲಿನ ವ್ಯಂಗ್ಯವನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. ಹೋಮಸ್ಟೇ ದಾಳಿಯ ಕುರಿತಾಗಿ ವರದಿ ಮಾಡಿದ ಸರಳ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿ ನವೀನ ಸೂರಿಂಜೆಯಂಥ ದಿಟ್ಟ ಪತ್ರಕರ್ತನನ್ನು ಬಂದಿಸಲಾರರು, ಆ ಕಪ್ಪು ಕನ್ನಡಕದ ಗಿಣಿರಾಮನ ವೈಚಾರಿಕ ವಾಗ್ದಾಳಿಗೆ ತಡಯೊಡ್ಡಲು ಜಾಮೀನು ರಹಿತ ವಾರೆಂಟಗಾಗಿ ಕರಾವಳಿ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಬಿಳಿ ಆನೆಗಳೆಲ್ಲವೂ ಶ್ರಮವಹಿಸಿರುವ ಅನುಮಾನವೂ ಇದೆ. ಆ ನೆಲದ ಬಗ್ಗೆ ಮೋಹ ಇಟ್ಟುಕೊಂಡವರು, ಅಯ್ಯೋ ಹೀಗಾಗುತ್ತಿದೆ ನನ್ನ ತವರು ಎಂದು ಅಲವತ್ತುಕೊಳ್ಳುವವರು ಗಳಗಳನೇ ಅತ್ತುಬಿಟ್ಟರೆ ಮೈಯಲ್ಲ ದುರಹಂಕಾರ ತುಂಬಿಕೊಂಡಿರುವ ಮೃದು ಮನಸಿನ ಆಸಾಮಿಗಳು ಕ್ಷಣಹೊತ್ತು ತಲ್ಲಣಿಸಿ ಅದಕ್ಕೂ ನಮ್ಮಲ್ಲೊಂದು ಬೇರುಂಟೆಂದು, ಹೊಸ ವರಸೆಯೊಂದಿಗೆ ಕೋಮು ಸಂಘಟನೆಯ ಕೆಲಸದಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು. ಆ ಉತ್ಸವಗಳ ಅಂತರಾಳದಲ್ಲಿ ಕಾವು ಕುಳಿತಿರುವ ಹಕ್ಕಿಯ ಉದ್ಧೇಶ ಬದಲಾದರೂ ಮೊಟ್ಟೆಯಿಂದ ಮೂಡಿಬರುವ ಶಿಶುವಿನ ರೂಪ ಭಯಂಕರವಾಗಿರುತ್ತದೆ.
ಪೇಪರ್ ಟೈಗರ್ ಅನ್ನು ಹುಲಿಯನ್ನಾಗಿಸಿದ ಈ ಮಾಧ್ಯಮಗಳ ನೈತಿಕ ಅಧಃಪತನ ಹೇಸಿಗೆ ಮಾತ್ರ ಹುಟ್ಟಿಸಲು ಸಾಧ್ಯ. ಕನಿಷ್ಠ ಮಟ್ಟದ ಪತ್ರಿಕಾ ಮನೋಧರ್ಮದ ಸಂಯಮವನ್ನು ಕೈಬಿಟ್ಟ ಈ ದೃಶ್ಯ ಮಾಧ್ಯಮಗಳು ಮತ್ತು ಕೆಲವು ಮುದ್ರಣ ಮಾಧ್ಯಮಗಳು ಹಿಂಸಾಪ್ರವೃತ್ತಿಯ, ಕೋಮುವಾದದ ರಾಜಕಾರಣ ಮತ್ತು ಪ್ರವೃತ್ತಿಯನ್ನು ತಮ್ಮ ಉಸಿರಾಗಿಕೊಂಡ ರಾಜಕಾರಣಿ ಬಾಳ ಠಾಕ್ರೆ ಕಂಡಿದ್ದು ನುರಿತ, ಘರ್ಜಿಸುವ ಹುಲಿಯಾಗಿ!!
ಸಂಘ ಪರಿವಾರದ ಪಿತೂರಿಯಿಂದಾಗಿ ಬಂಧನಕ್ಕೊಳಗಾದ ಪತ್ರಕರ್ತ ನವೀನ್ ಸೂರಂಜೆಯ ಪರವಾಗಿ ನಿರಂತರ ಬೆಂಬಲವನ್ನು ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸುವ ಯಾವುದೇ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು, ಚರ್ಚೆಗಳನ್ನು ಹಾಕಿಕೊಳ್ಳದ ಇವರ ಈ ವರ್ತನೆಗೆ ನಾವೆಲ್ಲ ಹೇಗೆ ಪ್ರತಿಕ್ರಯಿಸಬೇಕು? ನವೀನ್ ಸೂರಂಜೆಯ ಬಂಧನದ ಹಿಂದಿನ ಕುತಂತ್ರಗಳನ್ನು ಬಯಲುಗೊಳಿಸುತ್ತಲೇ ಆ ಮೂಲಕ ಇಡೀ ಕರಾವಳಿಯ ಕೋಮುವಾದದ, ಸ್ವಾರ್ಥದ ಕರಾಳ ಮುಖಗಳನ್ನು, ಅನುಕೂಲಸಿಂಧು ರಾಜಕೀಯದ ಒಡಂಬಡಿಕೆಗಳನ್ನು, ಅಲ್ಲಿನ ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಅಂತರ್ಗತವಾಗಿ ಪ್ರವಹಿಸುತ್ತಿರುವ ದ್ವೇಷಮಯ ಸ್ವಭಾವಗಳನ್ನು ಚರ್ಚೆಗಳ ಮೂಲಕ, ಸಂವಾದಗಳ ಮೂಲಕ ಬಿಡಿ ಬಿಡಿಯಾಗಿ ಬಿಚ್ಚಿಡುವ ಅಪೂರ್ವ ಅವಕಾಶವನ್ನು ನಮ್ಮ ಮಾಧ್ಯಮಗಳು ಕಳೆದುಕೊಂಡಿದ್ದು ನಿಜಕ್ಕೂ ವಿಷಾದನೀಯ! ಕನಿಷ್ಠ ಮಟ್ಟದ ನೈತಿಕ ಪ್ರಜ್ಞೆ ಸಹ ಮರೆಯಾದಂತಹ ಈ ಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಸಹ್ಯವಾಗಿಸುವಂತೆ ವರ್ತಿಸಿಬೇಕಾದ ನಾವೆಲ್ಲ ಬಂಧಿತರಾದ ಅಮಾಯಕ ಯುವಕ, ಯುವತಿಯರಲ್ಲಿ ಸಿನಿಕತನ ಮತ್ತು ಭ್ರಮನಿರಸನವನ್ನು ಮಾತ್ರ ಹುಟ್ಟಿಸಲು ಸಾಧ್ಯ.
ಅಷ್ಟರ ಮಟ್ಟಿಗೆ ಅಲ್ಲಿನ ಕೋಮು ಸೌಹಾರ್ದತೆ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿತ್ತು. ಆದರೆ ಹಿಂಸೆಗೆ ಬಲಿಯಾಗಿ ನಲುಗಿದ್ದ ಫೈಜಾಬಾದ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಕ್ಟೋಬರ್ 24ರಂದು ಆದದ್ದೇ ಬೇರೆ. ಈ ಬಾರಿ ಹಿಂದೂ ಮಹಿಳೆಯರನ್ನು ದುರ್ಗಾ ಮಾತೆಯ ಮೆರವಣಿಗೆಯನ್ನು ವೀಕ್ಷಿಸಲು ಮನೆಯಿಂದ ಹೊರ ಬರದಂತೆ ದಿಗ್ಭಂದನ ವಿಧಿಸಿದ ಸಂಘಟಕರ ವರ್ತನೆ ಸಂಶಯವನ್ನು ಮೂಡಿಸಿತ್ತು. ಇದರ ಕುರಿತಾಗಿ ಪೋಲೀಸರಿಗೆ ದೂರನ್ನು ನೀಡಲಾಗಿದ್ದರೂ ಪೋಲೀಸರು ಅದನ್ನು ಕಡೆಗಣಿಸಿದ್ದರು. ಎಣೆಸಿದಂತೆಯೇ ನಡೆಯಿತು. ದುರ್ಗಾ ಮಾತೆಯ ಮೆರವಣಿಗೆಯ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು 50 ಮುಸ್ಲಿಂರ ಅಂಗಡಿ, ಮುಂಗಟ್ಟುಗಳನ್ನು ಲೂಟಿ ಮಾಡಿ ಬೆಂಕಿಗೆ ಆಹುತಿ ಮಾಡಲಾಯಿತು.
ವಿಶೇಷ ಅನುಮತಿ ಪಡೆದದ್ದಲ್ಲದೇ ಕೋಳ ತೊಡಿಸಿ ಕರೆತರಬಾರದೆಂಬ ದೇಶದ ಸರ್ವೋಚ್ಛ ನ್ಯಾಯಾಲಯ ದ ಆದೇಶವನ್ನೂ ಧಿಕ್ಕರಿಸಿ ಸೂರಿಂಜೆ ಮತ್ತು ಇತರ ರನ್ನು ಕೋಳ ತೊಡಿಸಿ ವಿಚಾರಣೆಗೆ ಮತ್ತು ಹಿಂದೆ ಸೆರೆಮನೆಗೆ ಕರೆದೊಯ್ಯಲಾಗಿದೆ. ವಾಸ್ತವದಲ್ಲಿ ಸೂರಿಂಜೆಯವರು ಸರ್ವೋಚ್ಛ ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ಈ ಆದೇಶದ ಬಗ್ಗೆ ಪೋಲೀಸರ ಗಮನಕ್ಕೆ ತಂದರೂ ಅದನ್ನು ಪೋಲೀಸರು ಗಣನೆಗೆ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲಿಲ್ಲ. ನ್ಯಾಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಹಾಜರು ಪಡಿಸುವಾಗ ಮಾತ್ರ ಕೈಕೋಳ ಸಡಿಲಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಈ ನೆಲದ ಗರ್ಭದಡಿಯಲ್ಲಿ ಅಡಗಿರುವ ತಾಮ್ರ, ಕಲ್ಲಿದ್ದಲು, ಬಾಕ್ಷೈಟ್, ಗ್ರಾನೈಟ್ ಮತ್ತು ಮಾರ್ಬಲ್, ಲೈಮ್ ಸ್ಟೋನ್ ( ಸಿಮೆಂಟ್ ತಯಾರಿಕೆಗೆ ಬಳಸುವ ಸುಣ್ಣದ ಕಲ್ಲು) ಇವೆಲ್ಲವೂ ನಿರಂತರ ಲೂಟಿಯಾಗುತಿದ್ದು, ಇವುಗಳ ರಕ್ಷಕರಾಗಿ, ದಂಡಕಾರಣ್ಯದ ಮಕ್ಕಳಾಗಿ ಬದುಕಿದ್ದ ಗೊಂಡಾ ಮತ್ತು ಕೋಯಾ ಬುಡಕಟ್ಟು ಜನಾಂಗ ಸೇರಿದಂತೆ ಹಲವಾರು ಆದಿವಾಸಿಗಳು ಈಗ ತಮ್ಮ ಕಣ್ಣೆದುರುಗಿನ ದರೋಡೆಗೆ ಮೂಕ ಸಾಕ್ಷಿಗಳಾಗಿದ್ದಾರೆ. ದಂಡಕಾರಣ್ಯದ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಸಂಪತ್ತು ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಪೂರ್ವದಲ್ಲಿ ಹೇಗಿತ್ತು ಎಂಬುದಕ್ಕೆ ಪ್ರಖ್ಯಾತ ಪಕ್ಷಿ ತಜ್ಞ ಸಲೀಂ ಅಲಿಯವರ ಆತ್ಮ ಕಥನ “The fall of a Sparrow” (ಒಂದು ಗುಬ್ಬಚ್ಚಿಯ ಪತನ) ಕೃತಿಯನ್ನು ನಾವು ಓದಬೇಕು. 1930ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ಈ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ಪಕ್ಷಿಗಳ ಅಧ್ಯಯನಕ್ಕೆ ಹೋಗಿದ್ದ ಸಲೀಂ ಅಲಿಯವರು ಇಲ್ಲಿನ ಪಾಕೃತಿಕ ಸಂಪತ್ತು, ಬುಡಕಟ್ಟು ಜನಾಂಗ, ಅವರ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ವಿವರವಾಗಿ ಅಲ್ಲದಿದ್ದರೂ, ಸಾಂದರ್ಭಿಕವಾಗಿ ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಿದ್ದಾರೆ.
ಪೇಪರ್ ತಯಾರಿಕೆಗೆ ಬಳಸುತಿದ್ದ ಮೂರು ಅಡಿ ಉದ್ದದ ಬಿದಿರಿನ ನೂರು ಬೊಂಬುಗಳ ಒಂದು ಕಟ್ಟಿಗೆ ಒಂದು ರೂಪಾಯಿಯನ್ನು ನೀಡಲಾಗುತಿತ್ತು. ಆದಿವಾಸಿಗಳಿಂದ ಪಡೆದ ತಂಡು ಎಲೆಗಳು ಮತ್ತು ಬಿದಿರು ಬೊಂಬುಗಳನ್ನು ಗುತ್ತಿಗೆದಾರರು ಶೇಕಡ ನೂರರಿಂದ ಇನ್ನೂರಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಿನ ಬೆಲೆಗೆ ಮಾರಾಟ ಮಾಡುತಿದ್ದರು. ದಿನಕ್ಕೆ ಒಮ್ಮೆ ಮಾತ್ರ ಉಪ್ಪು ಹಾಕಿದ ಜೋಳದ ಗಂಜಿ ಆದಿವಾಸಿಗಳ ಆಹಾರವಾಗಿತ್ತು. ಹಸಿವಾದಾಗಲೆಲ್ಲಾ ಅವರು ಅರಣ್ಯದಲ್ಲಿ ದೊರೆಯುವ ಹಣ್ಣು ಇಲ್ಲವೆ ಸೊಪ್ಪು, ಮತ್ತು ಗೆಡ್ಡೆಗಳನ್ನು ಆಯ್ದು ತಂದು ಬೇಯಿಸಿ ತಿನ್ನುವುದರ ಮೂಲಕ ತಮ್ಮ ಹಸಿವೆಯನ್ನು ನೀಗಿಸಿಕೊಳ್ಳುತಿದ್ದರು. ಈ ಬಡತನ ಮತ್ತು ಹಸಿವಿನ ನಡುವೆಯೂ ಗುತ್ತಿಗೆದಾರರು, ಸರ್ಕಾರಿ ನೌಕರರು ಇವರುಗಳ ಕಾಮ ತೃಷೆಗೆ ತಮ್ಮ ಹೆಣ್ಣು ಮಕ್ಕಳು ಬಲಿಯಾಗುತಿದ್ದಾಗ ಆದಿವಾಸಿಗಳು ಮೌನವಾಗಿ ಒಳಗೊಳೆಗೆ ಅತ್ತು ತಮ್ಮನ್ನು ತಾವೇ ಸಂತೈಸಿಕೊಳ್ಳುತಿದ್ದರು.
ಪೆದ್ದಿಶಂಕರ ಮತ್ತು ಅವನ ತಂಡ ಪ್ರಾರಂಭದಲ್ಲಿ ಮೂರು ಹಳ್ಳಿಗಳಲ್ಲಿ ವಾಸವಾಗಿದ್ದ ಸುಮಾರು 700 ಗೊಂಡಾ ಆದಿವಾಸಿಗಳ ಜೊತೆ ಅವರುಗಳ ಗೊಂಡಾ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಮಾತನಾಡುತ್ತಾ, ಅರಣ್ಯ ಗುತ್ತಿಗೆದಾರರು ಮತ್ತು ಹಣದ ಲೇವಾದೇವಿದಾರರು ಹೇಗೆ ಸುಲಿಯುತಿದ್ದಾರೆ ಎಂಬುದನ್ನು ವಿವರಿಸಿ, ಅವರ ಮನಸ್ಸು ಗೆಲ್ಲುವಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ವಿಯಾದರು. ಆದಿವಾಸಿಗಳ ವಿಶ್ವಾಸ ಗಳಿಸಿದ ನಂತರ ಮೊಯಿನ್‌ಬಿನ್‌ಪೆಟ್ಟ, ಬೌರ ಮತ್ತು ಪೈಡ್‌ಗನ್ ಎಂಬ ಮೂರು ಹಳ್ಳಿಗಳಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಾ ಆದಿವಾಸಿಗಳನ್ನು ಹೋರಾಟಕ್ಕೆ ಅಣಿಗೊಳಿಸಿದರು. ದುರಾದೃಷ್ಟವಶಾತ್ ಅದೇ ವರ್ಷ ನವಂಬರ್ 2ರಂದು ಪೆದ್ದಿ ಶಂಕರ ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ ಪೊಲೀಸರ ಗುಂಡಿಗೆ ಬಲಿಯಾಗಬೇಕಾಯಿತು. ಅಂದು ಮಧ್ಯಾಹ್ನ ಸುಮಾರು ಮೂರು ಗಂಟೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಮೊಯಿನ್‌ಬಿನ್‌ಪೆಟ್ಟ ಹಳ್ಳಿಗೆ ಶಂಕರ ಮತ್ತು ಅವನ ತಂಡ ಊಟಕ್ಕಾಗಿ ಬರುತ್ತಿರುವ ಬಗ್ಗೆ ಜಮೀನ್ದಾರನೊಬ್ಬನ ಸೇವಕರು ಪೊಲೀಸರಿಗೆ ಮಾಹಿತಿ ನೀಡಿದ್ದರು. ಊಟ ಮುಗಿಸಿ ಶಂಕರ ಮತ್ತು ಅವನ ನಾಲ್ವರು ಸಂಗಾತಿಗಳು ಹೊರಡುತಿದ್ದಂತೆ ಶಂಕರನ ತಂಡಕ್ಕೆ ಪೊಲೀಸರು ಎದುರಾದರು. ಅವರಿಂದ ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಂಡು ಓಡುತಿದ್ದಾಗ, ಪೊಲೀಸರು ಹಾರಿಸಿದ ಗುಂಡು ಪೆದ್ದಿಶಂಕರನ ಬೆನ್ನಿಗೆ ತಾಗಿ ಜೋಳದ ಹೊಲದಲ್ಲಿ ಮಕಾಡೆ ಬಿದ್ದುಬಿಟ್ಟ. ಉಳಿದ ನಾಲ್ವರು ಸಂಗಾತಿಗಳು ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಳ್ಳುವಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ವಿಯಾದರು. ಮೂರು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ಸ್ಥಳಿಯ ಶಾಲೆಯೊಂದರಲ್ಲಿ ಶಂಕರನ ಶವವನ್ನು ಆದಿವಾಸಿಗಳು ಸರಂಕ್ಷಿಸಿ ಕಾಯ್ದಿದ್ದರು. ನಂತರ ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ ಪೊಲೀಸರು ತಮ್ಮ ವಶಕ್ಕೆ ಪಡೆದು ಅಂತ್ಯ ಸಂಸ್ಕಾರ ಮಾಡಲು ಮುಂದಾದಾಗ ಪ್ರತಿಭಟಿಸಿದ ಆದಿವಾಸಿಗಳು ಪೊಲೀಸರಿಂದ ಶಂಕರನ ಶವವನ್ನು ಮರಳಿ ಪಡೆದು ಶಂಕರನಿಗೆ ಗುಂಡೇಟು ಬಿದ್ದ ಜಾಗದಲ್ಲೇ ಅಂತ್ಯಸಂಸ್ಕಾರ ನೆರೆವೇರಿಸಿದರು. ಮಗನ ಸಾವಿನ ಸುದ್ಧಿ ತಂದೆಗೆ ಹತ್ತು ದಿನಗಳ ನಂತರ ತಿಳಿಯಿತು. ಅದಿಲಾಬಾದ್‌ನಿಂದ ಬಂದಿದ್ದ ಶಂಕರನ ತಂದೆ, ತನ್ನ ಮಗ ಪೊಲೀಸರ ಗುಂಡಿಗೆ ಬಲಿಯಾದ ಜೋಳದ ಹೊಲದ ಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ಶವಸಂಸ್ಕಾರ ಮಾಡಿದ್ದ ಪೂಜೆ ಸಲ್ಲಿಸಿ ಹಿಂತಿರುಗಿದ. ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ ಸರ್ಕಾರ ಶಂಕರನ ಮೇಲೆ ಗುಂಡು ಹಾರಿಸಿದ ಪೊಲೀಸ್ ಪೇದೆ ಚಂದ್ರಿಕದೀಪ್ ರಾಯ್ ಎಂಬಾತನಿಗೆ ಐನೂರು ರೂಪಾಯಿ ಬಹುಮಾನ ಮತ್ತು ಆತನ ಜೊತೆಗಿದ್ದವರಿಗೆ ತಲಾ ನೂರು ಬಹುಮಾನ ಘೋಷಿಸಿತು.
ಈ ಮೆರವಣಿಗೆಯನ್ನು ಹಿಂಬಾಲಿಸುತ್ತಿದ್ದ ನಾನು ನನ್ನ ಮುಂದೆ ನಡೆಯುತ್ತಿದ್ದ ಖೈದಿಯನ್ನು ಸೂಕ್ಷ್ಮವಾಗಿ ಗಮನಿಸಿದೆ. ತನ್ನ ಮೋಟುಗೈಯೊಂದಿಗೆ ಅಡ್ಡಾದಿಡ್ಡಿಯಾಗಿ ನಡೆಯುತ್ತಿದ್ದರೂ ಆತನ ಹೆಜ್ಜೆಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಿರತೆ ಇತ್ತು. ಮೊಣಕಾಲುಗಳು ಬಾಗಿದ್ದರೂ ಪ್ರತಿ ಹೆಜ್ಜೆಯನ್ನು ಎಚ್ಚರಿಕೆಯಿಂದ ಇಡುತ್ತಿದ್ದ. ನಡೆಯುವ ದಾರಿಯಲ್ಲಿ ಕೆಸರಿನ ಗುಂಡಿಗಳು, ಉಬ್ಬು ಬಂಡೆಗಳು ಎದುರಾದಾಗ ತನ್ನನ್ನು ಸುತ್ತುವರೆದಿದ್ದ ಬಂದೂಕಧಾರಿಗಳ ನಡುವೆಯೂ ಆ ಕೆಸರಿನ ಗುಂಡಿಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಲಿಡದಂತೆ, ಉಬ್ಬು ಬಂಡೆಗಳನ್ನು ಎಡವದಂತೆ ಪಕ್ಕಕ್ಕೆ ಸರಿದು ನಾಜೂಕಾಗಿ ಮುನ್ನಡೆಯುತ್ತ್ತಿದ್ದ. ನಾನು ದಿಗ್ಭ್ರಮೆಗೊಂಡಿದ್ದೆ. ನೇಣುಗಂಬಕ್ಕೇರುತ್ತಿರುವ ವ್ಯಕ್ತಿ ತನ್ನ ಪಾದಗಳಿಗೆ ಕೆಸರು ಅಂಟಬಾರದೆಂದು, ಬಂಡೆಗಳನ್ನು ಎಡವಬಾರದೆಂದು ಎಚ್ಚರಿಕೆ ವಹಿಸುವ ದೃಶ್ಯವನ್ನು ಕಣ್ಣಾರೆ ಕಂಡಾಗ ಜೀವನವನ್ನು ತುಂಬಿಕೊಂಡಿರುವ ವ್ಯಕ್ತಿಯೊಬ್ಬನ ಜೀವವನ್ನು ಮೊಟುಕುಗೊಳಿಸುವ ನಮ್ಮ ಕೃತ್ಯದಲ್ಲಿ ಬಲು ದೊಡ್ಡ ದೋಷವಿದೆಯೆಂದು ನನ್ನ ಅಂತರಾತ್ಮ ಕೂಗುತ್ತಿತ್ತು. ಆ ಖೈದಿಯ ಕಣ್ಣುಗಳು ಬೆಣಚು ಕಲ್ಲುಗಳನ್ನು, ಕಂದು ಗೋಡೆಗಳನ್ನು ಗಮನಿಸುತ್ತಿದ್ದವು. ಆತನ ಮಿದುಳು ಕೆಸರಿನ ಗುಂಡಿಗಳನ್ನು ಕುರಿತಾಗಿ ಎಚ್ಚರಿಸುತ್ತಿತ್ತು. ಆತ ಮತ್ತು ನಾವೆಲ್ಲ ಒಟ್ಟಾಗಿ ಒಂದೇ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತಿದ್ದೆವು, ಕೇಳುತ್ತಿದ್ದೆವು, ಗ್ರಹಿಸುತ್ತಿದ್ದೆವು. ಆದರೆ ಮುಂದಿನ ಕೆಲವು ನಿಮಿಷಗಳಲ್ಲಿ, ಒಂದೇ ಒಂದು ಕ್ಲಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿ ಒಂದು ಜೀವ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತದೆ, ಒಂದು ಜಗತ್ತು ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತದೆ.
ನಾನು ನಾಯಿಯನ್ನು ಕಳಚಿದೆ. ಆಗ ಕೂಡಲೆ ನಾಯಿಯು ನಾಗಲೋಟದಿಂದ ನೇಣುಗಂಬದ ಹಿಂದಕ್ಕೆ ಓಡಿತು. ಅಲ್ಲಿ ನಿಂತು ಬೊಗಳಲಾರಂಬಿಸಿತು. ನಂತರ ಬಯಲಿನ ಮೂಲೆಗೆ ಹಿಮ್ಮೆಟ್ಟಿತು. ಅಲ್ಲಿನ ಕಸದ ನಡುವೆ ನಿಂತು ನಮ್ಮೆಡೆಗೆ ಭಯಭೀತನಾಗಿ ದೃಷ್ಟಿಸತೊಡಗಿತು. ನಾವೆಲ್ಲ ನೇಣುಗಂಬದ ಸುತ್ತ ಚಲಿಸುತ್ತ ಖೈದಿಯ ದೇಹವನ್ನು ಪರೀಕ್ಷಿಸತೊಡಗಿದೆವು. ಆ ಖೈದಿಯು ಬಂಡೆಗಲ್ಲಿನಂತೆ ನಿಧಾನವಾಗಿ ತಿರುಗುತ್ತಾ, ತನ್ನ ಕಾಲಬೆರಳನ್ನು ಕೆಳಮುಖವಾಗಿ ಗುರಿಯಿಡುತ್ತಾ ನೇತಾಡುತ್ತಿದ್ದ.