---

– ಚಿದಂಬರ ಬೈಕಂಪಾಡಿ

---

 

ನೆಲದ ಮೇಲೆ ಅಂಗಾತ ಮಲಗಿದ ಇಪ್ಪತ್ತರ ಜೀವ ಅತ್ತ ಮಗುವೂ ಅಲ್ಲ, ಇತ್ತ ಯುವಕನೂ ಅಲ್ಲ. ತೆವಳುತ್ತಾ ಮನೆಯೊಳಗೇ ಕಾಲ ಕಳೆಯುವ ಮತ್ತೊಂದು ಜೀವ. ಸುಂದರ ಯುವತಿಯ ಕೈಹಿಡಿಯಲು ಯುವಕರು ಮುಂದೆ ಬರುವುದಿಲ್ಲ, ಆ ಊರಿನ ಯುವಕರಿಗೆ ಹೆಣ್ಣು ಕೊಡಲು ಹೊರಗಿನವರು ಇಚ್ಛೆಪಡುವುದಿಲ್ಲ. ಹುಟ್ಟುವ ಮಕ್ಕಳು ಅಂಗವೈಕಲ್ಯದಿಂದ ಕೂಡಿದ್ದರೆ, ಮದುವೆ ಆದರೂ ಹೆಣ್ಣು ಗರ್ಭ ಧರಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಇಂಥ ವೈರುಧ್ಯಗಳಿಂದ ನಲುಗುತ್ತಿರುವ ಕೊಕ್ಕಡದ ಹೆಸರು ಕೇಳಿದರೆ ಮೈಜುಮ್ಮೆನ್ನುತ್ತದೆ. ಕಾರಣ ಮಹಾಮಾರಿ ಏಡ್ಸ್ ಅಲ್ಲ ಅದಕ್ಕಿಂತಲೂ ಭೀಕರವಾದ ಎಂಡೋಸಲ್ಫಾನ್ ಈ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಮಾಡಿರುವ ಪರಿಣಾಮ.

ನವಮಂಗಳೂರು ಬಂದರು ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ಫಲವತ್ತಾದ ಭೂಮಿ ಕೊಟ್ಟು ಕಾಟಿಪಳ್ಳ-ಕೃಷ್ಣಾಪುರ ಪುನರ್ವಸತಿ ಕೇಂದ್ರದಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ಹನ್ನೆರಡೂವರೆ ಸೆಂಟ್ಸ್ ನಿವೇಶನದಲ್ಲಿ ಮನೆಕಟ್ಟಿಕೊಂಡು ಹೊಟ್ಟೆ ತುಂಬಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಬೇರೆ ಉದ್ಯೋಗ ಮಾಡುತ್ತಿರುವ ಅನ್ನದಾತನ ಬದುಕು ಬವಣೆ ಅಧ್ಯಯನ ಯೋಗ್ಯ.

ಮಂಗಳೂರು ತೈಲಾಗಾರ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ಭೂಸ್ವಾಧೀನವಾಗಿ ಈಗ ಚೇಳಾರಿನಲ್ಲಿ ಏದುಸಿರು ಬಿಡುತ್ತಿರುವ ನಿರ್ವಸಿತರು, ಎಂಎಸ್‌ಇಝಡ್ ಸ್ಥಾಪನೆಯಿಂದಾಗಿ ಭೂಮಿ ಕಳೆದುಕೊಂಡವರು ಸಿಂಗಾಪುರದಂಥ ಪುನರ್ವಸತಿ ನಗರಿಯಲ್ಲಿ ಬದುಕುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.

ಪಡುಬಿದ್ರಿ ನಂದಿಕೂರು ವಿದ್ಯುತ್ ಸ್ಥಾವರದ ಸುಮಾರು 30 ಕಿ.ಮೀ ಸುತ್ತಳತೆಯಲ್ಲಿ ಹಸಿರು ಗಿಡಗಳು ನಳನಳಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಯಾಕೆಂದರೆ ಹಾರು ಬೂದಿಯ ಪ್ರಭಾವ. ಈ ಮೇಲಿನ ಎಲ್ಲವೂ ಪರಿಸರಕ್ಕೆ ಹಾನಿ ಮಾಡುತ್ತಿರುವಂಥವು ಮತ್ತು ಮನುಷ್ಯರು ಮನುಷ್ಯರಾಗಿ ಬದುಕಲು ಅವಕಾಶ ಮಾಡಿಕೊಡದ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು. ಭೂಮಿಗೆ ಪರ್ಯಾಯವಾಗಿ ಹಣಕೊಟ್ಟಿವೆ, ಆದರೆ ಬದುಕು ಕಿತ್ತುಕೊಂಡಿವೆ. ಹತ್ತಾರು ಎಕರೆ ಭೂಮಿಯ ಒಡೆಯನಾಗಿದ್ದ ಜಮೀನ್ದಾರ ಈ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳ ಸ್ಥಾಪನೆಯಿಂದ ಬೀದಿಗೆ ಬಿದ್ದಿದ್ದಾನೆ.

ಈಗ ನಿಡ್ಡೋಡಿ ವಿದ್ಯುತ್ ಸ್ಥಾವರ ಸ್ಥಾಪನೆಯಿಂದ ಜನ ನಿರ್ವಸಿತರಾಗುವುದು, ಫಲವತ್ತಾದ ಭೂಮಿಯನ್ನು ಬಿಟ್ಟುಕೊಟ್ಟು ಹಣದ ಥೈಲಿ ಹಿಡಿದಿಕೊಂಡು ಬಾರು, ಮೋಜು ಮಸ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಕಾಲಕಳೆದು ಬಿಕಾರಿಯಾಗುವ ಕಾಲ ಸನ್ನಿಹಿತವಾಗುತ್ತಿದೆ.

ಯಾವುದೇ ಸರ್ಕಾರವಾದರೂ ಸರಿ ಜನಸ್ನೇಹಿ, ಪರಿಸರ ಸ್ನೇಹಿ, ಸಹ್ಯ ಕೈಗಾರಿಕೆಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ನಿರೀಕ್ಷೆಮಾಡುವುದು ಜನರ ಸಾಮಾನ್ಯ ಗ್ರಹಿಕೆ ಹೊರತು ವಾಸ್ತವ ಅಲ್ಲ ಎನ್ನುವುದಕ್ಕೆ ಮೇಲಿನ ಎಲ್ಲವೂ ಉದಾಹರಣೆಗಳು.

ಕಡಂದಲೆ, ಕೊಜೆಂಟ್ರಿಕ್ಸ್ ಎರಡೂ ಉದಾಹರಣೆ ಮೂಲಕ ಹಾನಿಕಾರಕ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳನ್ನು ಹಿಮ್ಮೆಟ್ಟಿಸಿದ್ದೇವೆ ಎಂದು ಜನ ಹೆಮ್ಮೆ ಪಟ್ಟುಕೊಂಡರೂ ನಂದಿಕೂರು ಸ್ಥಾವರ ಕೊಜೆಂಟ್ರಿಕ್ಸ್ ಗಿಂತ ಭಿನ್ನ ಹೇಗೆಂದು ಸಮರ್ಥನೆ ಕೊಡಲು ಸಾಧ್ಯವೇ?

ಎಂಆರ್‌ಪಿಎಲ್ ತ್ಯಾಜ್ಯ ನೀರು ಹರಿಸುವ ಕೊಳವೆ ಅಳವಡಿಸುವ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಗೋಲಿಬಾರ್ ನೆನಪಿಸಿಕೊಂಡರೆ ಒಂದು ಹೋರಾಟ ತಾರ್ಕಿಕ ಅಂತ್ಯ ಕಾಣುವುದು ಸಾಧ್ಯವೆಂದು ಭ್ರಮೆ ತರಿಸಿತೇ ಹೊರತು ಪರೋಕ್ಷವಾಗಿ ಜನರನ್ನು ಸರ್ಕಾರ ಮೋಸಗೊಳಿಸಿತು ಎನ್ನುವುದೇ ಸೂಕ್ತ.

ಗೋಲಿಬಾರ್ ವೇಳೆ ಹೋರಾಟದಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿಯೋ, ಆಕಸ್ಮಿಕವಾಗಿಯೋ ಆ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಗಾಯಗೊಂಡವರಿಗೆ ಪರಿಹಾರ, ಕಂಪೆನಿಯಲ್ಲಿ ಉದ್ಯೋಗ ಸಿಕ್ಕಿತು ಎನ್ನುವುದನ್ನು ಬಿಟ್ಟರೆ ಬೇರೆ ಯಾವುದೇ ಪ್ರಯೋಜನ ಆಗಿಲ್ಲ. ನೆಲ-ಜಲ ನಮ್ಮದು. ಇಲ್ಲಿ ತಯಾರಾಗುವ ಪೆಟ್ರೋಲ್ ಕಡಿಮೆ ದರದಲ್ಲಿ ಬಳಕೆ ಮಾಡುವ ಭಾಗ್ಯ ರಾಜಧಾನಿ ದೆಹಲಿ ಜನಕ್ಕೆ. ಇಲ್ಲಿ ಉದ್ಯೋಗಕ್ಕೆ ಆಯ್ಕೆಯಲ್ಲೂ ಅವರದ್ದೇ ಮಾನದಂಡ, ಅವರದ್ದೇ ಜನ, ಎಲ್ಲರೂ ಭಾರತೀಯರು ಎನ್ನುವ ಸಮಾಧಾನದ ಮಾತು.

ನಾವು ನವಮಂಗಳೂರು ಬಂದರು ನಿರ್ಮಾಣವಾದ ಮೇಲೂ ಪಾಠ ಕಲಿಯಲಿಲ್ಲ. ಪುನರ್ವಸತಿ ಕೇಂದ್ರದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಬಂದರಿನ ಲಾಭದಲ್ಲಿ ಬಿಡಿಗಾಸೂ ಇಲ್ಲ, ಆದರೆ ಭೂಸ್ವಾಧೀನ ಮಾಡುವ ವೇಳೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡ ನಿರ್ಣಯಗಳನ್ನು ಬೈಕಂಪಾಡಿ ಪಟೇಲ್ ಶ್ರೀನಿವಾಸ ರಾವ್ ಅವರನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸಿ ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳಿ.

ಎಂಆರ್‌ಪಿಎಲ್ ವಿರುದ್ಧ ಹೋರಾಟ ಮಾಡಿದಾಗ ಜನರನ್ನು ಬಗ್ಗು ಬಡಿಯಲು ಅನುಸರಿಸಿದ ತಂತ್ರ ಒಡೆದು ಆಳುವ ನೀತಿ. ಒಕ್ಕಲೆಬ್ಬಿಸುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವಿದ್ದವರಿಗೆ ಎಲ್ಲಾ ರೀತಿಯ ಗುತ್ತಿಗೆ ಕಾಣಿಕೆ.

ನಂದಿಕೂರು ಸ್ಥಾವರದ ವಿರುದ್ಧ ಹೋರಾಟ ಶುರುವಾದಾಗ ಧುತ್ತನೆ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷವಾದ ಪರ್ಯಾಯ ಹೋರಾಟ ಸಮಿತಿ, ಪರಿಸರಕ್ಕೆ ಹಾನಿಯಾಗುವುದಿಲ್ಲವೆಂದು ರಕ್ತದಲ್ಲಿ ಬರೆದುಕೊಡುವ ಘೋಷಣೆ- ಚಪ್ಪಾಳೆ ಗಿಟ್ಟಿಸುವಂಥ ಭಾಷಣ. ಈಗ ಅವರೆಲ್ಲಿದ್ದಾರೆ? ಅವರೊಂದಿಗೆ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದ ನಂದಿಕೂರಿನ ಮುಖಗಳೆಲ್ಲಿವೆ?

ಇಷ್ಟೆಲ್ಲಾ ಹೇಳಿದ ಮೇಲೂ ನಿಡ್ಡೋಡಿ ಸ್ಥಾವರವನ್ನು ಸಮರ್ಥಿಸಿಕೊಳ್ಳುವವರಿದ್ದರೆ ಅದು ಅವರ ಜಾಣತನ ಎನ್ನುತ್ತೇನೆ. 1200 ಮೆ.ವಾ ಸಾಮರ್ಥ್ಯದ ನಂದಿಕೂರು ಸ್ಥಾವರದ ಅನಾಹುತವನ್ನು ಸಹಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಕಷ್ಟ ಎನ್ನುತ್ತಿರುವಾಗ 4000 ಮೆ.ವಾ ಸಾಮರ್ಥ್ಯದ ಸ್ಥಾವರವನ್ನು ಮತ್ತು ಅದರಿಂದ ಉಂಟಾಗಬಹುದಾದ ಪರಿಣಾಮವನ್ನು ಊಹೆಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಕಷ್ಟವಲ್ಲ.

ಕರಾವಳಿ ಅದರಲ್ಲೂ ಪಶ್ಚಿಮ ಘಟ್ಟ ಪ್ರದೇಶ ಅತೀ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಎನ್ನುವ ಪರಿಣತರ ವರದಿಯನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸುವಂತಿಲ್ಲ. ಸರ್ಕಾರಿ ಪ್ರಾಯೋಜಿತ, ಕಂಪೆನಿ ಕೃಪಾಪೋಷಿತ ಪರಿಣತರ ಅಥವಾ ಢೋಂಗಿ ಪರಿಸರವಾದಿ ಪರಿಣತರ ಮಾತಿನಲ್ಲಿ ಜನ ವಿಶ್ವಾಸವಿಡುವಂತಿಲ್ಲ.

ಧಾರಣಾ ಶಕ್ತಿ ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡುವ ತನಕ ಯಾವುದೇ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳಿಗೆ ಕರಾವಳಿಯಲ್ಲಿ ಅವಕಾಶವಿಲ್ಲ ಎನ್ನುವ ಒಂದಂಶ ಅಜೆಂಡಾ ಮಾತ್ರ ಹೋರಾಟ ಸಮಿತಿಯ ಮುಂಚೂಣಿಯಲ್ಲಿರಬೇಕು ಹೊರತು ಅದು ಅಪಾಯಕಾರಿಯೋ, ಅಲ್ಲವೋ ಎನ್ನುವುದು ಈಗ ಮುಖ್ಯವಲ್ಲ ಎನ್ನುವುದೇ ಜನರ ಬೇಡಿಕೆಯಾಗಬೇಕು.

ಕರಾವಳಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪನೆಯಾಗಿರುವ ಮತ್ತು ಸ್ಥಾಪನೆಯಾಗುತ್ತಿರುವ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳೆಲ್ಲವೂ ರಾಸಾಯನಿಕ ಆಧಾರಿತ ಮತ್ತು ಕಲ್ಲಿದ್ದಲು ಆಧಾರಿತ. ಹಾಗಾದರೆ ಕರಾವಳಿ ತ್ಯಾಜ್ಯದ ತಿಪ್ಪೇಗುಂಡಿಯೇ?

ಧಾರಾಳವಾಗಿ ಉದ್ಯೋಗ ನೀಡುತ್ತಿದ ಎಂಡಿಎಲ್ ಯಾರ್ಡನ್ನು ಇಲ್ಲಿನ ರಾಜಕಾರಣಿಗಳು ಮುಂಬೈಗೆ ಸ್ಥಳಾಂತರಿಸಲು ಸಮ್ಮತಿಸಿದ್ದೇಕೆ? ನೆಲ, ಜಲ, ವಾಯು ಮಾರ್ಗದ ಅನುಕೂಲವಿರುವ ಕರಾವಳಿಯಲ್ಲಿ ಪರಿಸರಕ್ಕೆ ಹಾನಿಯಾಗದಂಥ ಆಟೋಮೊಬೈಲ್ ಉದ್ದಿಮೆ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ್ದರೆ ಸಹಸ್ರಾರು ಜನರಿಗೆ ಉದ್ಯೋಗ ಸಿಗುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲವೇ? ಕರಾವಳಿಯಲ್ಲೂ ಖರ್ಗೆಯವರು ರೈಲ್ವೇ ಕೋಚ್ ನಿರ್ಮಾಣ ಕಾರ್ಖಾನೆ ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಮುಂದಾಗಬಾರದೇ? ಈ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ನಿಡ್ಡೋಡಿಗೆ ಓಡೋಡಿ ಬರುವ ರಾಜಕಾರಣಿಗಳಿಗೆ ಕೇಳಿ. ಮಠ ಪೀಠಾಧೀಶರು, ರಾಜಕಾರಣಿಗಳು ಸಾರಥ್ಯ ವಹಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಹೋರಾಟದಲ್ಲಿ ಯಾರೂ ನಂಬಿಕೆ ಇಟ್ಟುಕೊಳ್ಳುವಂತಿಲ್ಲ.

ಮಠ-ಪೀಠಾಧಿಗಳಿಂದ, ಜಾತಿ, ಧರ್ಮಗಳ ನೆಲೆಯಿಂದ ಮತ್ತು ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷಗಳ ಸೆರಗಿನ ಮರೆಯಿಂದ ಹೊರತಾದ ಹೋರಾಟವಾಗಬೇಕು. ಅಲ್ಲಿ ಭೂಮಿ ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಿರುವ ಹಿರಿ ತಲೆಯಿಂದ ಹಿಡಿದು ಅಲ್ಲೇ ಬದುಕುವ ಕನಸು ಕಟ್ಟಿಕೊಂಡು ಹುಟ್ಟಿರುವ ಹಸುಗೂಸಿನ ತನಕ ಜನರಿಗಾಗಿ, ಜನರ ಹೋರಾಟವಾಗಬೇಕು. ಅದು ಆಗಲಿ ಎನ್ನುವ ಆಶಯ ನನ್ನದು.