Follow– ಜೀವಿ.
ಮನೆ ಖಾಲಿ ಇದೆ ಎಂಬ ಬೋರ್ಡ್ ಬೀದಿ ಬೀದಿಗಳಲ್ಲಿ ನೇತಾಡುತ್ತಿವೆ. ಆದರೆ ಆದರಲ್ಲಿ ಬಹುತೇಕ ಮನೆಗಳಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸಲು ದಲಿತರು ಅನರ್ಹರು!
ಹೌದು, ಇದು ಕಟುಸತ್ಯ. ಆದರೆ ಸುಳ್ಳು, ಈ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಈಗ ಇಲ್ಲ ಎಂದು ವಾದಿಸುವವರು ಬಹಳಷ್ಟು ಮಂದಿ ಇದ್ದಾರೆ. ಆದರೆ ನಾನೊಬ್ಬ ದಲಿತ ಎಂದು ಹೇಳಿಕೊಂಡು ಬಾಡಿಗೆ ಮನೆ ಪಡೆಯದು ಎಷ್ಟು ಕಷ್ಟ ಎಂಬುದು ಅನುಭವಿಸಿದವರಿಗೇ ಗೊತ್ತು. ’ಎಷ್ಟೇ ಒಳ್ಳೆಯವರಾದರೂ ಹೊಲೆ-ಮಾದಿಗರಿಗೆ ಮನೆ ಕೊಡುವುದಿಲ್ಲ’ ಎಂದು ಕಡ್ಡಿ ತುಂಡಾದಂತೆ ಮಾಲೀಕರು ಹೇಳಿದಾಗ ಕಣ್ಣಲ್ಲಿ ನೀರು ತುಂಬಿಕೊಂಡರೂ, ಅವರಿಗೆ ಗೊತ್ತಾಗದಂತೆ ತಲೆ ತಗ್ಗಿಸಿ ವಾಪಸ್ ಬರದೆ ಬೇರೆ ದಾರಿ ಇಲ್ಲ.
ಸ್ವತಃ ನಾನು ಕಂಡು ಅನುಭವಿಸಿದ ಉದಾಹರಣೆ ಇಲ್ಲಿದೆ. ನಾನಾಗ ದ್ವಿತೀಯ ವರ್ಷದ ಪದವಿ ಓದುತ್ತಿದ್ದೆ. ಹಾಸ್ಟೆಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಹಾಸ್ಟೆಲ್ ಜೀವನದ ಏಳನೇ ವರ್ಷ. ನನ್ನ ಭಾವ ಸರ್ಕಾರಿ ಕಾಲೇಜಿನಲ್ಲಿ ಅಟೆಂಡರ್ ಆಗಿದ್ದಾರೆ. ಅಕ್ಕ ಮತ್ತು ಮೂರು ಮಕ್ಕಳು ಸೇರಿ ಐದು ಮಂದಿಯ ಕುಟುಂಬ. ರಿಂಗ್ ರಸ್ತೆ ಬಳಿಯ ಮನೆಯೊಂದರಲ್ಲಿ ಬಾಡಿಗೆ ಮನೆಯಲ್ಲಿದ್ದರು. ಆ ಮನೆಯ ಮಾಲೀಕರು 
ಕೂಡ ದಲಿತರೇ ಆಗಿದ್ದರು. ಅಡುಗೆ ಮನೆ, ಬಚ್ಚಲು ಮತ್ತು ಟಾಯ್ಲೆಟ್ ಅಟ್ಯಾಚ್ ಇರುವ ಹಾಗು ಒಂದು ಬೆಡ್ ರೂಮ್ ಕೂಡ ಇರದ ಸಣ್ಣ ಮನೆ. ಮೂರ್ನಾಲ್ಕು ವರ್ಷದ ಅದೇ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಜೀವನ ಸಾಗಿತ್ತು. ಬಾಡಿಗೆ ಹೆಚ್ಚಳದ ವಿಚಾರಕ್ಕೆ ಮಾಲೀಕರ ನಡುವೆ ಸಣ್ಣದೊಂದು ಮನಸ್ತಾಪ ಏರ್ಪಟ್ಟಿತ್ತು.
ಹೆಚ್ಚು ಕಡಿಮೆ ನಾಲ್ಕು ವರ್ಷ ಆಗಿದ್ದರಿಂದ ಬೇರೆ ಮನೆ ಹುಡುಕುವ ಆಲೋಚನೆಯನ್ನು ಭಾವ ಮಾಡಿದ್ದರು. ಹುಡುಕಾಟ ಮುಂದುವರೆದಿತ್ತು, ಎಷ್ಟೋ ದಿನಗಳ ನಂತರ ಭಾವನ ಸ್ನೇಹಿತರೊಬ್ಬರು ಪಕ್ಕದ ಬಡಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಮನೆಯೊಂದನ್ನು ಹುಡುಕಿಕೊಟ್ಟರು. ನಾಲ್ಕು ಮನೆಗಳು ಸಾಲಾಗಿರುವ ಹೆಂಚಿನ ಮನೆ, ಅದರಲ್ಲಿ ಒಂದು ಮಾತ್ರ ಖಾಲಿ ಇತ್ತು. ಉಳಿದ ಮೂರು ಮನೆ ಭರ್ತಿಯಾಗಿದ್ದವು. ಒಂದರಲ್ಲಿ ಮನೆ ಮಾಲೀಕರು ಕೂಡ ವಾಸವಿದ್ದರು.
ಅಕ್ಕಳನ್ನು ಕರೆದೊಯ್ದು ಮನೆ ನೋಡಿಕೊಂಡ ಬಂದ ಭಾವ, ಒಪ್ಪಂದದ ಮಾತುಕತೆಗೆ ತಮ್ಮ ಸ್ನೇಹಿತನೊಂದಿಗೆ ತೆರಳಿದರು.
’ಜಾತಿ ವಿಚಾರ ಹೇಳಿದ್ದೀಯ’ ಎಂದು ಭಾವ ತನ್ನ ಸ್ನೇಹಿತನ ಕಿವಿಯಲ್ಲಿ ಕೇಳಿದರು. ’ಓನರ್ ತುಂಬಾ ಒಳ್ಳೆಯವರು ನನಗೆ ಸಾಕಷ್ಟು ವರ್ಷದಿಂದ ಗೊತ್ತಿರುವವವರು. ಜಾತಿಬೇಧ ಮಾಡುವ ಜನ ಅಲ್ಲ ನೀನು ಸುಮ್ಮನಿರು’ ಎಂದು ಭಾವನ ಸ್ನೇಹಿತ ಹೇಳಿದವರೇ ಮಾಸಿಕ ಬಾಡಿಗೆ ಫಿಕ್ಸ್ ಮಾಡಿಸಿ ಅಡ್ವಾನ್ಸ್ ಕೊಡಿಸಿದರು.
ನಂತರದ ಭಾನುವಾರ ಮನೆ ಶಿಫ್ಟ್ ಮಾಡುವ ದಿನ ನಿಗದಿಯಾಯಿತು. ಎರಡು ದಿನ ಮುನ್ನವೇ ಗಂಟು ಮೂಟೆ ಕಟ್ಟುವ ಕೆಲಸದಲ್ಲಿ ಅಕ್ಕ ನಿರತಳಾಗಿದ್ದಳು. ಭಾನುವಾರ ಬಂದೇ ಬಿಟ್ಟಿತು, ನಾನು ಕೂಡ ಮೂವರು ಸ್ನೇಹಿತರೊಂದಿಗೆ ಹೋಗಿದ್ದೆ.
ಸಾಮಾನು-ಸರಂಜಾಮುಗಳನ್ನು ಮೂಟೆ ಕಟ್ಟಿ ಗಾಡಿಯೊಂದರಲ್ಲಿ ತುಂಬಿಕೊಂಡು ಹೊಸ ಮನೆ ತಲುಪಿದೆವು. ಅಕ್ಕ ಸಡಗರದಿಂದ ಹೊಸ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಹಾಲು ಉಕ್ಕಿಸುವ ಪೂಜೆ ಮಾಡಲು ಸಜ್ಜಾದಳು. ನಾಲ್ಕು ಮನೆಗೆ ಒಂದೇ ಸಂಪಿನಿಂದ(ಟ್ಯಾಂಕ್) ನೀರು ಪಡೆಯಬೇಕಿತ್ತು. ನೀರು ತಂದು ಮನೆ ತೊಳೆದು, ಸಿಂಗಾರ ಮಾಡುವ ಕೆಲಸದಲ್ಲಿ ಅಕ್ಕ ಮತ್ತು ನಾನು ನಿರತರಾದೆವು.
ನೀರು ತರಲು ಹೋದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲೇ ಅಕ್ಕನಿಗೆ ಪಕ್ಕದ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಬಾಡಿಗೆಗೆ ವಾಸವಿದ್ದ ಮಹಿಳೆ ಪರಿಚ ಮಾಡಿಕೊಂಡರು. ’ಇದಕ್ಕೂ ಮೊದಲು ಎಲ್ಲಿ ವಾಸಿವಿದ್ದಿರಿ?, ನಿಮ್ಮ ಎಜಮಾನ್ರು ಕೆಲಸ ಏನು? ಎಂದು ಪ್ರಶ್ನೆ ಮಾಡಿದ ಆ ಮಹಿಳೆ, ಕೊನೆಯದಾಗಿ ಜಾತಿ ಕೇಳುವುದನ್ನು ಮರೆಯಲಿಲ್ಲ. ಎಲ್ಲವನ್ನು ನೇರವಾಗಿ ಉತ್ತರಿಸಿದ ಅಕ್ಕ, ಜಾತಿ ವಿಷಯ ಬಂದಾಗ ಕೊಂಚ ಮುಜುಗರದಿಂದ ಸಣ್ಣ ಧ್ವನಿಯಲ್ಲಿ ’ಎಸ್ಸಿ’ ಎಂದು ಉತ್ತರ ಕೊಟ್ಟಳು.
ಮನೆಯೊಳಗೆ ಬಂದೊಡನೆ ಭಾವನ ಬಳಿ ವಿಷಯ ಹೇಳಿದಳು. ’ನೀನೇನು ಸುಳ್ಳು ಹೇಳಿಲ್ಲ ತಾನೇ, ಒಂದು ಬಾರಿ ಜಾತಿ ಸುಳ್ಳು ಹೇಳಿದರೆ, ಅದನ್ನು ಮರೆಮಾಚಲು ನೂರು ಸುಳ್ಳು ಹೇಳಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ’ ಎಂದು ಭಾವ ಎಚ್ಚರಿಸಿದರು. ಅದಕ್ಕೆ ಅಕ್ಕ, ಇಲ್ಲ ನಾನು ನಿಜ ಹೇಳಿದ್ದೀನಿ ಎಂದಳು.
ಅಕ್ಕ ಸ್ಟವ್ ಹಚ್ಚಿ, ಹಾಲು ಉಕ್ಕಿಸಿ ಸಕ್ಕರೆ ಬೆರೆಸಿ ಎಲ್ಲರಿಗು ಕೊಟ್ಟಳು. ಹಾಲು ಕುಡಿದ ನಂತರ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಜೋಡಿಸಲು ನಾನು ಮ
ತ್ತು ನನ್ನ ಸ್ನೇಹಿತರು ತಯಾರಾದೆವು. ಅಷ್ಟರಲ್ಲಿ ಮನೆಯ ಮಾಲೀಕರ ಪತ್ನಿ ಒಳ ಬಂದಳು.
ಸ್ವಲ್ಪ ತಡಿಯಪ್ಪ, ಚೀಲಗಳನ್ನು ಬಿಚ್ಚಬೇಡ ಎಂದು ಆಜ್ಞೆ ಮಾಡಿದರು. ನಾನು ಭಾವನ ಮುಖ ನೋಡಿದೆ. ’ಯಾಕೆ ಮೇಡಂ, ಏನಾಯ್ತು’ ಎಂದು ಭಾವ ಗೌರವದಿಂದಲೇ ಪ್ರಶ್ನೆ ಮಾಡಿದರು. ಅದಕ್ಕೆ ದರ್ಪದಿಂದ ಉತ್ತರ ನೀಡಿದ ಮನೆಯ ಮಾಲೀಕನ ಪತ್ನಿ, ’ನಿಮಗೆ ಈ ಮನೆ ಕೊಡಲ್ಲ, ಬೇರೆ ಮನೆ ನೋಡ್ಕೊಳ್ಳಿ, ನೀವು ಹೊಲೆರಂತೆ’ ಎಂದು ಮರು ಪ್ರಶ್ನೆ ಮಾಡಿದರು.
ಹೌದು, ಎಂದು ಉತ್ತರ ನೀಡಿ ಸಮಾಜಾಯಿಷಿ ನೀಡಲು ಭಾವ ಪ್ರಯತ್ನ ಮಾಡಿದರು. ಅದಕ್ಕೆ ಅವಕಾಶ ನೀಡದ ಆಕೆ ’ಅಲ್ಲರಿ ಮನೆ ಬಾಡಿಗೆಗೆ ಪಡೆಯುವ ಮುನ್ನ ಜಾತಿ ವಿಷಯ ಹೇಳಬೇಕು ಅಂತ ಗೊತ್ತಾಗಲ್ವ?, ಸುಳ್ಳು ಹೇಳಿಕೊಂಡು ಮನೆ ಸೇರಿಕೊಳ್ತೀರಲ್ಲ, ನಾಚಿಕೆ ಆಗಲ್ವಾ? ಎಂದು ಗಧರಿಸಿದರು. ಮಾಡಬಾರದ ಅಪರಾಧ ಮಾಡಿಬಿಟ್ಟಿದ್ದೇವೆ ಎಂಬಂತೆ ಬಾಯಿಗೆ ಬಂದಂತೆ ನಿಂದಿಸಿಬಿಟ್ಟಳು.
ಮನೆ ಮಾಲೀಕನ ಪತ್ನಿಯ ಈ ಆಕ್ರೋಶದಿಂದ ತತ್ತಿಸಿಸಿ ಹೋದ ಭಾವ ಅಪರಾಧಿಯಂತೆ ತಲೆ ತಗ್ಗಿಸಿದರು. ಅಕ್ಕನ ಕಣ್ಣಲ್ಲಿ ಅದಾಗಲೇ ನೀರು ಧಾರಾಕಾರವಾಗಿ ಹರಿದಿತ್ತು.
’ಮೊದಲೇ ಜಾತಿ ವಿಷಯ ಹೇಳಬೇಕು ತಾನೇ? ಈಗ ಕಣ್ಣೀರು ಹಾಕಿದರೆ ಪ್ರಯೋಜನವಿಲ್ಲ. ಬೇರೆ ಮನೆ ನೋಡಿಕೊಳ್ಳಿ, ಇಲ್ಲಿ ಜಾಗ ಇಲ್ಲ’ ಎಂದು ಮುಲಾಜಿಲ್ಲದೆ ಹೇಳಿ ಹೋದಳು. ಅಕ್ಕ ಬಿಕ್ಕಿ-ಬಿಕ್ಕಿ ಅಳಲಾರಂಭಿಸಿದಳು, ಆಗ ತಾನೆ ಹಾಲು ಕುಡಿದು ನಿಂತಿದ್ದ ನಾನು ಹಾಗು ನನ್ನ ಸ್ನೇಹಿತರ ಕಣ್ಣುಗಳಲ್ಲೂ ನೀರು ತುಂಬಿಕೊಂಡವು.
ಮುಂದೆ ಏನು ಮಾಡಬೇಕು ಎಂಬುದು ಗೊತ್ತಾಗಲಿಲ್ಲ. ಅಷ್ಟೆರಲ್ಲಿ ಆ ಮಹಿಳೆ ಮತ್ತೆ ಬಂದವಳೆ ಅಡ್ವಾನ್ಸ್ ಹಣ ವಾಪಸ್ ಕೊಟ್ಟಳು. ’ಮೇಡಂ ಯಜಮಾನ್ರು ಮನೆಲಿ ಇಲ್ವಾ’ ಎಂದು ಭಾವ ಕೇಳಿದರು, ’ಇದ್ದಾರೆ ಅವರೇ ಅಡ್ವಾನ್ಸ್ ವಾಪಸ್ ಕೊಟ್ಟಿರೊದು. ಅವರಿಗೆ ಹೇಳಲು ಮುಜುಗರವಂತೆ, ಅದಕ್ಕೆ ನಾನೇ ಹೇಳ್ತಿದ್ದೀನಿ. ಅವರ ಒಪ್ಪಿದರೂ, ನಾನು ಒಪ್ಪುವುದಿಲ್ಲ. ನಾಲ್ಕು ಮನೆಗೆ ಕುಡಿಯುವ ನೀರಿಗೆ ಒಂದೇ ಒಂದು ಟ್ಯಾಂಕ್ ಇದೆ. ನಿಮ್ಮ ಮನೆ ಬಿಂದಿಗೆ ಹಾಕಿ ನೀರು ಮಗೆದುಕೊಂಡ ಟ್ಯಾಂಕ್‌ನಲ್ಲೇ ನಾವೂ ನೀರು ತಗೊಳೊಕೆ ಆಗುತ್ತಾ?’ ಎಂದು ಪ್ರಶ್ನೆ ಮಾಡಿದರು. ಬಾಡಿಗೆ ಇರುವವರು ಕೂಡ ಒಪ್ಪುವುದಿಲ್ಲ. ಈಗಲೇ ಖಾಲಿ ಮಾಡಿ ಎಂದುಬಿಟ್ಟಳು.’ ಇದರಿಂದಾಗಿ ಮನೆಯ ಮಾಲೀಕರೊಂದಿಗೆ ಮಾತನಾಡಬಹುದು ಎಂದುಕೊಂಡಿದ್ದ ಭಾವನ ಭರವಸೆ ಇಂಗಿ ಹೋಯಿತು. ’ಒಂದು ವಾರ ಕಾಲಾವಕಾಶ ಕೊಡಿ ಬೇರೆ ಮನೆ ನೋಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತೇವೆ’ ಎಂದು ಭಾವ ಅಂಗಲಾಚಿದರು. ಆದಕ್ಕೂ ಸಮ್ಮತಿಸದ ಮಹಿಳೆ, ’ಈಗಲೇ ಜಾಗ ಖಾಲಿ ಮಾಡಬೇಕು’ ಎಂದು ಆಜ್ಞೆ ಮಾಡಿಬಿಟ್ಟಳು.
ಅಕ್ಕ ಜೋರಾಗಿಯೇ ಅಳುವುದಕ್ಕೆ ಶುರು ಮಾಡಿದಳು. ಅಳು ಬಂದರೂ ನುಂಗಿಕೊಂಡ ಭಾವ ಮತ್ತು ನಾನು ಸಮಾಧಾನಪಡಿಸಿದೆವು. ಈಗ ಖಾಲಿ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಬಂದಿರುವ ಮನೆಗೆ ಮತ್ತೆ ವಾಪಸ್ ಹೋಗುವುದು ಅಸಾಧ್ಯದ ಮಾತು. ಮುಂದೇನು ಮಾಡಬೇಕು ಎಂಬುದು ತಿಳಿಯಲಿಲ್ಲ. ಓನರ್ ತುಂಬಾ ಒಳ್ಳೆಯವರು ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದ ಸ್ನೇಹಿತನನ್ನು ನೆನೆದು ಭಾವ ಶಪಿಸಿದರು.
ಆ ತನಕ ಸುಮ್ಮನಿದ್ದ ನನ್ನ ಸ್ನೇಹಿತರು, ’ಅಕ್ಕ ಅಳೋದು ನಿಲ್ಲಿಸಿ, ಬೇರೆ ಮನೆ ಹುಡುಕೊಣ’ ಎಂದು ಸಮಾಧಾನ ಮಾಡಿದರು. ಭಾವನದೆ ಒಂದು ಸೈಕಲ್ ಇತ್ತು. ಅದನ್ನು ಹತ್ತಿ ಹಾಸ್ಟೆಲ್‌ಗೆ ಹೋದ ಸ್ನೇಹಿತನೊಬ್ಬ, ನಾಲ್ಕೈದು ಮಂದಿ ಗೆಳೆಯರಿಗೆ ನಡೆದ ವಿಷಯ ತಿಳಿಸಿದ. ಮತ್ತೆ ಐದು ಮಂದಿಯನ್ನು ಹಾಸ್ಟೆಲ್‌ನಿಂದ ಕರೆತಂದ.
ಎಲ್ಲರು ಬೀದಿ-ಬೀದಿ ಸುತ್ತಿ ಮನೆಗಾಗಿ ಹುಡುಕಾಟ ಶುರು ಮಾಡಿದೆವು. ಹೋಗುವ ಮುನ್ನ ಭಾವ ’ಜಾತಿ ವಿಷಯ ಮೊದಲೇ ಹೇಳಬೇಕು’ ಎಂದು ಸೂಚನೆ ನೀಡಿದ್ದರು.
ಸಂಜೆ 5 ಗಂಟೆಯಾದರೂ ಖಾಲಿ ಇರುವ ಒಂದು ಮನೆಯೂ ಸಿಗಲಿಲ್ಲ. ಎಲ್ಲರು ಒಬ್ಬೊಬ್ಬರಾಗಿ ವಾಪಸ್ ಬಂದು ನಿಂತಿವು. ಇನ್ನು ಒಂದಿಬ್ಬರು ಮಾತ್ರ ಬರಬೇಕಿತ್ತು. ಅವರು ಕೂಡ ಪೇಚು ಮೋರೆಯಲ್ಲೇ ಬಂದರು. ಅದರಲ್ಲೊಬ್ಬ ಪಕ್ಕದ ಬೀದಿಯಲ್ಲಿ ಹಾಳು ಮನೆಯಂತಿರುವ ಸಣ್ಣದೊಂದು ಶೆಡ್ ಇದೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದ.
ನಾನು ಮತ್ತು ಉಳಿದ ಸ್ನೇಹಿತರು ಹೋಗಿ ನೋಡಿದೆವು. ನಾಲ್ಕೈದು ವರ್ಷದಿಂದ ಆ ಶೆಡ್‌ನಂತ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಯಾರು ವಾ
ಸ ಮಾಡಿರಲಿಲ್ಲ. ಪಾಳು ಬಿದ್ದಂತೆ ಇತ್ತು. ಮನೆ ನೋಡಿದ ಭಾವ, ಬೇರೆ ದಾರಿ ಇಲ್ಲ. ಸದ್ಯಕ್ಕೆ ಇದೇ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಇರೋಣ ಎಂದು ನಿರ್ಧಾರ ಮಾಡಿದರು. ವಿಧಿ ಇಲ್ಲದೆ ಅಕ್ಕ ಕೂಡ ಇಪ್ಪಿಕೊಂಡಳು. ಮೇಲ್ಜಾತಿಯವರ ಕೊಟ್ಟಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಉಂಡು-ಮಲಗಿ ಅಭ್ಯಾಸ ಇದ್ದ ಕಾರಣದಿಂದ ಈ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ವಾಸ ಮಾಡುವುದು ಅಷ್ಟೇನು ಕಷ್ಟ ಎನ್ನಿಸಲಿಲ್ಲ.
ಓನರ್ ಜೊತೆ ಮಾತನಾಡಿದೆವು, ಯಾವ ಜಾತಿಗಾದ್ರು ಕೊಡುತ್ತೇವೆ. ಆದರೆ, ಆ ಮನೆ ವಾಸ ಮಾಡಲು ಯೋಗ್ಯವಾಗಿಲ್ಲ ಬೇಡ ಎಂದರು. ಆದರೂ ಪರವಾಗಿಲ್ಲ, ಸದ್ಯದ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಅವರಿಗೆ ವಿವರಿಸಿ ಮನವೊಲಿಸಿದೆವು. ಬೇರೆ ಮನೆ ಸಿಗುವ ತನಕ ಮಾತ್ರ ಇರುತ್ತೇವೆ, ಅವಕಾಶ ಮಾಡಿಕೊಡಿ ಎಂದು ಭಾವ ಮನವಿ ಮಾಡಿದರು.
’ಅಡ್ವಾನ್ಸ್ ಏನು ಬೇಡ, ಈ ಮನೆಯನ್ನು ಬಾಡಿಗೆಗೆ ಕೊಡುವ ಆಲೋಚನೆ ಇರಲಿಲ್ಲ. ಪಾಪ ತೊಂದರೆಲಿ ಇದ್ದೀರಿ ನಿಮಗೆ ಬೇರೆ ಮನೆ ಸಿಗುವ ತನಕ ಇಲ್ಲೇ ಇರಿ, ಒಂದಿಷ್ಟು ಬಾಡಿಗೆ ಅಂತ ಕೊಡಿ ಸಾಕು’ ಎಂದು ಮಾಲೀಕರು ಒಪ್ಪಿಗೆ ಸೂಚಿಸಿದರು. ಬೀದಿಯಲ್ಲಿ ಬಿದ್ದಿದ್ದಾಗ ಮನೆ ಕೊಟ್ಟ ಮಾಲೀಕರಿಗೆ ಎಲ್ಲರು ಕೃತಜ್ಞತೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದೆವು. ಬಂದಿದ್ದ ಎಲ್ಲಾ ಸ್ನೇಹಿತರು ಸೇರಿ ಸಾಮಾನು-ಸರಂಜಾಮು ಹೊತ್ತು ತಂದೆವು. ಎಲ್ಲರು ಸೇರಿ ಪುಟ್ಟ ಮನೆಯನ್ನು ಕ್ಲೀನ್ ಮಾಡಿದೆವು. ಅಕ್ಕ ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಹಾಲು ಉಕ್ಕಿಸುವ ಪೂಜೆ ಮಾಡಿದಳು. ಬಂದಿದ್ದ ಎಲ್ಲ ಸ್ನೇಹಿತರಿಗೂ ಪಾಯಿಸ ಮಾಡಿ ಊಟಕ್ಕೆ ಬಡಿಸಿದಳು.
ಕಷ್ಟದಲ್ಲಿ ಆಶ್ರಯ ನೀಡಿದ ಕಾರಣಕ್ಕೆ ಅದೇ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಸಾಕಷ್ಟು ದಿನ ಜೀವನ ಮಾಡಿದರು. ಈಗ ಮೊದಲೇ ಜಾತಿ ತಿಳಿಸಿ ಬೇರೊಂದು ಮನೆಯಲ್ಲಿ ವಾಸವಿದ್ದಾರೆ. ಮನೆ ಹುಡುಕುವ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಆ ದಿನ ನೆನಪಿಗೆ ಬರೆದ ಉಳಿಯುವುದಿಲ್ಲ. ಹಾಗಿಯೇ ಮೊದಲು ಜಾತಿ ತಿಳಿಸಿ ಮಾಲೀಕರು ಒಪ್ಪಿದರೆ ಮಾತ್ರ ಮನೆ ಕೊಡಿ ಎಂದು ಕೇಳುವುದನ್ನು ನಾನು ಮರೆಯುವುದಿಲ್ಲ.
ದಲಿತರಿಗೆ ಮೇಲ್ಜಾತಿಯವರು ಮನೆ ಸಿಗುತ್ತಿಲ್ಲ ಎಂಬ ವಿಚಾರ ಸಾಮಾಜಿಕ ಜಾಲತಾಣಗಳಲ್ಲಿ ಚರ್ಚೆ ಆಗುವುದನ್ನೂ ಸಹಿಸದೆ ’ಹಾಗದರೆ ದಲಿತರೆಲ್ಲ ಈಗ ಬೀದಿಯಲ್ಲಿದ್ದಾರಯೇ?’ ಎಂದು ಪ್ರಶ್ನೆ ಕೇಳುವ ಜನ ಇದ್ದಾರೆ. ಈಗಲೂ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಬದಲಾಗಿಲ್ಲ. ಎಸ್ಸಿ ಎಂಬ ಪದ ಕೇಳಿದ ಕೂಡಲೇ ಮುಖ ಸಿಂಡರಿಸಿಕೊಂಡು ನಮ್ಮನ್ನು ಅಪರಾಧಿಯಂತೆ ನೋಡುವ ಮನೆ ಮಾಲೀಕರು ಸಾಕಷ್ಟಿದ್ದಾರೆ. ಈಗ್ಗೆ ಆರು ತಿಂಗಳ ಹಿಂದೆ ನಾನು ಬಾಡಿಗೆ ಮನೆ ಬದಲಿಸುವ ಸಂದರ್ಭ ಬಂದಾಗ ಮೊದಲೆ ಜಾತಿ ಹೇಳಿದ ಕಾರಣಕ್ಕೆ ನಾಲ್ಕು ಮನೆಯ ಒಪ್ಪಂದ ಮುರಿದು ಹೋದವು. ಕೊನೆಗೂ ಸ್ವಜಾತಿಯವರದೇ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಬಾಡಿಗೆ ಇದ್ದೇನೆ. ಇದೇ ಕಾರಣಕ್ಕೆ ಹಲವರು ಜಾತಿ ಸುಳ್ಳು ಹೇಳಿಕೊಂಡು ಬಾಡಿಗೆ ಮನೆ ಪಡೆದು ಜೀವನ ನಡೆಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ನಿಜ ಜಾತಿ ಗೊತ್ತಾದ ನಂತರ ಮುಜುಗರ ಅನುಭವಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಹಾಗಾಗಿ ದಲಿತರು ಬಾಡಿಗೆ ಮನೆ ಪಡೆಯುವುದು ಅಷ್ಟು ಸುಲಭವಲ್ಲ.
ಚಿತ್ರಗಳು: ಸಾಂದರ್ಭಿಕ
ಸಾಧ್ಯವಾಗದ ಕಡೆಗಳಿಂದ ಹೂಗುಚ್ಛಗಳು ಬರತೊಡಗಿವೆ. ಬಹುತೇಕ ಪ್ರಮುಖ ಪತ್ರಿಕೆಗಳ ಸಂಪಾದಕೀಯಗಳು ಅಡ್ವಾಣಿಯವರು ತುರ್ತು ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯ ಕರಾಳ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಕಳೆದ ದಯನೀಯ ಹದಿನೆಂಟು ತಿಂಗಳುಗಳ ತುರಂಗವಾಸದ ನೆನಪು ಮಾಡಿ ಕೊಟ್ಟಿವೆ. ಅನೇಕ ಬುದ್ಧಿಜೀವಿಗಳು, ಹೇಗೆ ಮೂಲಭೂತವಾಗಿ ಅಡ್ವಾಣಿಯವರು ಒಬ್ಬ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವವಾದಿ ಮತ್ತು ಸಂವಿಧಾನದ ಮೂಲಭೂತ ಮೌಲ್ಯಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಅತೀವ ಕಾಳಜಿ ಹೊಂದಿದವರು ಎಂಬ ಬಗ್ಗೆ ಅಧಾರ ಸಮೇತವಾಗಿ ತೆರೆದಿಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ.
ಅಧಿವೇಶನದಲ್ಲಿ ಪಕ್ಷದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾದರು. ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಹೊಸ್ತಿಲಲ್ಲಿ ಅಡ್ವಾಣಿ ಮಾಡಿದ ಮೊಟ್ಟ ಮೊದಲ ಕೆಲಸ ಪಾರ್ಟಿಯ ಆಗ್ರ ನೇತಾರರಾದ ಬಲರಾಜ್ ಮಧೋಕ್ ರನ್ನು ಪಕ್ಷದ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಸದಸ್ಯತ್ವದಿಂದ ಉಚ್ಚಾಟಿಸಿದ್ದು. ಈ ಬಲರಾಜ್ ಮಧೋಕ್ ೧೯೬೬ ರಲ್ಲಿ ಜನ ಸಂಘದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿದ್ದವರು.ಅಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ, ೧೯೫೧ ರಲ್ಲಿ ಜನ ಸಂಘ ಸ್ಥಾಪನೆಯಾದಾಗ ಅದರ ಮೊದಲ ಸಂವಿಧಾನವನ್ನು ಬರೆದದ್ದೇ ಈ ಮಧೋಕ್. ಅಲ್ಲೊಂದು ಇಲ್ಲೊಂದು ಸೀಟು ಗೆಲ್ಲುತ್ತಿದ್ದ ಜನಸಂಘವನ್ನು ಕಟ್ಟಿ ಬೆಳೆಸಿ ೧೯೬೭ರ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ (ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಉಚ್ಹ್ರಾಯ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿದ್ದಾಗ) ೩೫ ಲೋಕಸಭಾ ಸ್ಥಾನ ಗಳಿಸಿ ಕೊಟ್ಟವರು ಮಧೊಕ್. ಅಂದಿನ ಜನ ಸಂಘದ ಉನ್ನತ ನಾಯಕತ್ವ,ಅದರಲ್ಲೂ ವಾಜಪೇಯಿಯವರು, ಇಂದಿರಾ ಗಾಂಧಿಯವರ ಬಗ್ಗೆ ತೋರುತ್ತಿದ್ದ ಮೃದು ಧೋರಣೆ (ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶದ ಯುದ್ಧದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಇಂದಿರಾರನ್ನು ವಾಜಪೇಯಿ ಯವರು ದುರ್ಗೆ ಎಂದು ಸ್ತುತಿಸಿದ್ದು ನೆನಪಿಸಿಕೊಳ್ಳಿ) ಯನ್ನು ಕಟುವಾಗಿ ಟೀಕಿಸಿದ್ದ ಮಧೋಕ್ ರನ್ನು ಹೊರಹಾಕಲು ಅತೀ ಕಾತುರವಾಗಿದ್ದ ಅಡ್ವಾಣಿ – ವಾಜಪೇಯಿ ಬಣ ಅದನ್ನು ಸಮರ್ಥವಾಗಿ ಸಾಧಿಸಿತು. ಸುಮಾರು ತೊಂಬತ್ತೈದರ ಪ್ರಾಯದ ಬಲರಾಜ್ ಮಧೋಕ್ ಇಂದಿಗೂ ದೆಹಲಿಯಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಇಂದು ಅಡ್ವಾಣಿಯವರಿಗೆ ಒದಗಿ ಬಂದ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ನೋಡಿ ಮಧೋಕ್ ಏನೆಂದು ಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದಾರೋ ನೀವೇ ಊಹಿಸಿ.
ವಿಧಾನ ಹೊಂದಿದ್ದ RSS ಸದಸ್ಯತ್ವ ಒಂದು ಕಡೆ, ಪ್ರಜಾತಂತ್ರ ವಿಧಾನದಿಂದ ಜನರ ಮುಖೇನ ಆಯ್ಕೆಯಾದ ಜನತಾ ಪಾರ್ಟಿಯ ನಾಯಕನ ಜವಾಬ್ದಾರಿ ಇನ್ನೊಂದೆಡೆ, ಎಂದಾದಾಗ, ಅಡ್ವಾಣಿ ಅಯ್ದುಕೊಂಡಿದ್ದು RSS ನ್ನು. ಅರ್ ಎಸ್ ಎಸ್ ಕೇವಲ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಸಂಘಟನೆ ಎಂಬ ವಾದ ಮಂಡಿಸುವವರು ಈ ರಾಜಕೀಯ ಬೆಳವಣಿಗೆಗಳನ್ನು ಮರೆತು ಬಿಟ್ಟಿರಬೇಕು.
ಮೊದಲು, ಸುಮಾರು ಎರಡೂವರೆ ಸಾವಿರಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಜನರನ್ನು ಬಲಿ ಪಡೆದ ಅಸ್ಸಾಂನ “ನೆಲ್ಲಿ ಕಗ್ಗೊಲೆಗಳು”, ಇಂದಿರಾ ಹತ್ಯೆಯ ನಂತರದ “ಸಿಖ್ ದೌರ್ಜನ್ಯ” ಮತ್ತು ೧೯೮೯ ರ ಭಾಗಲ್ಪುರ್ ಕೋಮು ದುರಂತ. ಇದಕ್ಕೆ ಸಾಥ್ ಕೊಡುವಂತೆ ರಾಜೀವ್ ಸರಕಾರ ಶಾಹ್ ಬಾನೋ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ ಮುಸ್ಲಿಂ ಮೂಲಭೂತವಾದದ ಪರ ನಿಂತಿತು; ಅಲ್ಲದೆ ರಕ್ತವನ್ನು ರಕ್ತದಿಂದ ತೊಳೆಯಲು ಬಾಬರಿ ಮಸೀದಿಯ ಬೀಗದ ಕೈ ತೆಗೆಸಿತು.
ಅಡ್ವಾಣಿಯವರಿಗೆ ಕೂಡ. ಅಂದು ಸಂವಿಧಾನ ಮತ್ತು ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವವನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವ ಕೊನೆಯ ಅವಕಾಶ ಅಡ್ವಾಣಿಯವರಿಗೆ ಒದಗಿ ಬಂದಿತ್ತು. ಅಡ್ವಾಣಿ ರಾಜಧರ್ಮವನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುವ ಬದಲು ರಾಜನನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುವುದೇ ಧರ್ಮವನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿ ಕೊಂಡರು.
ಜಿನ್ನಾ ಏನೂ ತಪ್ಪು ಮಾಡಲಿಲ್ಲ ಎಂಬಂತೆ ಪುಸ್ತಕ ಬರೆದರು. ಈ ಪುಸ್ತಕದ ಮುನ್ನುಡಿಯಲ್ಲಿ ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಗ್ರಂಥಾಲಯದ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರನ್ನು ಮನಸೋ ಇಚ್ಛೆ ಸ್ಮರಿಸಿ ಜಿನ್ನಾ ಬಗೆಗಿನ ಪಾಕಿಸ್ತಾನದಲ್ಲಿರುವ ‘ಆಕರ ಸಾಮಗ್ರಿ’ ಕೊಟ್ಟು ಉಪಕರಿಸಿದ ಬಗ್ಗೆ ವಂದನೆ ಬೇರೆ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಾರೆ! ಈ ಪುಸ್ತಕ ಬರೆದದ್ದಕ್ಕೆ ಭಾರತೀಯ ಜನತಾ ಪಾರ್ಟಿಯಿಂದ ಹೊರದೂಡಲ್ಪಟ್ಟ ಜಸ್ವಂತ್ ರನ್ನು ಪ್ರೀತಿಯಿಂದ ಆಲಂಗಿಸಿ ಮತ್ತೆ ಕರೆ ತಂದದ್ದು ಅಡ್ವಾಣಿ ಯವರು.
ನಮ್ಮ ದೇಶದ ಸಾಮಾನ್ಯ ಜನತೆ ಒಟ್ಟಾಗಿ ಮತ್ತು ಪರ್ಯಾಯವಾಗಿ ಕಟ್ಟಿದ ಜನತಾ ಕೋಟೆ ಯನ್ನು ಒಳಗಿಂದಲೇ ಯಾರು ಕೆಡವಿದರು, ಯಾರು ಯಾವ ರಾಜಕಾರಣವನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡರು ಎಂಬುದು ಕೂಡ ಸುಲಭಕ್ಕೆ ಮರೆಯುವಂತಹದ್ದಲ್ಲ.
ಗಂಡಸರು ಮತ್ತು ಮಕ್ಕಳು ಮಾತ್ರ ಮೇಲ್ಜಾತಿಯ ಕೇರಿಯಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ಕೊಟ್ಟಿಗೆಯಲ್ಲೀ ಊಟ ಮಾಡಲು ಅವಕಾಶ ಇತ್ತು. ಹೆಂಗಸರು ಅಲ್ಲಿ ಊಟ ಮಾಡುವಂತಿರಲಿಲ್ಲ. ಕುಕ್ಕೆಗೆ ಅವರು ಹಾಕಿಕೊಟ್ಟ ಊಟ ತಂದು ಮನೆಯಲ್ಲಿ ತಿನ್ನಬೇಕಿತ್ತು. ಅದಕ್ಕಾಗಿ ಅವ್ವ ಕುಕ್ಕೆ ಸಿದ್ದ ಮಾಡಿಕೊಂಡಳು. ಅದನ್ನು ಹೊತ್ತು ಸಂಭ್ರಮದಿಂದ ಹೊರಟು ಮೇಲ್ಜಾತಿಯ ಕೇರಿ ಸೇರಿದೆವು.
ಎರಡು ಮನೆಯ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ ನಮ್ಮ ಮನೆಯಿತ್ತು. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಅಜ್ಜಿ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಬಾರಿ ಮೂರು ಮಡಿಕೆ ಬಿಸಿಯಾಗಿರುತ್ತಿದ್ದವು. ಎಲ್ಲೋ ಆಟವಾಡುತ್ತಿದ್ದಾಗ ಊಟಕ್ಕೆ ಕರೆದರೆ ಕೂಡಲೇ ಓಡಿ ಬಂದು ಮಡಿಕೆಗಳನ್ನು ಮುಟ್ಟಿ ನೋಡುತ್ತಿದ್ದ. ಮೂರು ಮಡಿಕೆ ಬಿಸಿಯಾಗಿವೆ ಎಂಬುದು ಗೊತ್ತಾದ ಕೂಡಲೇ ಊರಿಗೆಲ್ಲ ಕೇಳುವಂತೆ ತಮ್ಮ ನಾಗರಾಜನನ್ನು ’ನಾಗಾ… ಅವ್ವಾರ ಮನೇಲಿ ಮೂರು ಮಡಿಕೆ ಬಾರೋ….’ ಎಂದು ಕೂಗುತ್ತಿದ್ದ. ನಾಗನೋ ಓಡಿ ಹೋಗಿ ಊಟಕ್ಕೆ ಕೂರುತ್ತಿದ್ದ. ಅದು ನನಗೆ ಅಜ್ಜಿ ಮನೆ ಅಲ್ಲದಿದ್ದರೂ, ಆಗೊಮ್ಮೆ ಈಗೊಮ್ಮೆ ಸ್ನೇಹಿತನೊಂದಿಗೆ ಅನ್ನ ಊಟ ಮಾಡುವ ಅವಕಾಶ ಸಿಗುತ್ತಿತ್ತು. ಈ ಕಾರಣಕ್ಕೆ ಮಹೇಶ ಇಂದಿಗೂ ‘ಮಡಿಕೆ’. ಇಂದಿಗೂ ಅವನ ಮೊಬೈಲ್ ನಂಬ ರ್ ನನ್ನ ಮೊಬೈಲ್ನಲ್ಲಿ ಮಡಿಕೆ ಎಂದೇ ಸೇವ್ ಆಗಿದೆ(ಆದರೆ ಇತ್ತೀಚೆಗಷ್ಟೆ ನಮ್ಮಿಂದ ದೂರವಾದ). ಅವನನ್ನು ಛೇಡಿಸಲು ಅಡ್ಡ ಹೆಸರಿಂದ ಕರೆಯುತ್ತಿದ್ದರೂ ಆ ಮೂರು ಮಡಿಕೆ ಸೂತ್ರದಲ್ಲಿ ಅನ್ನ ಮತ್ತು ಹಸಿವಿಗೆ ಇರುವ ಬೆಲೆ ಅರ್ಥವಾಗುತ್ತದೆ.
ಯುರೋಪ್ ಮತ್ತು ಅಮೇರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಜರುಗುವ ನಮ್ಮ ವೇದಾಂತ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳ ಸಂಪಾದನೆಯನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ವ್ಯಯಿಸಿದರೂ ಚಿಂತೆಯಿಲ್ಲ, ಈ ನನ್ನ ಜನಕ್ಕೆ ದಿನವೂ ಹೊಟ್ಟೆ ತುಂಬಾ ಅನ್ನ ಬಡಿಸಬೇಕು. ಎಷ್ಟೊಂದು ಅನ್ನ ಗೊತ್ತೇ? ಈ ಅನ್ನಕ್ಕೆ ಬೇಕಿರುವ ಅಕ್ಕಿಯನ್ನು ಬಸಿದು ಚೆಲ್ಲಿದ ನೀರಿನಿಂದ ಗಂಗೆಯ ಮಡಿಲೆಲ್ಲವೂ ಬೆಳ್ಳಗಾಗಿ ಬಿಡಬೇಕು!”
ಶಾಲಾ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಮೊಟ್ಟೆ ಕೊಡುವದನ್ನು ಕೂಡ ವಿರೋಧಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಒಂದು ಕಡೆ, ಭಾರತವನ್ನೇ ತಮ್ಮ ಮನೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಬಡವರ ಮಧ್ಯೆ ಗುಡಿಸಲು ಕಟ್ಟಿಕೊಂಡು ಬಡಜನರನ್ನು ಸಂಘಟಿಸುತ್ತಿರುವ ವಿಶ್ವ ಮಾನ್ಯ ಅರ್ಥ ಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ್ಯ ಜೀನ್ ಡ್ರೀಜ್ ರಂಥವರು ಬಡವರ ಆಹಾರದ ಹಕ್ಕಿನ ಪರ ಧ್ವನಿ ಎತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಆದರೆ ಭಾರತವನ್ನು ‘ಮಾತೃಭೂಮಿ’ ಎನ್ನುವ “ಬುದ್ಧಿವಂತ” ಜಾತಿಗಳ ಸಾಹಿತಿಗಳು ಇದನ್ನು ವಿರೋಧಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಮಾತು ಮಾತಿಗೆ ವೇದ ಉಪನಿಷತ್ತು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿ ಮಾತನಾಡುವವರು “ಅನ್ನಂ ಬ್ರಹ್ಮೇತಿ ವ್ಯಜಾನತ್” ಎಂಬ ತೈತ್ತಿರೀಯ ಉಪನಿಷತ್ತಿನ ವಾಕ್ಯವನ್ನು ಕೇವಲ ತಮ್ಮ ಚಿತ್ತ ಭಿತ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಮೂಡಿಸಿಕೊಳ್ಳದೆ ಭಾವಕೋಶದಲ್ಲಿಳಿಸಿಕೊಂಡು ನೋಡಿದರೆ ಹಸಿವಿನ ಭೀಕರತೆ ಕಾಣಿಸೀತು. ಶಾಸ್ತ್ರಗಳನ್ನೇ ಶಸ್ತ್ರ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಸಮಾಜದ ಬಹುಜನರನ್ನು ಅಕ್ಷರದಿಂದ ವಂಚಿಸಿದ ಶಕ್ತಿಗಳೇ ಇಂದು ಬಡವರಿಗೆ ಅನ್ನದಿಂದ ವಂಚಿಸುವ ಹುನ್ನಾರದಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದ್ದಾರೆ.
ಆದಾಯ ತೆರಿಗೆ ಕಟ್ಟುವ ಈ ದೇಶದ ತೆರಿಗೆದಾರ ಈ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುರಕ್ಷಾ ಯೋಜನೆಗಳಿಗೆ ಯಾಕೆ ಹಣ ಕೊಡಬೇಕು? ಈ ಹಣವನ್ನು ಬಂಡವಾಳವಾಗಿ ವಿನಿಯೋಗಿಸಿದರೆ ಇನ್ನಷ್ಟು ಲಾಭ ಬರುವದಿಲ್ಲವೆ? ಈ ಪ್ರಶ್ನೆಗೆ ಮಧ್ಯಮ ವರ್ಗ ಉತ್ತರಿಸುವುದೇ?
ಅನ್ನ ವಿರೋಧಿಯಾದರೆ ತುಂಬಾ ಸಂಕಟವೆನಿಸುತ್ತದೆ. ಭೈರಪ್ಪನವರನ್ನು ಸೈದ್ಧಾಂತಿಕ ಕಾರಣಗಳಿಗಾಗಿ ವಿರೋಧಿಸುವವರೂ ಕೂಡ ಅವರ ಸಂಘರ್ಷಮಯ ಜೀವನವನ್ನು ಗೌರವಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಆದರೆ ವಿಪರ್ಯಾಸವೆಂದರೆ, ಹಸಿವಿನ ಸಂಕಟವನ್ನು ಇನ್ನಿಲ್ಲದಂತೆ ಅನುಭವಿಸಿ, ಅವಿರ್ಭಾವಿಸಿ ಪಕ್ವವಾಗಬೇಕಿದ್ದ, ಹಸಿವಿನ ಕುರಿತು ಜಾಗೃತಿ ಮೂಡಿಸಿ ಹೋರಾಟ ನಿರೂಪಿಸುವದರಲ್ಲಿ ಮುಂಚೂಣಿಯಲ್ಲಿರ ಬೇಕಿದ್ದ ನಾಡಿನ ಹಿರಿಯ ಜೀವವೊಂದು ಅನ್ನವನ್ನು ವಿರೋಧಿಸುತ್ತಿರುವುದು ಅತ್ಯಂತ ಕ್ರೂರ ವಿಪರ್ಯಾಸ.
ಅಲ್ಲಲ್ಲಿ ನಡೆದೇ ಇದ್ದರೂ ಈ ಬಗ್ಗೆ ದೊಡ್ಡದನಿ ಎತ್ತುವ ಕೆಲಸ ನಡೆದಿರಲಿಲ್ಲ. ಟಿ.ಎಂ.ಕೃಷ್ಣ ತಾವು ಇನ್ನು ಮುಂದೆ ಸೀಸನ್ನಲ್ಲಿ ಹಾಡುವುದಿಲ್ಲ ಎನ್ನುವುದರ ಮೂಲಕ ಕಲಾವಿದರು ಕೇಳಿಕೊಳ್ಳಲೇಬೇಕಾದ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಎತ್ತುತ್ತಾ ವಾಗ್ವಾದಕ್ಕೆ ಮುನ್ನುಡಿ ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ.
ಇದು ಇವತ್ತು ಬಹುದೊಡ್ಡ ಸಮಸ್ಯೆ ಎನಿಸುವವರೆಗೆ ಸಾಗಿದೆ. ಜನರು ’ಸ್ಟಾರ್’ ಸಂಗೀತಗಾರರ ಸಂಗೀತ ಕೇಳಲು ಮುಗಿಬೀಳುವುದರಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಆಶ್ಚರ್ಯಪಡುವ ಸಂಗತಿ ಇಲ್ಲ ಎಂಬುದು ನನಗೆ ತಿಳಿದಿದ್ದರೂ, ಎಲ್ಲೋ ಒಂದು ಕಡೆ ಇಡೀ ಜನಸಮೂಹವೇ ಈ ’ಜನಪ್ರಿಯತೆ’ಯ ಕಡೆ ವಾಲುತ್ತಿರುವುದನ್ನು ಸಹಿಸಲಾಗುತ್ತಿಲ್ಲ. ಇದು ನಮ್ಮಲ್ಲಿನ ಒಂದು ’ಕಲಾತ್ಮಕತೆಯ ಸಮಸ್ಯೆ’ಯೇ ಎಂದು ನನಗನಿಸುತ್ತದೆ. ಹಾಗೂ ಇದೇ ಸಮಸ್ಯೆಯನ್ನು ನಾವು ಮ್ಯೂಸಿಕ್ ಸೀಸನ್ ನಲ್ಲಿ ಕಾಣುತ್ತಿರುವುದು. ಈ ಭ್ರಮೆಯಿಂದಾಗಿ ನಮ್ಮಲ್ಲಿನ ಎಷ್ಟೋ ಅದ್ಭುತವಾದ ಸಂಗೀತಗಾರರು ನಿರ್ಲಕ್ಷ್ಯಕ್ಕೆ ಒಳಗಾಗುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.
ಆಚೆಗೆ ಸಂಗೀತಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಕೆಲಸವನ್ನೇನಾದರೂ ಮಾಡಿದ್ದೇವೆಯೇ? ಸೀಸನ್ನಲ್ಲಿ ಪಾಲ್ಗೊಳ್ಳಲು, ಸಂಗೀತ ಕೇಳಲು ಸಮಾಜದಲ್ಲಿನ ಬೇರೆ ಕೇಳುಗರನ್ನೇನಾದರೂ ಬರುವಂತೆ ಮಾಡಿದ್ದೇವೆಯೇ? ಆ ಬಗ್ಗೆ ಎನಾದರೂ ಪ್ರಯತ್ನ ಮಾಡಿದ್ದೇವೆಯೇ ಅಥವಾ ನಮ್ಮ ಸಂಗೀತವನ್ನು ಒಯ್ದು ಸಮಾಜದ ಉಳಿದ ಸ್ಥರಗಳಿಗೆ ಪರಿಚಯಿಸುವ ಬಗ್ಗೆ ಚಿಂತಿಸಿದ್ದೇವೆಯೇ? ಎಲ್ಲೋ ಒಂದಿಬ್ಬರ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಪ್ರಯತ್ನಗಳನ್ನು ಕಾಣಬಹುದಷ್ಟೇ. ಉಳಿದಂತೆ ನಮಗೆ ಸಮಾಜದ ಇತರರ ಬಗ್ಗೆ ಗಮನವೇ ಇಲ್ಲ. ಹಾಗೂ ಬಹು ಮುಖವಾಗಿ ನಮಗೆ ನಮ್ಮ ಸಂಗೀತವನ್ನು ಡೆಮೊಕ್ರಟೈಸ್ (ಎಲ್ಲರಿಗೂ ದೊರಕುವಂತೆ) ಮಾಡಬೇಕೆಂಬ ಯಾವ ಇಚ್ಛೆಯೂ ಇಲ್ಲ.