ಹೀಬ್ರೂ ಮೂಲ: ಎಟ್ಗರ್ ಕೆರೆಟ್
ಹೀಬ್ರೂ ಭಾಷೆಯಿಂದ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ಗೆ : ಮಿರಿಯಮ್ ಶ್ಲೆಸಿಂಗರ್
ಇಂಗ್ಲಿಷ್ನಿಂದ ಕನ್ನಡಕ್ಕೆ: ಜೆ.ವಿ.ಕಾರ್ಲೊ
ಹ್ಯಾಟ್ ಟ್ರಿಕ್
“ಅಲ್ಲಾ ಕಜೀಮ್.. ಅಲ್ಲಾ ಕಜಂ!” ಎಂದಾಗಲೇ ಅದು ಹೊರ ಬರುತ್ತಿತ್ತು.
ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದ ಕೊನೆಯಲ್ಲೇ ನಾನು ಮೊಲವನ್ನು ಹ್ಯಾಟಿನಿಂದ ಹೊರ ತೆಗೆಯುವುದು. ಏಕೆಂದರೆ, ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಪ್ರಾಣಿಗಳೆಂದರೆ ಬಲು ಇಷ್ಟ. ಆ ಗಳಿಗೆ ಮಕ್ಕಳಲ್ಲಿ ಒಂದು ಬಗೆಯ ಸಂಚಲನವನ್ನು ಉಂಟು ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಮೊಲವನ್ನು ಮುದ್ದಿಸಲು, ಹುಲ್ಲು ತಿನ್ನಿಸಲು ನಾನು ಅವಕಾಶ ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತೇನೆ. ಹಿಂದೊಮ್ಮೆ ಈ ರೀತಿ ನಡೆಯುತ್ತಿತ್ತೆಂದು ಹೇಳಿದರೆ ಸರಿಯಾಗಬಹುದೇನೋ? ಈಗಿನ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ತೃಪ್ತಿಪಡಿಸುವುದು ತ್ರಾಸದ ಕೆಲಸ. ಈಗಿನ ಮಕ್ಕಳು ಅಷ್ಟು ಬೇಗ ಉತ್ತೇಜಿತರಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಆದರೂ, ಮೊಲದ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವನ್ನು ನಾನು ಈಗಲೂ ಕೊನೆಯಲ್ಲೇ ತೊರಿಸುವುದು. ನನಗೆ ಬಹಳ ಖುಷಿ ಕೊಡುವ ಅಥವಾ ಕೊಡುತ್ತಿದ್ದ ಯಕ್ಷಿಣಿಯೆಂದರೆ ಹ್ಯಾಟಿನಿಂದ ಮೊಲವನ್ನು ಹೊರ ತೆಗೆಯುವುದು. ನನ್ನ ಕೈ ಯಾಂತ್ರಿಕವಾಗಿ ಕಜಮನ ಕಿವಿಗಳಿಗೆ ತಡಕಾಡುತ್ತಿದ್ದರೆ, ನನ್ನ ಕಣ್ಣುಗಳು ಮಕ್ಕಳ ಮೇಲೆ ನೆಟ್ಟರುತ್ತಿದ್ದವು.
“ಅಲ್ಲಾ ಕಜೀಮ್, ಅಲ್ಲಾ ಕಜಮ್!” ಅದು ಹೊರ ಬರುತ್ತಿತ್ತು. ಯಾವತ್ತಿಗೂ ಇದು ಮಕ್ಕಳಲ್ಲಿ ಅಚ್ಚರಿ ಹುಟ್ಟಿಸುತ್ತಿತ್ತು. ಮಕ್ಕಳಿಗಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ, ನನಗೂ ಕೂಡ! ನನ್ನ ಕೈಗಳಿಗೆ ಅದರ ಉದ್ದನೆ ಕಿವಿಗಳು ಸೋಕಿದಾಗಲೇ ನಾನೊಬ್ಬ ಯಕ್ಷಿಣಿಕಾರನೆಂದು ಭಾಸವಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ವಾಸ್ತವವಾಗಿ ಇದೊಂದು ಕೈಚಳಕವೆಂದು ನನಗೆ ಗೊತ್ತಿದ್ದರೂ, ಎಲ್ಲೋ, ಇದೊಂದು ನೈಜ ವಾಮಾಚಾರವೆಂದು ಭಾಸವಾಗುತ್ತಿತ್ತು.
ಅದೊಂದು ಶನಿವಾರ. ಉಪನಗರವೊಂದರಲ್ಲಿ ಮಗುವಿನ ಹುಟ್ಟು ಹಬ್ಬದ ಪ್ರಯುಕ್ತ ಯಕ್ಷಿಣಿ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವನ್ನು ಕೊಡಲು ನನ್ನನ್ನು ಕರೆಸಲಾಗಿತ್ತು. ಎಂದಿನಂತೆ “ಹ್ಯಾಟ್” ಟ್ರಿಕ್ ನನ್ನ ಕೊನೆಯ ಐಟಂ. ಹುಟ್ಟುಹಬ್ಬಕ್ಕೆಂದು ನೆರೆದಿದ್ದ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ನನ್ನ ಯಕ್ಷಿಣಿಯನ್ನು ನೋಡುವ ಕುತೂಹಲವಾಗಲಿ, ಆಸಕ್ತಿಯಾಗಲಿ ಇದ್ದಂತೆ ಕಾಣಿಸಲಿಲ್ಲ. ಬಹಳಷ್ಟು ಹುಡುಗರು ನನ್ನ ಕಡೆಗೆ ಬೆನ್ನು ಹಾಕಿ ಟಿ.ವಿ.,ಯಲ್ಲಿ ಶ್ವಾಜರ್ನೆಗ್ಗರನ ಸಿನೆಮಾ ನೋಡುವುದರಲ್ಲಿ ಮಗ್ನರಾಗಿದ್ದರು. ಹುಟ್ಟು ಹಬ್ಬವನ್ನು ಆಚರಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದ ಹುಡುಗನಂತೂ ಕೊಠಡಿಯಲ್ಲೇ ಇರಲಿಲ್ಲ. ಅವನು ಬೇರೆಲ್ಲೋ ತನ್ನ ಹೊಸ ವಿಡಿಯೊ ಗೇಮ್ ಆಡುವುದರಲ್ಲಿ ತಲ್ಲೀನನಾಗಿದ್ದ. ಕೇವಲ ನಾಲ್ಕು ಹುಡುಗರು ಆಕಳಿಸುತ್ತಾ ಯಾವುದೇ ಕುತೂಹಲವಿಲ್ಲದ ಮುಖಗಳನ್ನು ಹೊತ್ತು ನನ್ನ ಕಡೆಗೆ ನೋಡುತ್ತಿದ್ದರು. ಗಾಳಿಯಾಡದ ಆ ದಿನದಂದು ನನ್ನ ಯಕ್ಷಿಣಿಕಾರನ ಸೂಟಿನೊಳಗೆ ನಾನು ಒಂದೇ ಸಮನೆ ಬೆವರುತ್ತಿದ್ದೆ. ಯಾವಾಗ ನನ್ನ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ಮುಗಿಸಿ ಮನೆಗೆ ಹೋಗುವೆನೆಂದು ಆತುರದಿಂದ ಒಂದೆರಡು ಹಗ್ಗದ ಟ್ರಿಕ್ಸ್ಗಳನ್ನು ತೋರಿಸುವ ಗೋಜಿಗೆ ಹೋಗಲೇ ಇಲ್ಲ. ಕೊನೆಯ ಹ್ಯಾಟ್ ಟ್ರಿಕ್ಸ್ಗೆ ನೆಗೆದೆ. ನನ್ನ ಕೈ ಹ್ಯಾಟಿನಾಳಕ್ಕೆ ಇಳಿದಂತೆ, ನನ್ನ ದೃಷ್ಟಿ ಗುಂಡಗೆ ದಪ್ಪಗಿದ್ದು ಕನ್ನಡಕ ಹಾಕಿದ ಬಾಲೆಯ ಮೇಲೆ ಹರಿಯಿತು. ಕಜಮನ ಕಿವಿಗಳ ಮೃದು ಸ್ಪರ್ಶ ಎಂದಿನಂತೆ ಇವತ್ತೂ ನನಗೆ ರೋಮಾಂಚನಗೊಳಿಸಿತು. “ಅಲ್ಲಾ ಕಜೀಮ್, ಅಲ್ಲಾ ಕಜಮ್!” ಇನ್ನು ಕೆಲವೇ ನಿಮಿಷಗಳು. ನನ್ನ ಪಾಲಿನ ಮುನ್ನೂರು ’ಶೆಕೆಲ” (ಇಸ್ರೇಲಿ ಹಣ) ಪಡೆದು ನಾನು ಈ ಕೂಪದಿಂದ ಹೊರಬೀಳುವೆ. ಕಜಮನ ಎರಡು ಕಿವಿಗಳನ್ನು ಜೊತೆಗೂಡಿಸಿ ಮೇಲೆತ್ತಿದೆ. ಕಜಮ್ ಇಂದು ಯಾಕೋ ಎಂದಿನಂತಿಲ್ಲ. ಬಹಳ ಹಗುರನಾಗಿರುವವನಂತೆ ಭಾಸವಾಗುತ್ತಿದೆ. ಅಚ್ಚರಿಯಾಯಿತು. ನನ್ನ ಕೈಯನ್ನು ಹ್ಯಾಟಿನೊಳಗಿಂದ ನಾಟಕೀಯವಾಗಿ ಗಾಳಿಯಲ್ಲಿ ಮೇಲೆತ್ತಿದೆ. ನನ್ನ ಕಣ್ಣುಗಳು ಸಭಿಕರ ಮೇಲೆಯೇ ನೆಟ್ಟಿದ್ದವು. ನನ್ನ ಕೈಯ ಮಣಿಗಂಟಿನಿಂದ ಕೆಳಗೆ ಏನೋ ಹರಿದು ಬರುತ್ತಿರುವಂತೆ ಭಾಸವಾಯಿತು. ಅಷ್ಟರಲ್ಲಿ, ಕನ್ನಡಕ ಧರಿಸಿದ್ದ ಗುಂಡು ಗುಂಡು ಹುಡುಗಿ ದೆವ್ವ ಮೆಟ್ಟಿದಂತೆ ಕಿರುಚತೊಡಗಿದಳು. ನಾನು ನೋಡಿದೆ. ನನ್ನ ಬಲಗೈಯಲ್ಲಿ ಕಜಮನ ರುಂಡ ಮಾತ್ರ ನೇತಾಡುತ್ತಿತ್ತು. ಕಣ್ಣುಗಳು ಅಗಲವಾಗಿ ತೆರೆದಿದ್ದವು. ರಕ್ತ ಜಿನುಗುತ್ತಲೇ ಇತ್ತು. ಹುಡುಗಿ ಇನ್ನೂ ಕಿರಿಚುತ್ತಲೇ ಇದ್ದಳು. ನನಗೆ ಬೆನ್ನು ತಿರುಗಿಸಿ ಟಿ.ವಿ., ನೋಡುತ್ತಿದ್ದ ಹುಡುಗರೆಲ್ಲ ನನ್ನತ್ತ ತಿರುಗಿ ಚಪ್ಪಾಳೆ ತಟ್ಟುತ್ತಿದ್ದರು. ಹುಟ್ಟು ಹಬ್ಬ ಆಚರಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಹುಡುಗ ಗದ್ದಲ ಕೇಳಿ ತನ್ನ ವಿಡಿಯೋ ಗೇಮಿನ ಜೊತೆ ಒಳ ಬಂದ. ನನ್ನ ಕೈಯಲ್ಲಿ ನೇತಾಡುತ್ತಿದ್ದ ಮುಂಡವಿಲ್ಲದ ಮೊಲವನ್ನು ನೋಡಿ ಅವನು ಖುಷಿಯಿಂದ ಶಿಳ್ಳು ಹಾಕಿ ಕೇಕೆ ಹಾಕತೊಡಗಿದ. ನನಗೆ ಹೊಟ್ಟೆ ತೊಳೆಸಿದಂತಾಗಿ ನನ್ನ ಯಕ್ಷಿಣಿ ಹ್ಯಾಟಿನಲ್ಲೇ ವಾಂತಿ ಮಾಡಿಕೊಂಡೆ. ವಾಂತಿ ಹ್ಯಾಟಿನ ತೂತಿನೊಳಗಿನಿಂದ ಮೇಜಿನೊಳಗೆ ಕೊರೆದಿದ್ದ ತೂತದೊಳಗೆ ಮಾಯವಾಯಿತು. ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ತುಂಬಾ ಖುಷಿಯಾಯ್ತು.
ಅಂದು ರಾತ್ರಿ ನನಗೆ ನಿದ್ದೆಯೇ ಬರಲಿಲ್ಲ. ನನ್ನ ಯಕ್ಷಿಣಿ ಪರಿಕರಗಳನ್ನು ಮತ್ತೆ ಮತ್ತೆ ಪರೀಕ್ಷಿಸಿದೆ. ಏನೂ ಗೊತ್ತಾಗಲಿಲ್ಲ. ಕಜಮನ ಮುಂಡವೂ ಪತ್ತೆಯಾಗಲಿಲ್ಲ. ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ಎದ್ದು ಯಕ್ಷಿಣಿ ಶಾಪಿಗೆ ಹೋದೆ. ಅವರಿಗೂ ಅಚ್ಚರಿಯಾಯ್ತು. ನಾನು ಮತ್ತೊಂದು ಮೊಲವನ್ನು ಖರೀದಿಸಿದೆ. ಅಂಗಡಿಗಾರ ನನಗೆ ಮೊಲದ ಬದಲು ಆಮೆಯನ್ನು ಕೊಳ್ಳಲು ಒತ್ತಾಯಿಸಿದ. “ಈಗ್ಯಾರೂ ಮೊಲಗಳನ್ನು ಉಪಯೋಗಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಈಗ ಆಮೆಗಳ ಕಾಲ. ಈಗಿನ ಮಕ್ಕಳು ಆಮೆಯನ್ನು ಇಷ್ಟಪಡುತ್ತವೆ!” ನಾನು ಮೊಲವನ್ನೇ ಕೊಂಡೆ. ನಾನು ಮನೆಗೆ ಬಂದಾಗ ಯಕ್ಷಿಣಿ ಪ್ರದರ್ಶನಕ್ಕೆಂದು ಐದು ಆಹ್ವಾನಗಳು ಕಾಯುತ್ತಿದ್ದವು. ಎಲ್ಲವೂ ನನ್ನ ಕೊನೆಯ ಪ್ರದರ್ಶನವನ್ನು ನೋಡಿದ ಮಕ್ಕಳ ಮನೆಯಿಂದ! ಒಬ್ಬ ಹುಡುಗನಂತೂ, ಕೊನೆಯ ಪ್ರದರ್ಶನದಂತೆಯೇ ಮೊಲದ ರುಂಡವನ್ನು ಅಲ್ಲಿಯೇ ಬಿಟ್ಟು ಹೋಗಬೇಕೆಂದು ಸೂಚಿಸಿದ್ದ. ಕಜಮನ ರುಂಡವನ್ನು ನಾನು ಅಲ್ಲಿಯೇ ಬಿಟ್ಟು ಬಂದಿದ್ದೆನೆಂದು ಈಗ ಅರಿವಾಯ್ತು.
ನನ್ನ ಮುಂದಿನ ಪ್ರದರ್ಶನ ಬುಧವಾರಕ್ಕೆ ನಿಗದಿಯಾಗಿತ್ತು. ಶ್ರೀಮಂತರ ಬಡಾವಣೆಯೊಂದರಲ್ಲಿ ಹತ್ತು ವರ್ಷದ ಹುಡುಗನೊಬ್ಬ ಹುಟ್ಟುಹಬ್ಬ ಆಚರಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಲಿದ್ದ. ಪ್ರದರ್ಶನದುದ್ದಕ್ಕೂ ನಾನು ಮಾನಸಿಕವಾಗಿ ವ್ಯಗ್ರನಾಗಿದ್ದೆ. ಮನಸ್ಸು ಒಂದೆಡೆ ನೆಲೆ ನಿಲ್ಲುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಪ್ರದರ್ಶನಗಳನ್ನು ಕೊಡುವುದನ್ನು ಮರೆತುಬಿಟ್ಟೆ. ನನ್ನ ಧ್ಯಾನವೆಲ್ಲಾ ಕೊನೆಯ ಪ್ರದರ್ಶನದಲ್ಲಿತ್ತು. ಕೊನೆಗೂ ಆ ಕ್ಷಣ ಬಂದಿತು. “ಅಲ್ಲಾ ಕಜೀಮ್, ಅಲ್ಲಾ ಕಜಮ್!” ಪುಟಾಣಿ ಸಭಿಕರೆಡೆಗೆ ತೀಕ್ಷ್ಣ ನೋಟ ಬೀರುತ್ತಾ ನನ್ನ ಬಲಗೈಯನ್ನು ಹ್ಯಾಟಿನೊಳಗೆ ತೂರಿಸಿದೆ. ಮೊಲದ ಕಿವಿಗಳು ನನಗೆ ಸಿಗಲಿಲ್ಲ. ತಲೆಯನ್ನೇ ಹಿಡಿದು ಎತ್ತಿದೆ. ಮೊಲದ ದೇಹದ ತೂಕದಲ್ಲಿ ಅಂತ ವ್ಯತ್ಯಾಸವೇನು ಕಾಣಿಸಲಿಲ್ಲ. ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಯಾರೋ ಕಿರುಚಿದ ಸದ್ದು. ಜೊತೆಗೆ ಕಿವಿಗಡಚ್ಚಿಕ್ಕುವ ಚಪ್ಪಾಳೆಯ ಸದ್ದು. ನಾನು ಕೈಯಲ್ಲೆತ್ತಿದ್ದು ಮೊಲವಾಗಿರಲಿಲ್ಲ. ಸತ್ತ ಹಸುಳೆ!
ನನಗ್ಯಾಕೋ ಇತ್ತಿಚಿಗೆ ಈ ’ಹ್ಯಾಟ” ಟ್ರಿಕ್ಕನ್ನು ಮಾಡಲಾಗುತ್ತಿಲ್ಲ. ನಾನು ಅದನ್ನು ಬಹಳ ಇಷ್ಟಪಡುತ್ತಿದ್ದೆ. ಆದರೆ, ಈಗ ಅದರ ಬಗ್ಗೆ ನೆನೆದರೂ ಕೈಗಳು ಕಂಪಿಸುತ್ತವೆ. ಮುಂದೆ ಹ್ಯಾಟಿನೊಳಗಿನಿಂದ ಏನು ಹೊರಬರಲಿದೆಯೆಂದು ನೆನೆದು ಕಂಪಿಸುತ್ತೇನೆ. ನಿನ್ನೆ ರಾತ್ರಿ ನಾನೊಂದು ಕನಸು ಕಂಡೆ. ಹ್ಯಾಟಿನೊಳಗೆ ಕೈಯಾಕಿದ್ದೇ ತಡ, ಯಾವುದೋ ಪೆಡಂಭೂತ ನನ್ನ ಕೈಯನ್ನೇ ಕಡಿದುಹಾಕಿದಂತಾಯಿತು.
ನಾನು ಯಕ್ಷಿಣಿ ಪ್ರದರ್ಶನಗಳನ್ನು ಕೊಡುವುದನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಿದ್ದೇನೆ. ಇದರ ಬಗ್ಗೆ ನನಗೆ ವಿಷಾದವಿಲ್ಲ. ನಾನೀಗ ದುಡಿಯುತ್ತಿಲ್ಲವಾದರೂ ಪರವಾಯಿಲ್ಲಾ. ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ, ಹಳೆಯ ನೆನಪುಗಳು ಕಾಡಿದಾಗ, ಯಕ್ಷಿಣಿ ಸೂಟನ್ನು ಧರಿಸುತ್ತೇನೆ. ಹ್ಯಾಟಿನೊಳಗಿನಿಂದ ಮೇಜಿನೊಳಗಿರುವ ಗುಪ್ತ ಖಾಲಿ ಜಾಗವನ್ನು ತಡಕಾಡುತ್ತಿರುತ್ತೇನೆ. ಅಷ್ಟೇ. ನನಗೆ ಇದೊಂದು ಒಗಟಿನಂತೆ ಕಾಣುತ್ತದೆ. ನನ್ನ ಕಣ್ಗಳ ಮುಂದೆ ಸತ್ತ ಮೊಲ, ಹಸುಳೆ ತೇಲಿ ಬರುತ್ತದೆ. ಇದು ಮೊಲಗಳ, ಹಸುಳೆಗಳ ಕಾಲವಲ್ಲ! ಯಕ್ಷಿಣಿಕಾರರದೂ ಅಲ್ಲಾ!
ಅಡಿಡಾಸ್ ಶೂಗಳು
ನನ್ನ ಅಡಿಡಾಸ್ ಶೂಗಳ ಹೊರ ಪಟ್ಟಿಗಳನ್ನು ಸ್ಪರ್ಶಿಸುತ್ತಿದ್ದಂತೆ ನನಗೆ ಅಜ್ಜನ ನೆನಪಾಯಿತು.
ಹೋಲೋಕಾಸ್ಟ್ (ಹಿಟ್ಲರನ ಯೆಹೂದಿ ನರಮೇಧದ) ನೆನಪಿನಾಚರಣೆಯ ದಿನದಂದು ನಮ್ಮ ಶಿಕ್ಷಕಿ ಸಾರಾ ನಮ್ಮನ್ನು ನಂ.57 ಬಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ವ್ಹೊಲಿನ್ ಮೆಮೋರಿಯಲ್ ಮ್ಯೂಸಿಯಮ್ಗೆ ಕರೆದೊಯ್ದಾಗ ನಾನೊಬ್ಬ ದೊಡ್ಡ ಮನುಷ್ಯನೆಂದು ಭಾಸವಾಯಿತು. ನನ್ನ ತರಗತಿಯಲಿದ್ದ್ಲ ಬಹಳಷ್ಟು ಮಕ್ಕಳ ತಂದೆ ತಾಯಂದಿರು; ನಾನು, ನನ್ನ ಮಲತಮ್ಮ ಮತ್ತು ಇನ್ನೊಬ್ಬನನ್ನು ಬಿಟ್ಟರೆ, ಇರಾಕಿನಿಂದ ಬಂದವರಾಗಿದ್ದರು. ಇಡೀ ತರಗತಿಯಲ್ಲಿ ಹೋಲೊಕಾಸ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಸತ್ತವರ ಸಂಬಂಧಿ ಎಂದರೆ ನನ್ನ ಅಜ್ಜನೊಬ್ಬನೇ! ಕಪ್ಪು ಮಾರ್ಬಲ್ ಕಲ್ಲುಗಳಿಂದ ಕಟ್ಟಿದ ವ್ಹೊಲಿನ್ ಮ್ಯೂಸಿಯಂ ಒಂದು ಬೃಹತ್ ಕಟ್ಟಡ. ಹಳೆಯ ದುಃಖದಾಯಕ ನೆನಪುಗಳನ್ನು ಕೆದಕುವ ಕಪ್ಪು-ಬಿಳುಪು ಛಾಯಚಿತ್ರಗಳು, ಅದೆಷ್ಟೋ ದೇಶಗಳ ಜೀವತೆತ್ತ ಅಮಾಯಕರ ಹೆಸರುಗಳನ್ನು ಇಲ್ಲಿ ನೋಡಬಹುದು. ನಮಗೆ ಇಬ್ಬಿಬ್ಬರನ್ನಾಗಿ ಜೊತೆಗೂಡಿಸಿ ಗೋಡೆಯ ಅಂಚಿನಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ನೋಡುತ್ತಾ ಸಾಲಾಗಿ ಹೋಗಬೇಕೆಂದು ಸಾರಾ ಮೇಡಂ ಹೇಳಿದ್ದರು. ಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ಮುಟ್ಟಬಾರದೆಂದು ಮೊದಲೇ ಎಚ್ಚರಿಸಿದ್ದರಾದರೂ ನಾನು ಮುಟ್ಟಿದೆ. ಅದೊಂದು, ಕೈಯಲ್ಲಿ ಸ್ಯಾಂಡ್ವಿಚ್ ಹಿಡಿದುಕೊಂಡು ಅಳುತ್ತಿದ್ದ ಸುಕ್ಕುಗಟ್ಟಿದ್ದ ಮುದುಕನ, ಕಾರ್ಡ್ಬೋರ್ಡ್ ರಟ್ಟಿನ ಮೇಲೆ ಅಂಟಿಸಿದ ಕಪ್ಪು-ಬಿಳುಪು ಚಿತ್ರವಾಗಿತ್ತು. ನನ್ನ ಜೊತೆಗಿದ್ದ ಹುಡುಗಿ ಒರಿಟ್ ಸಾಲೆಂ ನಾನು ಚಿತ್ರ ಮುಟ್ಟಿದ್ದು ಸಾರಾ ಟೀಚರಿಗೆ ಹೇಳುತ್ತೇನೆಂದಳು.
“ಟೀಚರಿಗಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ, ಬೇಕಿದ್ದರೆ ಪ್ರಿನ್ಸಿಪಾಲರಿಗೂ ಹೇಳು. ನಾನು ಮುಟ್ಟಿದ್ದು ನನ್ನ ತಾತನ ಫೋಟೊ. ನಾನು ಯಾರಿಗೂ ಹೆದರುವುದಿಲ್ಲ.” ಎಂದೆ.
ನಂತರ ನಮ್ಮನ್ನು ಒಂದು ದೊಡ್ಡ ಹಾಲಿಗೆ ಕರೆದುಕೊಂಡು ಹೋದರು. ಅಲ್ಲಿ ನಮಗೆ ಚಿಕ್ಕಮಕ್ಕಳನ್ನು ಒಂದು ಲಾರಿಗೆ ತುಂಬಿಸುತ್ತಿರುವ ದೃಶ್ಯದ ಚಲನಚಿತ್ರವನ್ನು ತೋರಿಸಲಾಯಿತು. ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಅ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಗ್ಯಾಸ್ ಹಾಯಿಸಿ ಸಾಯಿಸಲಾಯಿತು. ಮುಂದಿನ ದೃಶ್ಯದಲ್ಲಿ ನರಪೇತಲ ಮುದುಕನೊಬ್ಬ ಬಂದು ನಾಜಿಗಳು ಕೊಲೆಗಡುಕರು, ಕ್ರಿಮಿಗಳು ಎಂದು ಮುಂತಾಗಿ ಹೇಳಿ ತಾನು ಹೇಗೆ ಒಬ್ಬ ನಾಜಿಯನ್ನು ಬರಿಗೈಯಲ್ಲೇ ಸಾಯಿಸಿದೆ ಎಂದು ಕೊಚ್ಚಿಕೊಳ್ಳತೊಡಗಿದ.
ನನ್ನ ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿ ಕುಳಿತಿದ್ದ ಜೆರ್ಬಿ ಎಂಬ ಹುಡುಗ ಮುಸಿ ಮುಸಿ ನಗತೊಡಗಿದ. “ಈ ಮುದುಕ ಒಬ್ಬ ಸೈನಿಕನನ್ನು ಸಾಯಿಸುವುದೆಂದರೇನು! ಇವನ ಕೈಯಲ್ಲಿ ಒಂದು ಜಿರಲೆಯನ್ನೂ ಕೊಲ್ಲಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ! ಭೂಸಿ ಬಿಡುತ್ತಿದ್ದಾನೆ.” ಎಂದ. ನಾನು ಮುದುಕನ ಕಣ್ಣುಗಳನ್ನೇ ದಿಟ್ಟಿಸಿದೆ. ನನಗೆ ಅವನು ಹೇಳುತ್ತಿರುವುದು ಸತ್ಯವೆನಿಸಿತು. ಅವನ ಕಣ್ಣುಗಳಲ್ಲಿ ಅಷ್ಟೊಂದು ರೋಷವಿತ್ತು.
ಹೋಲೋಕಾಸ್ಟಿನ ಬಗ್ಗೆ ಹೇಳಿ ಮುಗಿಸಿದ ಬಳಿಕ ಅವನು ತಾನು ಮುಂದೆ ಹೇಳಲಿರುವುದು ಬಹಳ ಮುಖ್ಯವಾದ ವಿಚಾರ ಎಂದ. ಮುಂದುವರೆಸಿ, ಜರ್ಮನರು ಈವಾಗಲೂ ಇದ್ದಾರೆ, ಅವರದೇ ದೇಶವಿದೆ. ತಾನೆಂದಿಗೂ ಅವರನ್ನು ಕ್ಷಮಿಸುವುದಿಲ್ಲ, ನೀವೂ ಕೂಡ ಹಾಗೇ ಮಾಡಿ. ಅವರ ದೇಶಕ್ಕೆ ಎಂದೂ ಕಾಲಿಡಬೇಡಿ. ಜನ ಕೆಟ್ಟ ಅನುಭವಗಳನ್ನು, ಬೇಕೆಂದೇ ಬೇಗ ಮರೆಯುತ್ತಾರೆ. ನೀವು ಖಂಡಿತ ಹಾಗೆ ಮರಿಬೇಡಿ. ಒಬ್ಬ ಜರ್ಮನನನ್ನು ಕಂಡಾಗ ನಾನು ಹೇಳಿದ ಸಂಗತಿಗಳು ನೆನಪಿರಲಿ. ಅವರು ತಯಾರಿಸಿದ ವಸ್ತುಗಳಿಗೆ, ಎಲ್ಲೆಡೆ ಕಾಣುವಂತೆ ಟಿ.ವಿ.ಗಳು, ಮಾರುಹೋಗಬೇಡಿ. ಹೊರಗೆ ಕಾಣುವ ಥಳುಕು ಬಳುಕು ಟಿ.ವಿ.ಯೊಳಗೆ ಇರುವ ಪಿಕ್ಚರ್ ಟ್ಯೂಬ್ ಮತ್ತಿತರ ಸಾಮಾನುಗಳು ಯೆಹೂದಿಯರ ಮೂಳೆ, ಮಜ್ಜೆ, ಚರ್ಮದಿಂದ ತಯಾರಾದವು!
ಹೊರಗೆ ಬರುವಾಗ, ಸದ್ಯ, ನಮ್ಮನೆ ಫ್ರಿಜ್ಜು ಇಸ್ರೇಲಿನದೇ ಎಂದು ಖುಷಿ ಪಟ್ಟೆ.
***
ಹೊರ ದೇಶಕ್ಕೆ ಸುತ್ತಾಡಲು ಹೋಗಿದ್ದ ನನ್ನ ತಂದೆ ಮತ್ತು ತಾಯಿ ವಾಪಸ್ಸು ಬರುವಾಗ ನನಗೊಂದು ಜೊತೆ ಸ್ಪೋರ್ಟ್ಸ್ ಶೂಗಳನ್ನು ತಂದಿದ್ದರು. ನನಗೆ ಶೂಗಳನ್ನು ತರಲು ಹೇಳಿದವನು ನನ್ನ ಅಣ್ಣ. ನನ್ನ ತಾಯಿ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಶೂಗಳನ್ನೇ ಆರಿಸಿ ತಂದಿದ್ದಳು. ಅವುಗಳನ್ನು ನನಗೆ ಕೊಡುವಾಗ ಅವಳ ಮುಖದ ಮೇಲೆ ಸಂತೃಪ್ತಿಯ ನಗುವಿತ್ತು. ನನಗೆ ಗೊತ್ತಿಲ್ಲವೆಂದು ಅವಳು ತಿಳಿದುಕೊಂಡಿದ್ದಳಾದರೂ, ನಾನು ಪ್ಯಾಕೆಟ್ ಮೇಲಿನ ಅಡಿಡಾಸ್ ಲಾಂಛನ ಅರಿಯಲಾರದಷ್ಟು ಮುಗ್ಧನಾಗಿರಲಿಲ್ಲ. ಶೂಗಳ ಬಾಕ್ಸ್ ಶವ ಪೆಟ್ಟಿಗೆಯಂತೆ ಆಯತಾಕಾರದಲ್ಲಿತ್ತು. ಒಳಗೆ ಒಂದು ಜೊತೆ ಶುಭ್ರ ಬಿಳೀ ಶೂಗಳು, ಅಂಚಿನಲ್ಲಿ ಮೂರು ನೀಲಿ ಪಟ್ಟಿಗಳು. ಕೆಳಗೆ “ಅಡಿಡಾಸ್ ರೋಮ್” ಹೆಸರು. “ಎಲ್ಲಿ, ನಿನ್ನ ಕಾಲುಗಳಿಗೆ ಫಿಟ್ ಆಗ್ತಾವೋ ನೋಡೋಣ?” ತಾಯಿಯ ಮುಖದ ಮೇಲಿನ ಮಂದಹಾಸ ಹಾಗೇ ಇತ್ತು.
“ಈ ಶೂಗಳು ಜರ್ಮನಿಯವು ಕಣಮ್ಮ?” ಅವಳ ಹಸ್ತವನ್ನು ಸ್ವಲ್ಪ ಜೋರಾಗಿಯೇ ಅದುಮಿದೆ.
“ನಂಗೊತ್ತು ಮಗನೇ! ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲೇ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಶೂಗಳು”.
“ತಾತನೂ ಜರ್ಮನಿಯವನಲ್ಲವೇನಮ್ಮಾ?” ಅವಳಿಗೆ ಅರ್ಥವಾಗಬಹುದೆಂದುಕೊಂಡೆ.
“ನಿನ್ನ ತಾತ ಪೋಲೆಂಡಿನವನು.” ಅವಳು ಕ್ಷಣಕಾಲ ವಿಚಲಿತಳಾದಳಾದರೂ, ಸಾವರಿಸಿ, ನನ್ನ ಕಾಲಿಗೆ ಒಂದು ಶೂ ಅನ್ನು ಸಿಕ್ಕಿಸಿ ಲೇಸ್ ಕಟ್ಟತೊಡಗಿದಳು. ನಾನು ಸುಮ್ಮನಾದೆ. ನನ್ನ ಪ್ರತಿಭಟನೆಗೆ ಯಾವುದೇ ಬೆಲೆಯಿಲ್ಲವೆಂದು ನನಗೆ ಅರಿವಾಯ್ತು. ತಾಯಿಗೆ ಇದೆಲ್ಲಾ ಅರ್ಥವಾಗುವಂತಿರಲಿಲ್ಲ. ಅವಳೆಂದೂ ವ್ಹೊಲಿನ್ ಮೆಮೋರಿಯಲ್ ಮ್ಯೂಸಿಯಮ್ಗೆ ಹೋಗಿರಲಿಲ್ಲ. ಅವಳ ಪಾಲಿಗೆ ಶೂಗಳೆಂದರೆ ಯಕಃಶ್ಚಿತ್ ಶೂಗಳು. ಜರ್ಮನಿಯೆಂದರೆ ಪೋಲೆಂಡ್! ನಾನು ಅವಳಿಗೆ ಅಡ್ಡಿಪಡಿಸಲಿಲ್ಲ. ಸುಮ್ಮನಾದೆ. ಅವಳನ್ನು ದುಃಖಕ್ಕೀಡುಮಾಡುವುದು ನನಗೆ ಬೇಕಿರಲಿಲ್ಲ.
ನಾನು ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಅವಳಿಗೆ ಧನ್ಯವಾದಗಳನ್ನು ಅರ್ಪಿಸಿ ಕೆನ್ನೆಗೊಂದು ಮುತ್ತು ಕೊಟ್ಟು, “ನಾನು ಆಟಕ್ಕೋಗಿ ಬರ್ತೀನಮ್ಮಾ.” ಎಂದು ಹೊರಡಲಣಿಯಾದೆ. “ಜೋಪಾನ ಕಣಪ್ಪಾ!” ಆರಾಮ ಕುರ್ಚಿಯಲ್ಲಿ ವಿಶ್ರಮಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದ ತಂದೆ ನಗೆಯಾಡಿದರು. ನಾನು ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ನನ್ನ ಶೂಗಳನ್ನು ನೋಡಿದೆ. ವ್ಹೊಲಿನ್ ಮ್ಯೂಸಿಯಂನಲ್ಲಿನ ನಾಜಿ ಸೈನಿಕನನ್ನು ಸಾಯಿಸಿದ ಮುದುಕ ನಾವು ಏನು ಮರೆಯಬಾರದೆಂದು ಹೇಳಿದ್ದನೋ ಅವೆಲ್ಲಾ ನೆನಪಿಗೆ ಬಂದವು. ನನ್ನ ಅಡಿಡಾಸ್ ಶೂಗಳ ಪಟ್ಟಿಗಳನ್ನು ಸ್ಪರ್ಶಿಸುತ್ತಾ ಕಾರ್ಡ್ಬೋರ್ಡ್ ರಟ್ಟಿನ ಮೇಲೆ ಅಂಟಿಸಿದ ತಾತನ ಛಾಯಾಚಿತ್ರದ ನೆನಪಾಯಿತು. “ಶೂಗಳು ಹಾಕ್ಕೊಳ್ಳಕ್ಕೆ ಆರಾಮ ಅನಿಸ್ತದೇನಪ್ಪಾ?” ತಾಯಿ ಕೇಳಿದಳು. “ಆಗದೇ ಏನಮ್ಮಾ? ಅವು ಅಂತಿಂಥ ಶೂಗಳಲ್ಲ, ಅಡಿಡಾಸ್ ಕಂಪೆನಿಯವು!” ನನ್ನ ಬದಲಿಗೆ ಅಣ್ಣ ಉತ್ತರಿಸಿದ. ಶೂಗಳ ಮೇಲೆ ಒತ್ತಡ ಬೀಳದಂತೆ ನಾನು ಹಗುರವಾದ ಹೆಜ್ಜೆಗಳನ್ನಿಡುತ್ತಾ ಹೊರನಡೆದೆ. ಹಾಗೆಯೇ ಇಂಡಿಪೆಂಡೆನ್ಸ್ ಪಾರ್ಕಿನೆಡೆಗೆ ಹೆಜ್ಜೆ ಹಾಕುತ್ತಾ ನಡೆದೆ. ಹೊರಗೆ, ಬೊರೊಚೊವ್ ಎಲಿಮೆಂಟರಿ ಶಾಲೆಯ ಹುಡುಗರು ಹಾಲೆಂಡ್, ಅರ್ಜೆಂಟಿನಾ ಮತ್ತು ಬ್ರೆಜಿಲ್ ಎಂದು ಮೂರು ತಂಡಗಳನ್ನು ಕಟ್ಟಿ ಫುಟ್ಬಾಲ್ ಆಡಲಣಿಯಾಗುತ್ತಿದ್ದರು. ಹಾಲೆಂಡ್ ತಂಡದಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬ ಆಟಗಾರನ ಕೊರತೆಯಿದ್ದಿದ್ದರಿಂದ ನನ್ನನ್ನು ಸೇರಿಸಿಕೊಂಡರು. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಬೇರೆ ಶಾಲೆಯ ಹುಡುಗರನ್ನು ಅವರು ತಮ್ಮೊಂದಿಗೆ ಸೇರಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ.
ಆಟದೊಳಗೆ ಕಾವು ಏರುತ್ತಿದ್ದಂತೆ ನಾನು ವ್ಹೊಲಿನ್ ಮ್ಯೂಸಿಯಮಿನ ಮುದುಕ ಹೇಳಿದಂತೆ ಅವನನ್ನು ಮತ್ತು ನನ್ನ ತಾತನನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಮರೆತುಬಿಟ್ಟೆ. ಟೈಬ್ರೇಕರ್ನಲ್ಲಿ ಹೊಸ ಶೂಗಳಿಂದ ಒಂದು ಗೋಲನ್ನೂ ಹೊಡೆದೆ. ಆಟ ಮುಗಿದ ನಂತರ ಶೂಗಳನ್ನೊಮ್ಮೆ ನೋಡಿದೆ. ಅವು ಎಷ್ಟೊಂದು ಆರಾಮದಾಯಕವಾಗಿದ್ದವೆಂದರೆ ಕಾಲುಗಳಿಗೆ ಹೊಸದಾಗಿ ಬಲ ಬಂದಂತಾಗಿತ್ತು. “ಎಂತಾ ಶಾಟ್ ಗೊತ್ತಾ ತಾತ? ಗೋಲಿಯೇ ತಬ್ಬಿಬ್ಬಾಗಿ ಬಿಟ್ಟ!” ವಾಪಾಸ್ಸಾಗುತ್ತಾ ತಾತನ ನೆನಪು ಬಂದು ಹೇಳಿದೆ. ತಾತ ಉತ್ತರಿಸಲಿಲ್ಲ. ನನ್ನ ನಡಿಗೆಯೊಳಗೆ ಪುಟಿಯುತ್ತಿದ್ದ ಉತ್ಸಾಹ ಅವನಿಗೂ ತಟ್ಟಿರಬೇಕು! ಅವನೂ ಸಂತೋಷ ಪಟ್ಟಂತೆ ಭಾಸವಾಯಿತು.