Follow
– ಡಾ.ಎಸ್.ಬಿ. ಜೋಗುರ
ಎಲ್ಲ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲ ಕಾಲಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯಶಾಹಿ ಧೋರಣೆಯನ್ನು ಆಯಾ ಕಾಲಮಾನವೇ ಸಂಪೋಷಿಸಿಕೊಂಡು ಬಂದಿರುವುದಿದೆ. ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ಆಳರಸನೂ ಅದೇ ಬಗೆಯ ಪರಿಸರವನ್ನು ಬೇರೆ ಬೇರೆ ರೀತಿಯಿಂದ, ಮೂಲಗಳಿಂದ ಬಯಸುವದಿತ್ತು. ೧೮ ಮತ್ತು ೧೯ ನೇ ಶತಮಾನದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಬ್ರಿಟಿಷರು ತಮ್ಮ ಪ್ರಭುತ್ವದ ಸ್ಥಾಪನೆಯಲ್ಲಿ ಅನುಸರಿಸಿದ ಮಾರ್ಗ ಈಗ ಹಳತು. ಆ ದಿಸೆಯಲ್ಲಿ ಅವರು ಮೊದಲು ನೌಕಾದಳ, ನಂತರ ಭೂದಳ ಅವರೆಡರ ಬೆನ್ನಲ್ಲಿ ನೌಕರಶಾಹಿ ಪಡೆಯನ್ನು ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಸ್ಥಾಪನೆಗಾಗಿ ಅಟ್ಟುವದಿತ್ತು. ಅವುಗಳ ನಂತರ ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಅವರ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಕ್ರಮವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸುವ ಮೂಲಕ ಜಂಡಾ ಊರುವದಿತ್ತು. ಆದರೆ ಈಗ ಅಮೇರಿಕೆಯಂಥಾ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳು ತುಸು ವಿಭಿನ್ನವಾದ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಆ ಕೆಲಸವನ್ನು ಬಹುತೇಕರ ಗಮನಕ್ಕೆ ಬಾರದ ಹಾಗೆ ವಾಣೀಜ್ಯೀಕೃತ ದೂರದರ್ಶನದ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನೇ ಸಾಧನವನ್ನಾಗಿಟ್ಟುಕೊಂಡು ಅಂದು ಬ್ರಿಟಿಷರು ಮಾಡಿದ ಕೆಲಸವನ್ನು ಇಂದು ಅಮೇರಿಕೆ ವಿಭಿನ್ನ ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಮಾಡುತ್ತಿದೆ. ವ್ಯತ್ಯಾಸ ಏನೆಂದರೆ ಅಂದು ಬ್ರಿಟಿಷರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯಶಾಹಿ ನೀತಿ ಅದಕ್ಕೆ ಒಳಪಡುವ ಜನಸಮುದಾಯಗಳಲ್ಲಿ, ನೆಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು ಬಗೆಯ ಭಯ, ತಾತ್ಸಾರ ಮತ್ತು ಆಕ್ರೋಶಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಆದರೆ ಈ ಅಮೇರಿಕೆ ತನ್ನ ವಾಣೀಜ್ಯೀಕೃತ ಮನರಂಜನೆಯ ಮೂಲಕ ಮಾಡುವ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯಶಾಹಿ ವಿಸ್ತರಣೆಯ ಧೋರಣೆಯಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಬಗೆಯ ಭಯ, ತಾತ್ಸಾರ, ಆಕ್ರಮಣವಿಲ್ಲ. ಇದೊಂಥರಾ ಸಾವಿನಲ್ಲೂ ಸುಖತೋರುವ ತಂತ್ರಗಾರಿಕೆ. ಇಲ್ಲಿ ಯುದ್ಧ ಮತ್ತು ಆಕ್ರಮಣಗಳು ಮಾಡಬಹುದಾದ ಅನುಹುತಗಳಿಗಿಂತಲೂ ಬಹುಪಾಲು ಆತಂಕಕಾರಿ ಪರಿಣಾಮಗಳನ್ನು ಅದು ಬೇರಿ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಉಂಟು ಮಾಡಿದರೂ ಯುದ್ಧದ ಸಂದರ್ಭದ ತೀವ್ರತೆಯ ಕಾವು ಇಲ್ಲಿರುವುದಿಲ್ಲ. ತಣ್ಣಗೆ ಆವರಿಸುತ್ತಲೇ ಸಾಗುವ ಈ ಪರಿಕ್ರಮಣ ಅತ್ಯಂತ ಅಪಾಯಕಾರಿಯಾದುದು. ಯಾವುದೇ ಬಗೆಯ ಪ್ರತಿರೋಧಗಳಿಲ್ಲದೇ ಪ್ರಭುತ್ವವನ್ನು ಈ ಮುಖೇನ ಸ್ಥಾಪಿಸುವ ಹುನ್ನಾರ ಅಮೆರಿಕೆಯಂಥಾ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳದ್ದು. 
ಸೂರ್ಯ ಮುಳುಗದ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯಗಳನ್ನು ನಾವು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುವುದಿದೆ. ದೂರದರ್ಶನದ ವಾಣಿಜ್ಯೀಕೃತ ಮನರಂಜನಾ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿಯೂ ಈ ಮಾತನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ. ರಷ್ಯಾದಂತಹ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಿಗೆ ಯುದ್ಧದ ತಾಂತ್ರಿಕ ಸಂಗತಿಗಳೇ ಇವತ್ತಿಗೂ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ವಿಸ್ತರಣೆಗೆ ಮತ್ತು ಪ್ರಭುತ್ವದ ಅಧಿಪತ್ಯಕ್ಕೆ ಬಹುಮುಖ್ಯ ಕಾರಣ ಎನ್ನುವ ನಂಬುಗೆ ಬಲವಾಗಿದೆ. ಇನ್ನು ನಮ್ಮಂಥಾ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಂತೂ ಈ ವಾಣಿಜ್ಯೀಕೃತ ಮನರಂಜನೆಯ ಅಪಾಯವನ್ನು ಲೆಕ್ಕಿಸಲಿಕ್ಕೂ ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ. ಕೇವಲ ನಾವು ಮಾತ್ರವಲ, ತೃತೀಯ ಜಗತ್ತಿನ ಬಹುತೇಕ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳು ಈ ದೂರದರ್ಶನದ ಮಸಾಲಾ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳು ಭವಿಷ್ಯದಲ್ಲಿ ತಂದೊಡ್ದಬಹುದಾದ ಆತಂಕಗಳನ್ನು ಊಹಿಸಲಿಕ್ಕೂ ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ. ಅದೇನಿದ್ದರೂ ಆ ಬಗೆಯ ಬೀಜಗಳನ್ನು ಬಿತ್ತುವ ಯತ್ನದಲ್ಲಿರುವ ಅಮೇರಿಕೆಯಂಥಾ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಿಗೆ ಮಾತ್ರ ಆ ಗ್ರಹಿಕೆ ಸಾಧ್ಯ. ಯುರೋಪಿನ ಕೆಲವು ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಿಗೆ ಅಮೇರಿಕೆ ಈ ದೂರದರ್ಶನದ ಕ್ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಸಾಧನವಾಗಿಟ್ಟುಕೊಂಡು ತನ್ನ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯಶಾಹಿ ಧೋರಣೆಯನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸುವತ್ತ ನಡೆಸುತ್ತಿರುವ ತಂತ್ರಗಾರಿಕೆಗಳು ತಿಳಿದಿವೆ. ಹಾಗೆಂದು ಅದನ್ನು ಪ್ರತಿಭಟಿಸುವಂತೆಯೂ ಇಲ್ಲ. ಯಾಕೆಂದರೆ ಜನರಿಗೆ ಮನರಂಜನೆ ಕೊಡುವ ನೆಪದಲ್ಲಿ ಈ ಬಗೆಯ ಷಡ್ಯಂತ್ರ ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ.
ಅಮೆರಿಕೆಯಂಥಾ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳು ದೂರದರ್ಶನದ ಮುಖಾಂತರ ಅವರ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಮಾತ್ರ ರವಾನೆ ಮಾಡದೇ ಪರೋಕ್ಷವಾಗಿ ಆ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದ ಜೊತೆಯಲ್ಲಿ ಅವರ ಆಲೋಚನಾ ಕ್ರಮವನ್ನೂ ರವಾನೆ ಮಾಡುತ್ತವೆ. ಇದು ಬಹುತೇಕ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ಜನಸಾಮಾನ್ಯನ ಗ್ರಹಿಕೆಗೆ ಸಿಗದ ವಿಷಯ. ವಿಶ್ವದ ಎಲ್ಲ ಭಾಗಗಳಲ್ಲೂ ಬಂಡವಾಳಶಾಹಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ತೀವ್ರತರವಾದ ತಾಂತ್ರಿಕ ಪ್ರಗತಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗಿರುವಂತೆ ಆಯಾ ರಾಷ್ಟ್ರಗ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಅಧ:ಪತನಕ್ಕೂ ಕಾರಣವಾಗಿರುವುದು ಹೌದು.
19 ನೇ ಶತಮಾನದ ಆರಂಭದಲ್ಲಿಯೇ ಅಮೇರಿಕೆಯಲ್ಲಿಯ ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ಮೂಲಗಳನ್ನು ವಸ್ತುನಿಷ್ಟವಾಗಿ ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಿದ ಅಲೆಕ್ಸಿ.ಡಿ. ಟಾಕೆವೆಲ್ಲಿ ಗುರುತಿಸಿದಂತೆ “ಅಮೇರಿಕನ್ನರು ತೀವ್ರವಾದ ಬದಲಾವಣೆಯ ನಡುವೆಯೂ ಹೊಂದಿಕೊಂಡು ಬದುಕುಳಿಯುತ್ತಾರೆ.” ಹೊಸ ಬಗೆಯ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವನ್ನು ಶೋಷಣೆ ಮಾಡಿ ಬೆಳೆಯುವ, ಬದುಕುವ ಗತ್ತುಗಾರಿಕೆಗಳೂ ಅಮೇರಿಕೆಯ ಬಂಡವಾಳಶಾಹಿಗಳಿಗೆ ಹೊಸದಂತೂ ಅಲ್ಲ. ಈ ಬಗೆಯ ತಾಂತ್ರಿಕ ಭರಾಟೆಯ ನಡುವೆಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಎನ್ನುವುದು ಬಿಕ್ಕಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಬಸವಳಿಯಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಈಗ ಸದ್ಯ ಅಮೇರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಈ ಮಾತು ಸಾಬೀತಾಗುತ್ತಿದೆ. ಕೇವಲ ಅಮೇರಿಕೆ ಮಾತ್ರವಲ್ಲ, ವಿಶ್ವದ ಬಹುತೇಕ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳು ತಾಂತ್ರಿಕತೆಯನ್ನೇ ಬದಲಾವಣೆ ಮತ್ತು ಪ್ರಗತಿ ಎಂದು ಹಾತೊರೆಯುವ ನಡುವೆ, ದಿವಾಳಿಯಾಗುತ್ತಿರುವ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಪರಿಸರದ ಪ್ರಜ್ಞೆಯೂ ಇಲ್ಲ. ಶ್ರೇಷ್ಟ ಸಮಾಜಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ ಆಗ್ಬರ್ನ ಮತ್ತು ನಿಮಕಾಫ಼್ ಎನ್ನುವವರು ಈ ಬಗೆಯ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಹಿಂಬೀಳುವಿಕೆ ಎಂದು ಕರೆದಿರುವುದಿದೆ. ವಸ್ತು ರೂಪದ ಭೌತ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ತೀವ್ರವಾಗಿ ಬದಲಾವಣೆ ಹೊಂದುವ ಜೊತೆಗೆ ಮುಂದೆ ಸಾಗುವ ಗುಣವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ವಿಷಯರೂಪದ ಅಭೌತ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ನಿಧಾನವಾಗಿ ಸಾಗುತ್ತದೆ. ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಅಲ್ಲಿ ಭೌತ ಮತ್ತು ಅಭೌತ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ನಡುವೆ ಒಂದು ಬಗೆಯ ಅಂತರ ನಿರ್ಮಾಣವಾಗುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನೇ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಹಿಂಬೀಳುವಿಕೆ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುವುದು. 
ಇಂದು ಈ ದೂರದರ್ಶನ ಬಿತ್ತರಿಸುವ ವಾಣೀಜ್ಯೀಕೃತ ಮನರಂಜನೆ ಇಡೀ ವಿಶ್ವದ ಬೇರೆ ಬೇರೆ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ಅದರಲ್ಲೂ ಔದ್ಯೋಗಿಕರಣದ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗೆ ಸಿಲುಕಿರುವ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಬೇರುಗಳನ್ನು ಸಡಿಲುಗೊಳಿಸುವಲ್ಲಿ ಭರಾಟೆಯಿಂದ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಹಿಂದೆ ಕಾರ್ಲ್ ಮಾರ್ಕ್ಸ್ ಯುರೋಪನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿ ಅದು ಭೂತವನ್ನು ಬೇಟೆಯಾಡುವ ನೆಲೆ ಎಂದು ಕರೆದಿದ್ದ. ಸದ್ಯದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಆತ ಬದುಕಿದ್ದರೆ ಈ ವಾಣೀಜ್ಯೀಕೃತ ಮನರಂಜನೆಯನ್ನೇ ದೊಡ್ದ ಭೂತ ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಿದ್ದನೇನೋ..? ಈ ಬಗೆಯ ವಾಣಿಜ್ಯೀಕೃತ ಮನರಂಜನೆಗಳು ಪಶ್ಚಿಮದ ನೆಲೆಗಳಲ್ಲಿಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯನ್ನು ನಿಗಟಿ ಈಗ ಪೂರ್ವದಕಡೆಗೆ ತನ್ನ ನಾಲಿಗೆಯನ್ನು ಚಾಚುತ್ತಿರುವದಂತೂ ಹೌದು. ಅದರ ಕೆನ್ನಾಲಿಗೆಯ ವಿಸ್ತೃತ ರೂಪವನ್ನು ಬಹುತ್ವದ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಬಾಹುಳ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಭಾರತದಂತಹ ನೆಲೆಗಳು ತುರ್ತಾಗಿ ಗುರುತಿಸಿ, ಎಚ್ಚರಗೊಳ್ಳಬೇಕಾಗಿದೆ.
ಒಂದೆಡೆ ಮನರಂಜನೆ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳು, ಅವುಗಳ ನಡುವೆ ಪೈಪೋಟಿಗೆ ನಿಂತಂತೆ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದ ನಡುವೆ ದಿಢೀರನೇ ತೂರಿ ಬರುವ ಜಾಹಿರಾತುಗಳು ನಮ್ಮ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಪರಿಸರದ ಮೇಲೆ ನಿರಂತರವಾಗಿ ದೊಡ್ದದಾದ ಒಂದು ಗಧಾಪ್ರಹಾರವನ್ನೇ ಮಾಡುತ್ತಿವೆ. ಇನ್ನೂ ಉರುಭಂಗವಾಗಿಲ್ಲದಿರುವುದರಿಂದ ನಮಗೆ ಅದರ ನೋವುಗಳು ಬಾಧಿಸುತ್ತಿಲ್ಲ. ಈ ಜಾಹಿರಾತುಗಳ ಮೂಲಕ ಕೋಟ್ಯಾನುಗಟ್ಟಲೇ ವ್ಯವಹಾರ ಮಾಡುವ ಈ ವಾಣೀಜ್ಯೀಕೃತ ಚಾನೆಲ್ ಗಳು ವೀಕ್ಷಕರನ್ನು ಹಪಾಹಪಿ ಗ್ರಾಹಕರನ್ನಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸುತ್ತ ತಮ್ಮನ್ನು ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿವೆ. ಡೆನ್ಮಾರ್ಕಲ್ಲಿ ಈ ಬಗೆಯ ವಾಣೀಜ್ಯೀಕೃತ ಮನರಂಜನೆಯನ್ನು ಸಾತತ್ಯವಾಗಿ ವಿರೋಧಿಸುತ್ತಾ ಬರುವ ಜೊತೆಗೆ ಜಾಹಿರಾತುಗಳನ್ನು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಚಾನೆಲ್ ಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ಪ್ರಸಾರ ಮಾಡುವ ಹಾಗೆ ಒತ್ತಡ ತರಲಾಯಿತು. ಹಾಗೆಯೇ ಆಷ್ಟ್ರಿಯಾದಲ್ಲಿ ಔಷಧಿಯ ಬಗ್ಗೆ, ಬ್ಯಾಂಕುಗಳ ಬಗ್ಗೆ, ರಾಜಕೀಯದ ಬಗ್ಗೆ, ಧಾರ್ಮಿಕ ಸಂಘಟನೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಯಾವುದೇ ರೀತಿಯ ಜಾಹೀರಾತುಗಳನ್ನು ನೀಡುವಂತಿಲ್ಲ ಎಂದು ನಿಷೇಧವನ್ನು ಹೇರಿರುವುದಿದೆ. ಅಮೇರಿಕೆಯಂಥಾ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳು ಈ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಿಗೆ ನೀವು ಹೀಗೆ ಮಾಡುವದರಿಂದ ಅಪಾರ ಪ್ರಮಾಣದ ಆದಾಯವನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತೀರಿ ಎಂದು ತನ್ನ ವಾಣಿಜ್ಯ ನೀತಿಯನ್ನು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಬಹುದೇನೋ..? ಇಂದು ಎಲ್ಲ ವಾಣೀಜ್ಯೀಕೃತ ಮನರಂಜನೆಯನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುವವರು ಜಾಹಿರಾತುದಾರರು. ಅವರು ಮನರಂಜನೆಯನ್ನು ಒಂದು ಸಾಧನವನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅಲ್ಲಿ ಪ್ರಸಾರವಾಗುವ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳ ನಡುವೆ ಬೇಕಾಬಿಟ್ಟಿಯಾಗಿ ನುಸುಳುವ, ತಮಗೆ ಬೇಕಾಗಿರುವ ಪ್ರಮಾಣದ ಗ್ರಾಹಕರನ್ನು ಕ್ಯಾಚ್ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವಲ್ಲಿ ಅವು ಯಶಸ್ವಿಯಾಗುತ್ತಿವೆ. ಮುಂದುವರೆದ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಲ್ಲಿಯ ವಾಣಿಜ್ಯೀಕೃತ ಮನರಂಜನೆ ಜನಪರ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳಿಗಿಂತಲೂ ಜನಪ್ರಿಯ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳ ಬಗ್ಗೆಯೇ ಹೆಚ್ಚಿನ ಆಸ್ಥೆಯನ್ನು ತೋರುತ್ತಿವೆ. ಇಂದು ಅಸ್ಥಿತ್ವದಲ್ಲಿರುವ ವಾಣಿಜ್ಯೀಕೃತ ಮನರಂಜನೆಯ ಚಾನೆಲ್ ಗಳು ಜನರ ಸಮಯವನ್ನು ಸ್ಪರ್ಧಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಲೂಟಿ ಮಾಡುವತ್ತ ತೊಡಗಿಕೊಂಡಿವೆ. ನಾ ಮುಂದು ತಾ ಮುಂದು ಎಂದು ಗ್ರಾಹಕರನ್ನು ಗಾಳ ಹಾಕುವಲ್ಲಿ ಕಸರತ್ತು ಮಾಡುತ್ತಿವೆ. ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚೆಚ್ಚು ಜನಪ್ರಿಯ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನೇ ಪ್ರಸಾರ ಮಾಡುವ ಭರಾಟೆಯ ನಡುವೆ ಅರ್ಥಪೂರ್ಣ ಮತ್ತು ಗಂಭೀರವಾದ ವಿಷಯಗಳನ್ನಾಧರಿಸಿದ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳೇ ವಿರಳವಾಗುತ್ತವೆ. ಜೊತೆಗೆ ವೀಕ್ಷಕರ ಮನ:ಸ್ಥಿತಿಯ ಮೇಲೂ ಕಾರಣ -ಪರಿಣಾಮಗಳ ಸಂಬಂಧ ಸ್ಥಾಪನೆಯಾಗತೊಡಗುತ್ತದೆ. ಈ ಬಗೆಯ ವಾಣೀಕ್ಯೀಕೃತ ಮನರಂಜನೆಯನ್ನೇ ಮಾರುವ ಚಾನೆಲ್ ಗಳ ನಡುವೆ ಸರಕಾರದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ನಡೆಯುವ ರಾಜ್ಯ ಮಟ್ಟದ ದೂರದರ್ಶನದ ಚಾನೆಲ್ ಗಳು ಕೂಡಾ ಇವರ ಜೊತೆಗೆ ಸ್ಪರ್ಧೆಗಿಳಿದು ಕ್ರಮೇಣವಾಗಿ ಅವೂ ಕೂಡಾ ಅದೇ ಮಾರ್ಗದಲ್ಲಿ ಸಾಗುವ ಸಾಧ್ಯತೆಗಳಿವೆ. ಸದ್ಯ ಬಿ.ಬಿ.ಸಿ. ಅದೇ ಬಗೆಯ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಅನುಭವಿಸುತ್ತಿದೆ. ಹಾಗೆಯೇ ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ನಮ್ಮ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಚಾನೆಲ್ ಗಳು ಕೂಡಾ ಅನಿಸುವುದಿದೆ. ಜನ ಈ ಬಗೆಯ ವಾಣಿಜ್ಯೀಕೃತ ಮನರಂಜನೆಯನ್ನು ನೋಡಿ ನೋಡಿ ಅದಕ್ಕಿಂತಲೂ ತೀವ್ರತರವಾದ ಪರಿಣಾಮವನ್ನು ಉಂಟು ಮಾಡಬಹುದಾದ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನೇ ನಿರೀಕ್ಷಿಸುತ್ತಾರೆ. ಹಾಗಾಗಿಯೇ ಹಲ್ಲೆ, ಅತ್ಯಾಚಾರದ ಪ್ರಕರಣಗಳನ್ನು ಮತ್ತೆ ಮತ್ತೆ ವಾರಾನುಗಟ್ಟಲೆ ತೋರಿಸುವುದಿದೆ. ಅಂತಿಮವಾಗಿ ವೀಕ್ಷಕರ ನಿಜವಾದ ಅಭಿರುಚಿಯನ್ನು ಹಾಳುಗೆಡವಿ, ತಾನು ಬಡಿಸಿದ್ದನ್ನು ಉಣ್ನುವ ಸ್ಥಿತಿಗೆ ಅವರನ್ನು ನೂಕುವಲ್ಲಿ ಈ ವಾಣಿಜ್ಯೀಕೃತ ಮನರಂಜನೆಯ ಚಾನೆಲ್ ಗಳು ಯಶಸ್ವ್ವಿಯಾಗಿವೆ. ಇಲ್ಲಿಯ ಜಾಹೀರಾತುಗಳ ಹಾವಳಿಗೆ ತತ್ತರಿಸಿದ ಕೆಲವು ಪತ್ರಿಕೆಗಳು ಈ ಜನಪ್ರಿಯ ಮಾರ್ಗವನ್ನೇ ತಮ್ಮ ಪ್ರಸಾರ ಮತ್ತು ಜಾಹೀರಾತುಗಳ ಹೆಚ್ಚಳದಲ್ಲಿ ಅನುಸರಿಸುವುದು ಇನ್ನೊಂದು ವಿಷಾದದ ಸಂಗತಿ. ಅವು ಕೂಡಾ ಮಸಾಲಾ ಸುದ್ದಿ, ಚಿತ್ರಗಳ ಬೆನ್ನಿಗೆ ಬೀಳುವಂತಾಯಿತು. ಈ ವಾಣಿಜ್ಯೀಕೃತ ಮನರಂಜನೆಯ ಚಾನೆಲ್ ಗಳ ಎದುರಲ್ಲಿ ಕೂರುವವರಿಗೆ ಗಾಳ ಹಾಕಿ ಓದುವಂತೆ ಮಾಡುವದು ಸಾಮಾನ್ಯ ಕೆಲಸವಂತೂ ಅಲ್ಲ. ಹಾಗೆಯೇ ಸಾಹಿತ್ಯಕ ಕೃತಿಗಳನ್ನು, ಇತರೆ ಕೃತಿಗಳನ್ನು ಓದುವವರ ಪ್ರಮಾಣವೂ ಇಂದು ಕಡಿಮೆ. ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗೆ ಬರುತ್ತಿರುವ ಗ್ರಂಥಗಳ ಪ್ರಮಾಣ ಕಡಿಮೆಯಿಲ್ಲ, ಈಗೀಗ ಕೆಲವು ಪ್ರಕಾಶಕರು ಈ ಕಾಲಮಾನದ ಅಗತ್ಯ ಎನ್ನುವಂತೆ ತಮ್ಮ ಪುಸ್ತಕಗಳಿಗೆ ಜಾಕೆಟ್. ಕೋಟು ತೊಡಿಸುವ ಪರಿಪಾಠವನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಇದರಿಂದ ತೀರಾ ಅಪರೂಪದ ಸಮೂಹ ಎನ್ನುವಂತೆ ಉಳಿದಿರುವ ಓದುಗರ ಮೇಲೆ ಅದರ ದರದ ಹೊರೆ ಬೀಳುತ್ತದೆ. ಅಷ್ಟಕ್ಕೂ ಪುಸ್ತಕ ಜಾಕೇಟೇ ಅದರ ಮೌಲ್ಯ ಮತ್ತು ಪ್ರಮಾಣವಂತೂ ಅಲ್ಲ. ನಿರಕ್ಷರಿಗಳು ಬಿಡಿ, ಸಾಕ್ಷರರಲ್ಲೂ ಓದುಗರ ಪ್ರಮಾಣ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ಬಹುತೇಕ ಸಮಯವನ್ನು ಈ ವಾಣಿಜ್ಯೀಕೃತ ಮನರಂಜನೆಗಳೇ ಲೂಟಿ ಮಾಡುತ್ತಿವೆ. ರಾಜಕೀಯ ಸುದ್ದಿಗಳಿಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಅವಕಾಶ ಕೊಡದಂತೆ, ಅವರ ಜಾಹೀರಾತುಗಳನ್ನು ಒಟ್ಟಾರೆ ನಿಷೇಧಿಸುವಂಥ ಕ್ರಮದ ಅಗತ್ಯವಿದೆ. ಹೆಚ್ಚೆಚ್ಚು ಜಾಹೀರಾತು ನೀಡುವ ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷಗಳೇ ಗೆಲ್ಲುವ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಈ ಬಗೆಯ ಚಾನೆಲ್ ಗಳು ನಿರ್ಮಾಣ ಮಾಡುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯಿದೆ.
ತೀರಾ ಮುಂದುವರೆದ ರಾಷ್ಟ್ರ, ಅಲ್ಲಿ ಜನರಿಗೆ ಸಮಯವೇ ಸಿಗುವುದಿಲ್ಲ, ರಸ್ತೆಯ ಮೇಲೆ ಜನರೇ ಕಾಣಸಿಗುವುದಿಲ್ಲ ಎನ್ನುವ ಅಮೇರಿಕೆಯಂಥಾ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಲ್ಲಿಯೇ ಒಬ್ಬ ವೀಕ್ಷಕ ಸರಾಸರಿ ದಿನಕ್ಕೆ ಎಂಟು ಘಂಟೆಗಳ ಕಾಲ ಈ ಟಿ.ವಿ.ಮುಂದೆ ಕುಳಿತುಕೊಳ್ಳ್ಲುವುದರಿಂದ ಸಮಯವನ್ನು ಕಳೆಯುವುದಿದೆ. ನಮ್ಮಲ್ಲಿ ಆ ಪ್ರಮಾಣ ಇನ್ನೂ ಹೆಚ್ಚಾಗಿರಬಹುದು. ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಕ್ಕೆ ಜನವೇ ಬರುವುದಿಲ್ಲ ಎನ್ನುವ ಮಾತು ಕೇವಲ ನಮ್ಮಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರವಲ್ಲ, ಅಲ್ಲಿಯೂ ಇದೆ. ಬಹುತೇಕರು ಟಿ.ವಿ.ಮುಂದೆ ಕುಕ್ಕರು ಬಡಿಯುವದರಿಂದ ಪಾರ್ಕುಗಳು, ಸಂಗೀತ ಕಚೇರಿಗಳು, ಸಭೆ ಸಮಾರಂಭಗಳು, ರಸ್ತೆಗಳು ಬಿಕೋ ಅನ್ನುವುದು ಸಹಜ. ಮಕ್ಕಳ ಆಟಗಳ ಪರಂಪರೆಯನ್ನೇ ಈ ವಾಣಿಜ್ಯೀಕೃತ ಮನರಂಜನೆ ಮತ್ತು ವಿಡಿಯೋ ಗೇಮ್ ಕೊಂದು ಹಾಕಿವೆ. ಇಲ್ಲಿ ಮಕ್ಕಳು ಈ ಬಗೆಯ ಚಾನೆಲ್ ಗಳಿಗೆ ತೀರಾ ಪ್ರಮುಖವಾದ ಗ್ರಾಹಕರು ಮತ್ತು ವಾರಸುದಾರರು. ಸಾವಿರಾರು ಘಂಟೆಗಳನ್ನು ಅವರು ಟಿ.ವಿ.ಮುಂದೆ ಕಳೆಯುವದರಿಂದಾಗಿ ಅವರ ಬಾಲ್ಯಾವಸ್ಥೆಯನ್ನೇ ಅವರು ಮರೆತು ನೇರವಾಗಿ ಕೊಳ್ಳುಬಾಕ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಭಾಗವಾಗಿಬಿಡುತ್ತಾರೆ. ಈ ಬಗೆಯ ಭರಾಟೆ ಕುಟುಂಬ ಮತ್ತು ನೆರೆಹೊರೆಯಂಥಾ ಸಮೂಹ ಜೀವನವನ್ನು ಬಾಧಿಸಿಲ್ಲ ಎಂದು ಭಾವಿಸುವ ಅವಶ್ಯಕತೆಯಿಲ್ಲ. ಈ ವಾಣಿಜ್ಯೀಕೃತ ಮನರಂಜನೆಯ ಹಾವಳಿಗೆ ತುತ್ತಾದ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಧಾನ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸಮೂಹ ಕುಟುಂಬ. ಈ ಬಗೆಯ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳಿಂದಾಗಿ ಅಲ್ಲಿ ಸದಸ್ಯರ ನಡುವೆ ಮುಂಚೆ ಏರ್ಪಡುತ್ತಿದ್ದ ಸಾಮಾಜಿಕ ಅಂತರಕ್ರಿಯೆ ಈಗ ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತಿಲ್ಲ. ಪಾಲಕರ ಮತ್ತು ಮಕ್ಕಳ ನಡುವಿನ ಮಾತುಕತೆ ಕಡಿಮೆಯಾಗಿದೆ. ಇಬ್ಬರೂ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವನ್ನು ಹೆಚ್ಚೆಚ್ಚು ನೋಡುವಲ್ಲಿ ಬ್ಯುಸಿ. ಮನೆ ಎನ್ನುವುದು ಈಗ ಕೇವಲ ತಿಂದುಂಡು ಮಲಗುವ ಲಾಜಿಂಗ್ ಆಗಿ ಪರಿವರ್ತಿತವಾಗುತ್ತಿದೆ. ಫ಼ಾಸ್ಟ್ ಫ಼ುಡ್ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ತೀವ್ರವಾಗಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತಿರುವುದರಿಂದ ಆ ನಿಗದಿತ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದ ಅವಧಿಯೊಳಗಾಗಿ ಅಡುಗೆ ಮಾಡಿ ಮುಗಿಸುವ, ಇಲ್ಲವೇ ಹೊಟೆಲಿಂದ ತಂದು ತಿನ್ನುವ ಪರಿಪಾಠ ಆರಂಭವಾಗಿವೆ. ಗಂಡ-ಹೆಂಡತಿ ಮತ್ತು ಕುಟುಂಬದೊಳಗಿನ ಸಂಬಂಧಗಳನ್ನು ಅಲ್ಲಿ ಬರುವ ಯಾವುದೋ ಒಂದು ಸುದೀರ್ಘವಾದ ಧಾರವಾಹಿ ನಿರ್ಧರಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ನಡುವೆ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿರುವ ಹಿರಿಯರ ಗೋಳು ಇನ್ನೊಂದು ಬಗೆಯದು. ಹೆಚ್ಚು ಹೊತ್ತು ನಿವಾಂತವಾಗಿ ಮನರಂಜನೆಯನ್ನು ನೋಡಬೇಕೆನ್ನುವವರಿಗೆ ಈ ಹಿರಿಯರು ಹೊರೆಯಾಗತೊಡಗಿದ್ದಾರೆ. ಯುವಕರಂತೂ ಗ್ಲಾಮರಸ್ ಲೋಕವೇ ನಿಜ, ಮಿಕ್ಕ ಯಾವುದರಲ್ಲಿಯೂ ಮಜವಿಲ್ಲ ಎನ್ನುವಂತೆ ಬದುಕನ್ನು ರೂಪಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಸೀದಾ ಸಾದಾ ಓಡಿಸಬೇಕಾದ ಬೈಕನ್ನೇ ಅವರು ಹಾವಿನ ಹೊರಳಾಟವಾಗಿಸುತ್ತಾರೆ. ಅವರೂ ಕೂಡಾ ತಮ್ಮ ಎಲ್ಲ ಸಮಸ್ಯೆಗಳು ಈ ಚಾನೆಲ್ ಗಳಲ್ಲಿ ತೋರಿಸುವ ಜಾಹೀರಾತುಗಳಷ್ಟೇ ವೇಗವಾಗಿ ದಿಢೀರನೇ ಮಂಗಮಾಯವಾಗಬೇಕು ಎಂದು ಬಯಸುತ್ತಾರೆ. ನಿಜವಾದ ಬದುಕಿನ ಕಲ್ಪನೆಯೇ ಅವರಿಗೆ ಸಾಧ್ಯವಾಗಲು ಬಿಡುತ್ತಿಲ್ಲ.
ಸಾಯಂಕಾಲದ ಮನರಂಜನೆಯ ಸಮಯವನ್ನು ಈ ಬಗೆಯ ವಾಣೀಜ್ಯೀಕೃತ ಮನರಂಜನೆಗಳೇ ಗುತ್ತಿಗೆ ಹಿಡಿದು ಬಿಡುತ್ತವೆ. ಜೊತೆಗೆ ಜಾಹೀರಾತುಗಳ ಕಿರಕಿರಿ ಬೇರೆ. ಇದನ್ನು ತಪ್ಪಿಸುವ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಗುಣಮಟ್ಟದ ಸೇವೆ [Standards of Quality of Service (Duration of Advertisements in Television Channels) (Amendment) Regulations, 2013.]ಎನ್ನುವ ಕಾಯ್ದೆಯನ್ನು ಜಾರಿಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ಕಾಯ್ದೆಯ ಪ್ರಕಾರ ಯಾವುದೇ ಒಂದು ದೂರದರ್ಶನದ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದ ನಡುವೆ ಅಂದರೆ ಒಂದು ಘಂಟೆಯ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಕೇವಲ 12 ನಿಮಿಷ ಮಾತ್ರ ಜಾಹೀರಾತುಗಳನ್ನು ಪ್ರಸರಣ ಮಾಡಬೇಕೆಂಬ ನಿಯಮವಿದೆ. ಅದರಲ್ಲೂ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದ ನಡುವೆ ಅವುಗಳನ್ನು ತೂರಬಾರದು. ವೀಕ್ಷಕರಿಗೆ ಗುಣಮಟ್ಟದ ಮನರಂಜನೆಯನ್ನು ನೀಡಬೇಕು ಎನ್ನುವ ಷರತ್ತೂ ಇದೆ. ಈ ಬಗೆಯ ಕಟ್ಟಳೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ವಾಣಿಜ್ಯೀಕೃತ ಮನರಂಜನೆಯ ಮಂದಿಗೆ ಸಮಾಧಾನವಾಗದೇ ಮತ್ತೆ ಖ್ಯಾತೆ ತೆಗೆದಿರುವುದಿದೆ. ಇಡೀ ಹೊತ್ತು ಹಣವನ್ನು ಕೊಳ್ಳೆ ಹೊಡೆಯಲು ಅವಕಾಶ ಕೊಡಬೇಕು ಎನ್ನುವಂತೆ ಅವರು ಬಯಸುವದಿದೆ. ಹೀಗೆ ಈ ವಾಣಿಜ್ಯೀಕೃತ ಮನರಂಜನೆ ನಮ್ಮ ಸಾಮಾಜಿಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಬಾಧಿಸುತ್ತಿರುವ ಈ ಶತಮಾನದ ಬಹುದೊಡ್ಡ ಶಾಪವಾಗಿ ಪರಿಣಮಿಸುತ್ತಿದೆ. ಆ ಬಗ್ಗೆ ಚರ್ಚೆ, ಚಿಂತನೆಗಳು ಕೂಡಾ ನಮ್ಮಲ್ಲಿ ನಿರೀಕ್ಷಿತ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿಲ್ಲ ಎನ್ನುವದು ತೀರಾ ವಿಪರ್ಯಾಸ ಮತ್ತು ವಿಷಾದನೀಯ.
ಅವಿಭಕ್ತ ಕುಟುಂಬದ ಮನೆಗೊಂದರಂತೆ ಸಿಕ್ಕೇ ಸಿಗುವ ಈ ನಾಗಬನಗಳು ಮೂಲತಃ ದೇವರಕಾಡುಗಳು. ಇವುಗಳನ್ನು ಕರೆಯುತ್ತಿದ್ದುದೇ ನಾಗಬನ ಇಲ್ಲವೇ ನಾಗಬಲ್ಲೆಗಳೆಂದೇ. ದೇವರ ಹೆಸರನ್ನು ಸ್ಥಳವಾಚಕಗಳ ಮೂಲಕ ಇಲ್ಲವೇ ದಿಗ್ವಾಚಕಗಳ ಮೂಲಕ ಸೂಚಿಸುವ ಪರಿಪಾಠವಿದೆ. ಅದರಂತೆ ಧರ್ಮಸ್ಥಳವನ್ನು ನಮ್ಮೂರುಗಳಲ್ಲಿ ಮುಗ್ದವಾಗಿ ’ತೆಂಕಲಾಯ್’ ಎಂದೇ ಕರೆದಂತೆ, ನಾಗನನ್ನು ಕರೆಯುತ್ತಿದ್ದುದೇ ’ಬನದದೇವ್ರು’ ಎಂದು. ಕಾರಣಿಕ ಮತ್ತು ಸತ್ವವನ್ನಾಧರಸಿ ಅದನ್ನು ಸತ್ಯದೇವತೆ ಎಂದೂ ಕರೆಯುವ ರೂಢಿ ನಮ್ಮೂರ ಕಡೆಯಿದೆ. ಗಂಡನ ಹೆಸರೊ, ಗಂಡನ ಅಣ್ಣನ ಹೆಸರೋ ನಾಗನಿಂದ ಆರಂಭವಾಗುವಂತಿದ್ದರೆ ಅದನ್ನು ಹೇಳಬಾರದ ಸಾಮಾಜಿಕ ನಿಷೇಧಕ್ಕಾಗಿ ಪರ್‍ಯಾಯ ಕಂಡುಕೊಳ್ಳುವ ದಾರಿಯಲ್ಲಿ ನಮ್ಮೂರ ಹೆಂಗಸರು ಆ ಹೆಸರಿರುವ ಜಾಗದಲ್ಲಿ ಬನದದೇವ್ರು ಹೆಸರು ಎಂದು ಸೇರಿಸಿ ಉಪನಾಮವನ್ನು ಕೂಡಿಸುತ್ತಾರೆ. ಈ ರೂಢಿ ನಮ್ಮೂರುಗಳಲ್ಲಿ ಇಂದಿಗೂ ಇದೆ. ಹೀಗೆ ಬಲ್ಲೆಗಳೆಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುತ್ತಿದ್ದ ಜಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಹುತ್ತದ ಜೊತೆಗೆ ಬಾಗಾಳು ಇಲ್ಲವೆ ಬನ್ನೇರಳೆ ಇತ್ಯಾದಿ ಮರಗಳು ಸರ್ವೇಸಾಮಾನ್ಯ. ಅಮೂಲ್ಯವಾದ ಅನೇಕ ಗಿಡಮೂಲಿಕೆಗಳೂ ಈ ಬನಗಳಲ್ಲಿ ಲಭ್ಯವಿರುತ್ತಿದ್ದುವು. ಈ ಮರಗಳಿಗಾಗಲೀ ಆಚ್ಛಾದಿಸಿಕೊಂಡ ಬನದ ಯಾವುದೇ ಭಾಗಕ್ಕಾಗಲೀ ಕುಡುಗೋಲನ್ನೆ ಹಾಕದೇ ಆ ಬನಗಳನ್ನು ಸ್ವಚ್ಚಂಧವಾಗಿ ಬೆಳೆಯಲು ಬಿಡುತ್ತಿದ್ದರು. ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ ಸಿಗುವ ಕಪ್ಪು ಬಣ್ಣದ ಶಿಲೆಯಲ್ಲಿಯೋ ಅಥವಾ ಮೆದುಜಾತಿಯ ಜಾಜಿಕಲ್ಲಿನಲ್ಲಿಯೋ ಕೆತ್ತಿದ ನಾಲ್ಕಾರು ನಾಗಮಿಥುನದ ಶಿಲ್ಪಗಳು ಹುತ್ತಕ್ಕೋ, ಪೀಠದಂತಿರುವ ನಿಸರ್ಗಸಹಜ ಕಲ್ಲಿನ ದಿಬ್ಬಕ್ಕೋ ಆತುಕೊಂಡಂತೆ ಬನದ ನೆರಳಿನಲ್ಲಿ ಮಳೆ, ಬಿಸಿಲು, ಗಾಳಿಗಳಿಗೆ ತೆರೆದೇ ಇರುತ್ತಿದ್ದುವು. ಈ ಸಹಜತೆಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುವಂತೆ, “ನಾಗನಕಲ್ಲಿಗೆ ನಾಯಿ ಉಚ್ಚಿಹೊಯ್ಯುವುದು ಇಪ್ದೆ (ಇರುವುದೇ)” ಎಂಬ ವಾಗ್ರೂಢಿಯನ್ನು ಮಾತಿಗೊಮ್ಮೆ ಬಳಸುವುದುಂಟು.
ಇದು ನಿನ್ನೆ ಮೊನ್ನೆಯವರೆಗೆ ಅನೇಕಕಡೆ ನಡೆದುಕಡೆ ಬಂದ ರೂಢಿ. ಇವುಗಳನ್ನು ಪೂಜಿಸುವ ಸರಳ ಮಾದರಿಗಳಾದ ತನುಹಾಕುವ(ಬಾಳೆಗೊನೆ ಒಪ್ಪಿಸುವ), ತಂಪು ಹಾಕುವ(ಒಂದಿಷ್ಟು ಹಾಲು, ಬಿಳಿಅಕ್ಕಿ ಅರ್ಪಿಸುವ) ಕೆಲಸಗಳಿಗೆ ವರ್ಷದ ಯಾವುದೋ ಒಂದೆರಡು ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಪುರೋಹಿತರು ಬರುತ್ತಿದ್ದರು. ತನುಹಾಕಿದ ಬಾಳೆಗೊನೆಯ ಬುಡದ ಚಿಪ್ಪು, ತಂಪು ಹಾಕಿದ ಅಚ್ಚೇರು ಅಕ್ಕಿಯನ್ನು ಪೂಜೆಯ ಕೂಲಿ ಎಂಬಂತೆ ಒಯ್ಯುತ್ತಿದ್ದರು. ಮನೆಗೊಂದರಂತೆ ಸಿಗುವ ಈ ನಾಗಬನಗಳಿಗೆಲ್ಲಾ ಕುಕ್ಕೆ ಸುಬ್ರಮ್ಮಣ್ಯವನ್ನೇ ಮೂಲಬನವಾಗಿ ಎಂದಿನಿಂದಲೋ ಏನೋ ನಂಬಿಕೊಂಡು ಬರಲಾಗಿದೆ. ಹಾಗಾಗಿ ಅದನ್ನು ಮೂಲಿ ಸ್ಥಳವೆಂತಲೇ ನಂಬಿಕೊಂಡು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅದಲ್ಲದೆ ನಾಗನಕಲ್ಲಿನ ಬುಡವನ್ನೂ ಮೂಲ ಎಂತಲೇ ಕರೆಯುವುದರಿಂದ “ಮೂಲಿ” ಎನ್ನುವುದು ಭೂಸೂಚಕವಾದ ಪದವೂ ಹೌದು. ನಾಗ ದರ್ಶನಗಳು ನಡೆದಾಗ ಮೂಲಿ ಪ್ರಸಾದ ಎಂದು ಮಣ್ಣನ್ನೆ ಕೊಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ದರ್ಶನಗಳು ಹಲವುಕಾಲದಿಂದ ಪುರೋಹಿತ ವರ್ಗಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರ ಮೂಲಕವೇ ನಡೆದು ಬರುತ್ತಿದೆ. ಆದರೆ ದಲಿತರು ಆರಾಧಿಸಿಕೊಂಡು ಬರುತ್ತಿರುವ ನಾಗಾರಾಧನೆಯ ಮಾದರಿಯಾದ ಕಾಡ್ಯನಾಗನಿಗೆ ತಂಬಿಲ ಇಡುವ ಮತ್ತು ಆರಾಧಿಸುವ ಎಲ್ಲ ಕೆಲಸಗಳನ್ನು ಇಂದಿಗೂ ಅನೇಕ ಕಡೆ ದಲಿತರೇ ನಡೆಸಿಕೊಂಡು ಹೋಗುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.
ಮೂಲಿ ಸ್ಥಳದಿಂದ ಮಣ್ಣಿನ ಪ್ರಸಾದ ತೆಗೆದಷ್ಟೇ ಸುಲಭವಾಗಿ ಹೊಸ ಹರಕೆಗಳನ್ನು ಕಾಲಗರ್ಭದಿಂದ ಅಗೆದು ತೆಗೆದು ಹುಟ್ಗತಿ(ಮರೆಯಾದುದನ್ನು ನೆನಕೆ ಮಾಡುವುದು) ಕೊಡಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ನಾಗಬನಗಳ ಜಾಗದಲ್ಲಿ ಕಾಂಕ್ರೀಟುಗೋಪುರ ನಿರ್ಮಾಣದ ಆಜ್ಞೆ ನೀಡಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಈ ಗೋಪುರಗಳಲ್ಲಿ ಹೊಸದಾಗಿ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಪನಕಾರ್‍ಯದ ನಂತರ ವರ್ಷಕ್ಕೊಂದರಂತೆ ಶುದ್ಧಕಳಶದಂತಹ ರಿನೀವಲ್ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳ ಸರಣಿ ಹುಕುಂಗಳನ್ನು ಈ ಪಾತ್ರಿ ಮತ್ತು ಪುರೋಹಿತರ ಜಂಟಿಪಡೆ ಜಾರಿಗೊಳಿಸುತ್ತಿದೆ. ಆಶ್ಲೇಷಬಲಿ, ನಾಗಮಂಡಲಗಳು ನಿತ್ಯದ ಮಾತಾಗುವಷ್ಟು ಅತಿಸಂಖ್ಯೆ ಮತ್ತು ದುಬಾರಿಯಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತಲೇ ಇವೆ. ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಇವು ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಸೇರಿದ ಬನಗಳಾಗಿಯೇ ಇರುವುದರಿಂದ ಮೂಲ ಅವಿಭಕ್ತ ಕುಟುಂಬದ ಉಳ್ಳವರು, ಇಲ್ಲದವರು ಎಂಬ ಭೇದವಿರದೆ ಎಲ್ಲರೂ ವಂತಿಗೆ(ವರಾಡ)ಕೊಟ್ಟು ಪಾಲ್ಗೊಳ್ಳಬೇಕಾಗುವ ಒತ್ತಡವೂ ನಿರ್ಮಾಣಗೊಳ್ಳುತ್ತಿದೆ. ಇದರಿಂದಾಗಿ ಹೀಗೆ ವರಾಡಕೊಟ್ಟು ಪಾಲ್ಗೊಳ್ಳುವ ಒತ್ತಡಕ್ಕೆ ಬಿದ್ದ ಅನೇಕ ಬಡಕುಟುಂಬಗಳು ಬಲಿಷ್ಠರ ನಡುವೆ ನಲುಗಿ ಹೋಗುವ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಉಂಟಾಗುತ್ತಿದೆ. ಯಾವ ಯಾವುದೋ ಅಡ್ಡದಾರಿಯಲ್ಲಿ ಹಣಮಾಡಿದ ದಿಡೀರ್‌ಧನಿಕರು ತಮ್ಮ ಸಂಪಾದನೆಯ ಗಣಿತವನ್ನು ಈ ಮೂಲಕ ಲೋಕಕ್ಕೆ ಪ್ರದರ್ಶಿಸಲು ಅವಕಾಶವಾಗುತ್ತಿದೆ. ಈ ನೈತಿಕದಿವಾಳಿಶೂರರು ಧರ್ಮದುರಂಧರರಾಗಿ ನಾಗಮನ್ನಣೆ ಪಡೆದು, ಅನೈತಿಕವೆನ್ನುವುದು ಶುಚೀಕರಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ನೈತಿಕನಾಣ್ಯವಾಗಿ ಚಲಾವಣೆಗೆ ಬರುತ್ತಿದೆ. ನಾಗನನ್ನು ನಂಬಿದ ನಿರ್ಗತಿಕರಿಗೆ ಸಂಕಟೋತ್ಪಾದಕರ ನುಡಿಯೆಂಜಲಿನಲ್ಲಿ ಹೊರಳುತ್ತಾ ಬದುಕಬೇಕಾದ ವಿಷಚಕ್ರ ಬಲಿಯುತ್ತಿದೆ. ವ್ಯಕ್ತಿಗೌರವ ಮರೆತು ಎಂಜಲಲ್ಲಿ ಹೊರಳಿದಷ್ಟೇ ಕನಿಷ್ಠವಾಗಿ, ತಮ್ಮ ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಯಾರದೋ ಹೋಟೆಲು-ಮನೆಗಳಲ್ಲಿ ಒತ್ತೆಯಿಟ್ಟು ಪಡೆದ ಹಣವನ್ನು ದೈನೇಸಿಯಾಗಿ ಈ ಲೂಟಿಕೋರರ ಕೈಗಿತ್ತು, ಮತ್ತವರದೇ ಕಾಲಿಗೆ ಬೀಳಬೇಕಾದ ಸ್ಥಿತಿ ಮಡೆಸ್ನಾಕ್ಕಿಂತಲೂ ದಯನೀಯವಾಗುತ್ತಿದೆ.
ಅಡುಗೆ ಮಾಡಬೇಕಾದವರೆಲ್ಲರೂ ಒಂದೇ ಸಮುದಾಯಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿರುವುದಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೆ, ಅನ್ನ ಸಂತರ್ಪಣೆ ಮಾಡಿ ಹಸಿವಿರದವರ ಹಸಿವನ್ನು ತಣಿಸಿ! ಅವರ ಕಾಲಿಗೇ ಬೀಳಬೇಕಾದ ದುಸ್ತರ ಸ್ಥಿತಿಯಿದು. ಯಾಕೆಂದರೆ ನಾಗಪಾತ್ರ್ರಿಯ ಬಾಯಿಂದ ತಪ್ಪದೇ ಬರುವುದು “ಬ್ರಹ್ಮಕುಟುಂಬವನ್ನು ತೃಪ್ತಿಪಡಿಸುವ” ಆಜ್ಞೆಯ ನುಡಿ!. ಪುರೋಹಿತ, ಪಾತ್ರಿಯೊಂದಿಗೆ ಉಣ್ಣುವ ಮತ್ತು ಅಡಿಗೆಮಾಡುವ ಫಲಾನುಭವಿಗಳೆಲ್ಲಾ ಹೀಗೆ ಒಂದೇ ಸಮುದಾಯಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿ, ಇದೊಂದು ಧಾರ್ಮಿಕ ದಂದೆಯಾಗಿ ಮಾರ್ಪಟ್ಟಿರುವುದರ ಕುರಿತು ಕೊಡುವವರು ಗೊಣಗಿಕೊಂಡೇ ಕೊಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಪಡೆಯುವವರು ಅಧಿಕಾಧಿಕ ಕಸಿಯುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಇಲ್ಲಿ ಮೂಲಿಸ್ಥಾನದ ಮೂಲದ ನಂಬಿಕೆಗಳನ್ನು ಸಮೂಲವಾಗಿ ಕಿತ್ತು ಬಿಸಾಡಲಾಗಿದೆ.
ಆತ ಮತ್ತೊಂದು ದಿನದ ವೃತಾಚರಣೆ ಮಾಡಬೇಕು. ಇದು ದೇವರು ಬರಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದನ್ನು ನಂಬಿಕೊಂಡುಬಂದ ಭೂತಾರಾಧನಾ ಪರಂಪರೆಯ ನಂಬಿಕೆ. ಆದರೆ ವಾದ್ಯದ ಹಿಮ್ಮೇಳವನ್ನೂ ತಯಾರಿಸಿಕೊಂಡು ಆಧುನಿಕ ವಾಹನಸೌಲಭ್ಯದ ನೆರವಿನಿಂದ ಜಗತ್ತನ್ನು ೨೧ ಬಾರಿ ಸುತ್ತ್ತಿಬಂದವನೆಂದು ಹೇಳಲಾಗುವ ಆ ಕೊಡಲಿರಾಮನನ್ನು ನೆನಪಿಸುವಂತೆ, ಬೆಳಗಿನಿಂದ ಸಂಜೆಯತನಕ ದರ್ಶನಕ್ಕೊಂದರಂತೆ ತಲಾ 3-5 ಸಾವಿರವನ್ನು ಪೀಕುತ್ತಾ, ಉಟ್ಟ ಪಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿಯೇ ಹತ್ತಾರು ದರ್ಶನಗಳನ್ನು ಮಾಡಬಲ್ಲ ನಾಗಪಾತ್ರಿಗಳು ಹಾಕುತ್ತಿರುವ ದುಡಿಮೆಯ ಸ್ಕೆಚ್ಚು ಈ ನಂಬುಗೆಯ ಕಾವಲುಗಾರರಿಗೆ ಯಾಕೆ ದಂದೆ ಎಂದು ಅರ್ಥವಾಗುವುದಿಲ್ಲ? ಈ ನಡುವೆ ಭಾರತದಾದ್ಯಂತ ದೇಶ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತಿಯನ್ನು ಅತಿಯಾಗಿ ಪ್ರೀತಿಸುವವರ ಬಾಯಲ್ಲಿ ಈಗ ಕಪ್ಪು ಹಣ-ಭೃಷ್ಟಾಚಾರದ್ದೇ ಸುದ್ದಿ. ಅದಕ್ಕೆ ಅವರೆಲ್ಲರೂ ಸ್ವಿಸ್‌ಬ್ಯಾಂಕ್ ಎನ್ನುವ ಅಗೋಚರ ಸಂಸ್ಥೆಯನ್ನೇ ತೋರುತ್ತಾರೆ. ಆದರೆ ಈ ಧಾರ್ಮಿಕತೆ ಹೆಸರಿನ ಲೂಟಿ ಆ ಭೃಷ್ಟಚಾರದ ಚಿಂತನೆಯೊಳಗೆ ಬರುವುದೇ ಇಲ್ಲ! ಕಣ್ಣೆದುರೇ ನಡೆಯುವ ತೆರಿಗೆ ಕಟ್ಟದ ಹಣದ ಸೇರಿಕೆಯನ್ನು ಯಾವ ಬಣ್ಣದ ಹಣವೆನ್ನಬೇಕೋ ತಿಳಿಯದು? ತಿಂಗಳೊಂದರ ಕನಿಷ್ಟ ಲಕ್ಷವನ್ನೂ ಮೀರಿ ದುಡಿಯುತ್ತಿರುವ ನಾಗಪಾತ್ರಿಯಾದವನ ಆದಾಯಕ್ಕೂ, ಮಾಮೂಲಿ ದೈವಪಾತ್ರಿಯ ಆದಾಯಕ್ಕೆ ಇರುವ ಅಗಾಧವಾದ ಅಂತರವನ್ನು ತುಲನೆ ಮಾಡಿದಲ್ಲಿ ಇದು ತಿಳಿದೀತು. 20-30 ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ನಾಗಪಾತ್ರಿಗಳಾದವರು ಹೀಗೆಯೇ ಸಿರಿವಂತರಾಗಿದ್ದರೇ? ಇದು ನಂಬಿಕೆಯನ್ನು ಬಂಡವಾಳ ಮಾಡಿಕೊಂಡ ಲೂಟಿಯಲ್ಲವೆ? ಅದರೊಂದಿಗೆ ಅವೇ ನಂಬಿಕೆಗಳ ಮೂಲೋತ್ಪಾಟನೆಯೂ ಹೌದಲ್ಲವೇ?
ಮಡೆಸ್ನಾನದಂತಹ ಆಯ್ದಕೆಲವನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕೆಂದು ಒದ್ದಾಡುವುದೂ ಎರಡೂ ಪರಸ್ಪರ ಪೂರಕವಾದ ಕಸರತ್ತುಗಳೇ. ಉಂಡ ಎಂಜಲಲ್ಲಿ ದೇಹವನ್ನೂ, ಹುಟ್ಟುಗತಿಯ ಹೆಸರಿನ ನುಡಿಯೆಂಜಲಿನಲ್ಲಿ ಆರ್ಥಿಕವಾದ ಉರುಳಾಟವನ್ನೂ ಉತ್ಪಾದನೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಬರುವುದು ಬೇರೆ ಬೇರೆಯಾದವುಗಳಲ್ಲ. ಆ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿಯೇ ನಂಬುಗೆಗಳು ಪ್ರಶ್ನಿಸಲ್ಪಟ್ಟರೆ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯೆಂಬ ಹೆಸರಿನ ಆಕರ್ಷಕಬಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಅವಿತಿರಿಸಿಕೊಂಡ ನಾಜೂಕಾದ ಆಯುಧಗಳು ಮತ್ತು ನಿರಾತಂಕವಾಗಿ ನಡೆಸಿಕೊಂಡು ಬರಲಾಗುತ್ತಿರುವ ತಳವರ್ಗದ ಮೇಲಿನ ದಾಳಿಯ ಯೋಜನೆಗಳು ನಗ್ನವಾಗಿ ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಕಾಣಿಸಬಹುದೆಂಬ ಭಯದಿಂದಾಗಿಯೇ ಆ ವಿವರಗಳು ಮುನ್ನೆಲೆಗೆ ಬಂದಾಗಲೆಲ್ಲಾ ಮುಗಿಬಿದ್ದು ಸಮರ್ಥನೆಗಿಳಿಯುವುದನ್ನು ಕಾಣುತ್ತಿದ್ದೇವೆ. ನಂಬುಗೆ ಮತ್ತು ಸ್ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಬಗೆಗೆ ಮಾತನಾಡುವವರಿಗೆ ಇಂತಹ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಎದುರಾಗಿ ಉತ್ತರಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಅಥವಾ ಹಾಗೆ ಆಗುತ್ತಿರುವ ನಂಬುಗೆಯ ಹೆಸರಿನ ಅನಾಚಾರವನ್ನು ತಡೆಯುವ ಹೊಣೆಗಾರಿಕೆಯೂ ಇರಬೇಕು. ಶತಮಾನದ ನಂಬಿಕೆಯನ್ನು ಗೌರವಿಸಬೇಕು ಎನ್ನುವವರಿಗೆ ಹತ್ತಾರು ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದಿನ ಕನಿಷ್ಠ ಆರೋಗ್ಯಕರ ಸ್ಥಿತಿಯಾದರೂ ಉಳಿಯಬೇಕೆಂಬ ಎಚ್ಚರ ಇರಬೇಕು. ಆದರೆ ಹೀಗೆ ಇರಬೇಕಾದುದನ್ನು ನಿರೀಕ್ಷಿಸುವ ನಾವುಗಳಿಗೆ ಜನರ ವಿವೇಚನೆಯ ಉಸಿರನ್ನೇ ಹಿಸುಕಬಲ್ಲವರಿಂದ ಹಸಿರುಳಿಸುವ, ಜನರ ಬೆವರಿಗೆ ಬೆಲೆಕೊಡುವ ಕರ್ತವ್ಯದ ನಿರೀಕ್ಷೆ ಮಾಡುವ ನಮ್ಮ ಬೋಳೇತನದ ಕುರಿತಾದ ಎಚ್ಚರವೂ ಇರಬೇಕು ಎಂಬುದನ್ನೂ ಮರೆಯಬಾರದು.
ನಿಜವಾಗಿಯೂ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವ ಹಾಗೂ ಮೌಲ್ಯಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಕಾಳಜಿ ಇರುವುದು ನಿಜವಾದರೆ ಪುನಃ ಯೋಚಿಸಿ ಸೂಕ್ತ ನಿರ್ಧಾರಗಳನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳುವುದು ಒಳ್ಳೆಯದು. ಇಲ್ಲದೆ ಹೋದರೆ ದೇಶಾದ್ಯಂತ ಪಕ್ಷದ ಬಗ್ಗೆ ತಪ್ಪು ಕಲ್ಪನೆಗಳು ಹಾಗೂ ಅಭಿಪ್ರಾಯಗಳು ಬೆಳೆಯಲು ಕಾರಣವಾದೀತು. ಮಧು ಭಾದುರಿ ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ನಡೆದ ಆಮ್ ಆದ್ಮಿ ಪಕ್ಷದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾರ್ಯಕಾರಿಣಿಯಲ್ಲಿ ಒಂದು ನಿರ್ಣಯ ಮಂಡಿಸುವ ಕುರಿತು ಮೊದಲೇ ಪಕ್ಷಕ್ಕೆ ಸೂಚನೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದರು ಎಂದೂ ಆದರೆ ಪಕ್ಷದ ಕಾರ್ಯಕಾರಿಣಿಯಲ್ಲಿ ಅದಕ್ಕೆ ಅವಕಾಶ ನೀಡದೆ ತಮ್ಮನ್ನು ಹತ್ತಿಕ್ಕಲಾಯಿತೆಂದು ಅವರು ಮಾಧ್ಯಮಗಳ ಮುಂದೆ ಹೇಳಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು ಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಮಂಡಿಸಲು ಬಯಸಿದ ಗೊತ್ತುವಳಿ ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ದೆಹಲಿ ಸರ್ಕಾರದ ಕಾನೂನು ಸಚಿವ ಸೋಮನಾಥ್ ಭಾರತಿ ವಿದೇಶಿ ಮಹಿಳೆಯರ ಮೇಲೆ ತನ್ನ ಬೆಂಬಲಿಗರೊಡಗೂಡಿ ಕಾನೂನನ್ನು ಕೈಗೆತ್ತಿಕೊಂಡು ಕಾನೂನುಬಾಹಿರವಾಗಿ ನಡೆದುಕೊಂಡ ಬಗ್ಗೆ ಖಂಡಿಸಿ ಹಾಗೂ ಇದರ ಬಗ್ಗೆ ಪಕ್ಷವು ಜನತೆಯ ಕ್ಷಮೆ ಯಾಚಿಸಬೇಕೆಂಬ ಬೇಡಿಕೆ ಹೊಂದಿತ್ತು. ಇದಕ್ಕೆ ಅವಕಾಶ ಕೊಡದ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಆಮ್ ಆದ್ಮಿ ಪಕ್ಷವು ನಡೆದುಕೊಂಡಿದ್ದರೆ ಅದು ತಪ್ಪು ನಡವಳಿಕೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಹಾಗೂ ಪಾರದರ್ಶಕತೆಗೆ ಒತ್ತು ಕೊಡುವ ಹಾಗೂ ಇತರ ಪಕ್ಷಗಳಿಗಿಂಥ ಭಿನ್ನ ಎಂದು ಹೇಳಿಕೊಳ್ಳುವ ಆಮ್ ಆದ್ಮಿ ಪಕ್ಷ ಇದನ್ನು ಹತ್ತಿಕ್ಕಬೇಕಾಗಿರಲಿಲ್ಲ. ಪಕ್ಷದ ವತಿಯಿಂದ ತಪ್ಪಾಗಿದ್ದರೆ ಅದನ್ನು ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳುವುದರಿಂದ ಹಾಗೂ ವಿನೀತವಾಗಿ ಕ್ಷಮೆ ಯಾಚಿಸುವುದರಿಂದ ಪಕ್ಷದ ವರ್ಚಸ್ಸು ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತದೆಯೇ ವಿನಃ ಕಡಿಮೆ ಆಗಲಾರದು.
ಮಹಿಳೆಯರ ಬಗ್ಗೆ ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಇರುವ ರೂಢಿಗತ ವಿಚಾರಗಳ ಪರವಾಗಿ ಭಾವನಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಜನರನ್ನು ಕೆರಳಿಸಿ ಅದರ ಪ್ರಯೋಜನ ಪಡೆಯುವುದು ಸೂಕ್ತವಲ್ಲ ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಹರ್ಯಾಣದಲ್ಲಿ ಖಾಪ್ ಪಂಚಾಯತಿಗಳ ಬೆಂಬಲವನ್ನು ಆಮ್ ಆದ್ಮಿ ಪಕ್ಷ ಕೇಳಿದೆ. ಮಹಿಳೆಯರು ಮೊಬೈಲ್ ಹೊಂದುವುದನ್ನು ನಿಷೇಧಿಸುವ ಹಾಗೂ ಅಂತರ್ಜಾತಿ ಪ್ರೇಮ ವಿವಾಹಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರೇಮಿಗಳಿಗೆ ಮರಣದಂಡನೆ ವಿಧಿಸುವ ಖಾಪ್ ಪಂಚಾಯತಿಗಳ ಬೆಂಬಲ ಪಡೆಯುವುದು ಎಷ್ಟರ ಮಟ್ಟಿಗೆ ಸಮಂಜಸ ಎಂಬುದು ಅವರ ಪ್ರಶ್ನೆಯಾಗಿದೆ. ಅವರು ಪಕ್ಷದ ಬಗ್ಗೆ ಭ್ರಮನಿರಸನಗೊಳ್ಳಲು ಕಾರಣವಾದ ಇನ್ನೊಂದು ಅಂಶ ದೆಹಲಿಯಲ್ಲಿ ನಿರಾಶ್ರಿತರಿಗೆ ಚಳಿಯಿಂದ ರಕ್ಷಣೆ ನೀಡಲು ಸರ್ಕಾರ ವಿಫಲವಾಗಿ ನೂರಕ್ಕೂ ಅಧಿಕ ಜನ ಸತ್ತದ್ದು ಮತ್ತು ಇದರ ಬಗ್ಗೆ ಸರ್ಕಾರ ಅವರು ನೀಡಿದ ಸಲಹೆಯನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸಲಿಲ್ಲ ಎಂಬುದು. ಅವರು ನಿರಾಶ್ರಿತರಿಗೆ ಚಳಿಯಿಂದ ರಕ್ಷಣೆ ನೀಡಲು ಸೂಕ್ತ ಆಶ್ರಯ ತಾಣ ನಿರ್ಮಿಸುವವರೆಗೆ ಅವರಿಗೆ ರಾತ್ರಿಯ ವೇಳೆ ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಆಶ್ರಯ ನೀಡುವ ಸಲಹೆಯನ್ನು ಅವರು ಪಕ್ಷಕ್ಕೆ ನೀಡಿದ್ದರು, ಅದನ್ನು ಪಕ್ಷ ಪರಿಗಣಿಸಲಿಲ್ಲ ಎಂದೂ ಇದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ನೂರಕ್ಕೂ ಅಧಿಕ ನಿರಾಶ್ರಿತರು ಸತ್ತರು ಎಂಬುದು ಅವರ ಬೇಸರಕ್ಕೆ ಕಾರಣ. ಒಬ್ಬ ಒಳ್ಳೆಯ ನಾಯಕ ಎಲ್ಲರಿಂದಲೂ ಸಲಹೆಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ ಮತ್ತು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಬೇಕು ಕೂಡ. ಹೀಗಾಗಿ ಮಧು ಭಾದುರಿಯಂಥ ಹಿರಿಯರು ಸಲಹೆ ನೀಡಿದರೆ ಅದನ್ನು ಕಡೆಗಣಿಸುವುದು ಸೂಕ್ತ ಎನಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಪಕ್ಷ ಈ ಬಗ್ಗೆ ಚಿಂತನೆ ನಡೆಸಲಿ. ಮಹಾತ್ಮಾ ಗಾಂಧಿಯವರು ಎಲ್ಲರಿಂದಲೂ ಅದರಲ್ಲೂ ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಜನಸಾಮಾನ್ಯರಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯರಿಂದಲೂ ಸಲಹೆಗಳನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಅದರ ಬಗ್ಗೆ ಚಿಂತನೆ ನಡೆಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಹೀಗಾಗಿಯೇ ಅವರು ಇಡೀ ದೇಶ ಮೆಚ್ಚುವ (ಕೆಲವು ಪ್ರತಿಗಾಮಿ ಕರ್ಮಠ ಜನರನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ) ಹಾಗೂ ಬಹಳ ದೊಡ್ಡ ಜನಸಮುದಾಯವನ್ನು ಪ್ರಭಾವಿಸುವ ನಾಯಕರಾಗಿ ಬೆಳೆಯಲು ಸಾಧ್ಯವಾಯಿತು. ಮಾಧ್ಯಮಗಳಲ್ಲಿ ಪಕ್ಷದ ನಾಯಕರ ಬಗ್ಗೆ ಹಾಗೂ ಪಕ್ಷದ ನಿಲುವುಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಬರುವ ಟೀಕೆ ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳನ್ನು ಗಂಭೀರವಾಗಿ ಅವಲೋಕಿಸುತ್ತಾ ತಾವು ಎಲ್ಲಿ ತಪ್ಪಿದ್ದೇವೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಆಮ್ ಆದ್ಮಿ ಪಕ್ಷ ಮನಗಾಣಬೇಕು ಮತ್ತು ತಪ್ಪುಗಳನ್ನು ಸರಿಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿರಬೇಕು. ಜನರ ಬೆಂಬಲ ಪಡೆಯಬೇಕಾದರೆ ಆಮ್ ಆದ್ಮಿ ಪಕ್ಷವು ಇತರ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಪಕ್ಷಗಳಿಗಿಂಥ ಭಿನ್ನವಾಗಿ ಮತ್ತು ಪಾರದರ್ಶಕವಾಗಿ ನಡೆದುಕೊಳ್ಳುವುದು ಅತ್ಯಗತ್ಯ. ಅರವಿಂದ ಕೇಜ್ರಿವಾಲ್ ಹಾಗೂ ಸಂಗಡಿಗರು ತಮ್ಮ ಉನ್ನತ ಹುದ್ಧೆಗಳನ್ನು ಬಿಟ್ಟು ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಪರಿವರ್ತನೆ ಮಾಡಲು ರಾಜಕೀಯಕ್ಕೆ ಬಂದದ್ದು, ಅಧಿಕಾರಕ್ಕಾಗಿ ಅಲ್ಲ ಎಂಬುದನ್ನು ಸದಾ ನೆನಪಿನಲ್ಲಿ ಇಟ್ಟುಕೊಳ್ಳಬೇಕು ಹಾಗೂ ಸ್ವಾಮಿ ವಿವೇಕಾನಂದರ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಚಿಂತನೆಗಳನ್ನು ಸದಾ ಗಮನದಲ್ಲಿರಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು. ಇದು ಅಧಿಕಾರದ ಅಮಲಿನಿಂದ ದಾರಿ ತಪ್ಪುವುದನ್ನು ತಡೆಯಬಲ್ಲದು.
ಕಲಾವಿದರು ಕನ್ನಡ ಚಿತ್ರರಂಗದಲ್ಲಿ ದುಡಿದು ಹೋಗಿದ್ದಾರೆ. ಆದರೆ ಕೆಲವರ ಸಾಧನೆ, ಕೊಡುಗೆಗಳು ಮಾತ್ರ ದಾಖಲಾಗುತ್ತವೆ. ಉಳಿದವರು ತೆರೆಮರೆಯಲ್ಲಿಯೇ ಉಳಿದು ಬಿಡುತ್ತಾರೆ.
ಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಇಲ್ಲಿ ಹೇಳಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ಓದುಗರನ್ನು ಒಂದು ಕಾಲು ಶತಮಾನದಷ್ಟು ಹಿಂದಕ್ಕೆ ಕೊಂಡೊಯ್ದು ಅಂದಿನ ಚಿತ್ರರಂಗವನ್ನು ಈ ಪುಸ್ತಕ ನಿರೂಪಿಸುತ್ತದೆ. ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಜಯರಂತಹ ಅಪರೂಪದ ಕಲಾವಿದರ ಪರಿಚಯವಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಪುಸ್ತಕದ ವಿಶೇಷ ಆಕರ್ಷಣೆ ಮತ್ತೊಬ್ಬ ಹಿರಿಯ ನಟಿ ಲೀಲಾವತಿಯವರು ಬರೆದಿರುವ ಬೆನ್ನುಡಿ.
ಅವರಿಗೊಂದು ಪತ್ರ ಬರೆದು ಉತ್ತರ ಪಡೆದಿದ್ದ. ತೇಜಸ್ವಿಯವರು ಫೋಟೋಗ್ರಫಿ ಕಲಿಯೋಕೆ ಬೇಕಾದರೆ ಮೂಡಿಗೆರೆಗೆ ಬಾ ಎಂದು ಕರೆದಿದ್ದರು. ತೇಜಸ್ವಿಯವರಿಂದ ಅಂತಹದೊಂದು ಆಹ್ವಾನ ಪಡೆದ ಈ ರಾಜ್ಯದ ಕೆಲವೇ ಕೆಲವರಲ್ಲಿ ಶಶಿ ಕೂಡ ಒಬ್ಬ. ಇಂತಹ ವಿಶಿಷ್ಟ ಆಸಕ್ತಿಗಳು ಇರುವ ಕಾರಣ ಭವಾನಿ ಲಕ್ಷ್ಮೀನಾರಾಯಣರಂತಹ, ಜಯಾ ಅಂತಹವರ ಬದುಕು-ಕಲೆಯನ್ನು ಅಕ್ಷರಗಳಲ್ಲಿ ದಾಖಲಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಯಿತು.
ಬರವಣಿಗೆಯನ್ನು ಮಾಡುವವರು. ಹೇಗೆ ಬದುಕಿದರೇನು..? ಬರವಣಿಗೆ ಮಾತ್ರ ಚೆಂದಾಗಿದೆಯಲ್ಲ? ಎನ್ನುವ ವೇಷಧಾರಿಗಳಿವರು. ಎಲ್ಲಾದರೂ ಒಂದು ಸಮ್ಮೇಳನ ನಡೆಯುತ್ತದೆ ಎಂದರೆ ಸಾಕು ಇವರ ನಿಜವಾದ ರಾಜಕಾರಣ ಬೆತ್ತಲಾಗಿ ಬೆಕ್ಕಸ ಬೆರಗಾಗುವಂಗೆ ಮಾಡಿ ಬಿಡುತ್ತದೆ. ನನಗೆ ಗೊತ್ತಿರುವ ಕವಿತೆ ಗೀಚುವ ಖಯಾಲಿಯಿರುವ ಕೆಲ ಪುಡಿ ಸಾಹಿತಿಗಳು, ಸಾಹಿತ್ಯ ಸಮ್ಮೇಳನದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಜಿಲ್ಲಾ ಮಟ್ಟದ ಅಧ್ಯಕ್ಷರ ಬಾಲ ಬಡಿದು ಗೋಷ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಹೆಸರನ್ನು ಹಾಕಿಸಿಕೊಂಡು ನಂತರ ಅತ್ಯಂತ ಬಿಗುಮಾನದಿಂದ ನನಗೂ ದಸರಾ ಕವಿಗೋಷ್ಟಿಗೆ ಬುಲಾವ್ ಬಂದಿದೆ, ಸಮ್ಮೇಳನಕ್ಕೆ ಕರೆ ಬಂದಿದೆ ಎಂದು ಬೀಗುವದನ್ನು ಕೇಳಿ ಹೇಸಿಕೆಯೆನಿಸುತ್ತಿತ್ತು. ನಿಜವಾಗಿಯೂ ಕಾವ್ಯ ಕ್ಷೇತ್ರದ ಹಿರಿಮೆಯಾಗಿರುವ ಒಬ್ಬಾತನ ಹಕ್ಕನ್ನು ಈತ ಲಾಬಿ ಮಾಡಿ ಕಸಿದು ಕೊಂಡಿರುವ ಬಗ್ಗೆ ಅಸಹ್ಯ ಎನಿಸುತ್ತಿತ್ತು. ಇಂಥವರು ಹೇಗಾದರೂ ಮಾಡಿ ಬೆಳೆಯಬೇಕು, ಬಲಿಯಬೇಕು ಎಂದು ಸದಾ ಚಡಪಡಿಸುತ್ತಿರುತ್ತಾರೆ. ಇಂಥವರು ಒಂದು ಸಾರಿ ಬೆಳೆದರೆ ತೀರಿತು, ಆಲದ ಗಿಡದಂತೆ ಇವರ ನೆರಳಲ್ಲಿ ಹುಲ್ಲು ಕಡ್ದಿಯೂ ಬೆಳೆಯುವಂತಿಲ್ಲ. ಪ್ರತಿಯೊಂದರಲ್ಲಿಯೂ ದೇಶಾವರಿ ರಾಜಕಾರಣ ಮಾಡುವ ಇವರು ಸಾಹಿತ್ಯಕ ವಲಯಕ್ಕೆ ಒಂದು ದೊಡ್ಡ ಶಾಪ. ಇವರು ಕತೆ, ಕವಿತೆ, ಕಾದಂಬರಿ, ವಿಮರ್ಶೆ, ನಾಟಕ ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ಬರೆಯಬಲ್ಲರು ಆದ್ಸರೆ ಯಾವುದನ್ನೂ ಬರೆಯಲಾರರು. ಇವರ ಪ್ರಮಾಣ ಈಗೀಗ ಸಾಹಿತ್ಯಕ ವಲಯದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತಿದೆ. ಇಂಥವರ ಮಾತುಗಳು ಮಾತ್ರ ಭರವಸೆ ಮೂಡಿಸುತ್ತವಾದರೂ ಆ ಮಾತಿಗೆ ವ್ಯತಿರಿಕ್ತವಾಗಿ ಇವರು ಸಾಹಿತ್ಯ ರಚಿಸುತ್ತಾರೆ ಎನ್ನುವುದೇ ಭಯಂಕರವಾದ ಸತ್ಯ. ಅಷ್ಟಕ್ಕೂ ಬರೆದಂಗೆ ಬದುಕಬೇಕು ಅನ್ನೋ ಸಿದ್ಧಾಂತ ಎಲ್ಲಿದೆರಿ..? ಅನ್ನೋ ಇವರು ಅದ್ಯಾವ ನಮೂನೆಯ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವವೋ ನಾನರಿಯೆ.
ರಾಜಕಾರಣಿಗಳು ಎಲ್ಲ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿಯೂ ಪತ್ರಿಕೆಯವರನ್ನು ತಮ್ಮ ಬಲಬದಿಗೆ ಇಡಲು ಯತ್ನಿಸುತ್ತಾರೆ. ಅಷ್ಟು ಮಾತ್ರವಲ್ಲ, ಅವರ ಕೈಗೆ ಏನಾದರೂ ಉಡುಗೊರೆ ನೀಡುವ ಮೂಲಕ ಅವರ ಪ್ರೀತಿ ಪಾತ್ರರಾಗುತ್ತಾರೆ. ಈ ಬಗೆಯ ಬಲಬದಿ ಉಳಿಯುವ ಗುಣ ತಮಗೆ ಬರಲೇ ಇಲ್ಲ. ತಮ್ಮ ಕೆಲವು ಬರಹಗಳನ್ನು ಮೆಚ್ಚಿ ಓದುಗರೇ ಒಂದೆರಡು ಬಾರಿ ಸ್ಕಾಚ್ ವಿಸ್ಕಿ ಬಾಟಲ್ ಕೊಟ್ಟಿರುವದಿದೆ. ಅದನ್ನು ನಾನು ಖುಷಿಯಿಂದ ಸ್ವೀಕರಿಸಿರುವೆ. ಆದರೆ ಹೀಗೆ ರಾಜಕಾರಣಿಗಳ ಸಹವಾಸದ ಮೂಲಕ ಅಲ್ಲ, ಎಂದಿದ್ದರು ಖುಷ್‌ವಂತ್ ಸಿಂಗ್.