Follow
– ನವೀನ್ ಸೂರಿಂಜೆ
ಮಕ್ಕಳ ದಿನಾಚರಣೆಯ ನೆಪದಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಪತ್ರಿಕೆಗಳು ಸಂವಿಧಾನದ ಅನುಚ್ಚೇದ 15 ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಿರುವ ಮಕ್ಕಳ ತಾರತಮ್ಯದ ವಿರುದ್ಧದ ಹಕ್ಕನ್ನು ಉಲ್ಲಂಘಿಸುತ್ತಿವೆ. ಪತ್ರಿಕೆ ಅಥವಾ ಯಾವುದೇ ಮಾಧ್ಯಮದಲ್ಲಿ “ಮುದ್ದು ಕಂದ ಸ್ಪರ್ಧೆ” ನಡೆಸುವುದು ಮಕ್ಕಳ ತಾರತಮ್ಯದ ವಿರುದ್ಧದ ಹಕ್ಕು ಉಲ್ಲಂಘನೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ಬಿಳಿ ಮಗು, ಕಪ್ಪು ಮಗು ಎಂದು ವಿಂಗಡನೆ ಮಾಡುವುದು ಒಂದು ಕ್ರೂರ ಮನಸ್ಥಿತಿಯಿಂದಷ್ಟೇ ಸಾಧ್ಯ. ಇಂತಹ ಕೆಲಸವನ್ನು ಕೆಲವೊಂದು ಪತ್ರಿಕೆಗಳು ಹಲವು ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಸಾಂಗವಾಗಿ ಮಾಡುತ್ತಾ ಬಂದಿದೆ. ಮೇಲ್ವರ್ಗ-ಮೇಲ್ಜಾತಿ ಅಥವ ಶ್ರೀಮಂತರ ಮಗುವಷ್ಟೇ ಈ ಮುದ್ದು ಕಂದ ಸ್ಪರ್ಧೆಯ ಬಹುಮಾನ ಪಡೆಯಬಹುದಾಗಿದ್ದು, 
ಬಡ ದಲಿತ ಅಥವಾ ಫುಟ್‌ಪಾತ್‌ನಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುವ ಮಗು ಮುದ್ದು ಕಂದ ಸ್ಪರ್ಧೆಯಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಮತ್ತು ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪಡೆಯುವ ಸಾಧ್ಯತೆಗಳೇ ಇಲ್ಲ.
ನವೆಂಬರ್ 14 ಮಕ್ಕಳ ದಿನಾಚರಣೆ. ಮಕ್ಕಳ ದಿನಾಚರಣೆಯ ಸಂಧರ್ಭ ಮಕ್ಕಳ ಹಕ್ಕು, ಶಿಕ್ಷಣ, ಬದುಕಿನ ಬಗ್ಗೆ ಗಂಭೀರ ಚರ್ಚೆ ನಡೆಸಬೇಕಾದ ಪತ್ರಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಪತ್ರಿಕೆಗಳು ಪ್ರಸಾರ ಸಂಖ್ಯೆ ಹೆಚ್ಚಿಸುವ ಸಲುವಾಗಿ ಮುದ್ದು ಕಂದ ಸ್ಪರ್ಧೆಯನ್ನು ಆಯೋಜಿಸುತ್ತವೆ. ಬಹಳ ಸೂಕ್ಷ್ಮವಾಗಿ ಆಲೋಚಿಸಿದರೆ ಇದೊಂದು ತೀರಾ ಕೆಟ್ಟ ಗುಣಮಟ್ಟದ ಸ್ಪರ್ಧೆ ಮತ್ತು ಮಕ್ಕಳ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಉಲ್ಲಂಘಿಸುವ ಸ್ಪರ್ಧೆ. ಈ ಮುದ್ದು ಕಂದ ಸ್ಪರ್ಧೆಯಲ್ಲಿ ಮಗುವಿನ ಪ್ರತಿಭೆಗೆ ಯಾವುದೇ ಅವಕಾಶ ಇಲ್ಲ. ಬದಲಾಗಿ ಚೆಂದ ನೋಡಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಘೋಷಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಪತ್ರಿಕೆಗಳು ಮನೆ ಮನೆಗೆ ತೆರಳುವುದರಿಂದ ಈ ಸ್ಪರ್ಧೆಗಳು ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪುರಸ್ಕೃತವಲ್ಲದ ಮಗುವಿನ ಮನಸ್ಸಿನ ಮೇಲೆ ನೇರ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಇದೆ. ಇಷ್ಟಕ್ಕೂ ಬಿಳಿ ಇದ್ದ ಮಕ್ಕಳು ಮಾತ್ರ ಚೆಂದ ಎಂದು ಈ ಪತ್ರಿಕೆಗಳಿಗೆ ಹೇಳಿ ಕೊಟ್ಟವರ್‍ಯಾರು? ಎಲ್ಲಾ ಮಕ್ಕಳು ಚೆಂದ. ಎಲ್ಲಾ ಮಕ್ಕಳು ಮುದ್ದು ಕಂದಗಳೆ. ಅದರಲ್ಲಿ ಸ್ಪರ್ಧೆ ಏನು ಬಂತು?
ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಕರ್ನಾಟಕದ ಎರಡು ಪ್ರಮುಖ ಪತ್ರಿಕೆಗಳು ಆಯೋಜಿಸುವ ಮುದ್ದು ಕಂದ ಸ್ಪರ್ಧೆ ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಸಿದ್ಧಿಯನ್ನು ಪಡೆದಿವೆ. ಮೇಲ್ನೋಟಕ್ಕೆ ಈ ಸ್ಪರ್ಧೆ ರಂಗು ರಂಗಾಗಿ ಕಂಡರೂ ಇದರ ಆಳದಲ್ಲಿ ಕ್ರೌರ್ಯ ಅಡಗಿದೆ. ಈ ಸ್ಪರ್ಧೆಗಾಗಿ ತಿಂಗಳ ಮೊದಲೇ ಜಾಹೀರಾತನ್ನು ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಮಗುವಿನ ಬೇರೆ ಬೇರೆ ಪೋಸ್‌ನ ಫೋಟೋಗಳನ್ನು ಪತ್ರಿಕೆಯ ವಿಳಾಸಕ್ಕೆ ಕಳುಹಿಸಿಕೊಡುವಂತೆ ಕೇಳಿಕೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ಯಾವುದಾದರೂ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತ ಕಂಪನಿಗಳು ಈ ಸ್ಪರ್ಧೆಯ ಪ್ರಾಯೋಜಕತ್ವವನ್ನು ವಹಿಸಿಕೊಂಡಿರುತ್ತದೆ. ಹೆತ್ತವರಿಗೆ ಮಕ್ಕಳ ಫೋಟೋ ಪತ್ರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟವಾಗುವುದೆಂದರೆ ಅದು ಆಕಾಶಕ್ಕೆ ಸ್ವರ್ಗಕ್ಕೆ ಉಳಿದಿರೋದು ಮೂರೇ ಗೇಣು ಎಂಬಂತಹ ಸ್ಥಿತಿ. ಪತ್ರಿಕಾ ಕಚೇರಿಗೆ ನೂರಾರು ಮಂದಿ ಮಕ್ಕಳ ಪೋಟೋ ಕಳುಹಿಸುತ್ತಾರೆ. ಈ ಫೋಟೋಗಳ ಆಯ್ಕೆಗಾಗಿ ಮಕ್ಕಳ ತಜ್ಞೆ, ಕಲಾವಿದರು, ಖ್ಯಾತ ಫೊಟೋಗ್ರಾಫರ್ ಮತ್ತಿತರರ ತೀರ್ಪುಗಾರರ ಪ್ಯಾನಲ್ ಒಂದನ್ನು ರಚಿಸಿರುತ್ತಾರೆ. ಎಲ್ಲಾ ಮಕ್ಕಳ ಫೋಟೋ ವೀಕ್ಷಿಸಿದ ನಂತರ ತೀರ್ಪುಗಾರರು “ಎಲ್ಲಾ ಮಕ್ಕಳೂ ಚಂದವೇ. ಕಷ್ಟಪಟ್ಟು 30 ಫೋಟೋವನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿದ್ದೇವೆ” ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಲೇ ಮುದ್ದು ಕಂದ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಘೋಷಿಸುತ್ತಾರೆ.
ನಮ್ಮ ದೇಶಕ್ಕೆ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಬಂದು 65 ವರ್ಷವಾದರೂ ಇನ್ನೂ ನಾವು “ಬಿಳಿ ಚರ್ಮ” ಉಚ್ಚವಾದುದು ಎಂಬ ಭ್ರಮೆಯಿಂದ ಹೊರ ಬಂದಿಲ್ಲ. ಇದೊಂದು ವಿಕೃತ racist ಮನಸ್ಸು. ನಮ್ಮ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲೇ ಬೇಕಾದಷ್ಟು 
ದಲಿತ ಕೇರಿಗಳು, ಸ್ಲಂಗಳು, ಬೀದಿಯ ಬದಿಯಲ್ಲಿ ಜೋಪಡಿ ಹಾಕಿಕೊಂಡ ಬದುಕುಗಳು ಇನ್ನೂ 21 ನೇ ಶತಮಾನಕ್ಕೆ ಬಂದೇ ಇಲ್ಲ ಎಂದು ಇವರಿಗಿನ್ನೂ ಗೊತ್ತೇ ಇಲ್ಲ ಎಂದು ಕಾಣುತ್ತದೆ. ಸಾವಿರಾರು ಮಕ್ಕಳ ಬೆನ್ನಿನ ಎಲುಬಿಗಂಟಿರುವ ಹೊಟ್ಟೆಗೆ ಮದ್ದೇ ಇಲ್ಲ ಎಂಬಂತಾಗಿದೆ. ಹಾಗೆಂದು ಇವರೆಲ್ಲ ಮುದ್ದು ಕಂದಗಳು ಅಲ್ಲವೇ?
ಇತ್ತೀಚಿನ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕುಟುಂಬ ಆರೋಗ್ಯ ಸಮೀಕ್ಷೆ (ಎನ್ಎಫ್ಎಚ್ಎಸ್ -3) ಪ್ರಕಾರ ರಾಷ್ಟ್ರ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಶಿಶು ಮರಣ ಪ್ರಮಾಣ 1000 ಜನನಕ್ಕೆ ಶೇಕಡಾ 45 ರಷ್ಟು ಮಕ್ಕಳು. ಗ್ರಾಮೀಣ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಇದು 50 ಇದ್ದರೆ ಮತ್ತು ನಗರ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಈ ಮರಣ ಪ್ರಮಾಣ 30 ಇದೆ. ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಶಿಶು ಮರಣ ಪ್ರಮಾಣ 1000 ಕ್ಕೆ 55. ಅಂದರೆ ಇದು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸರಾಸರಿಗಿಂತ ಅಧಿಕ. ಉತ್ತರ ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಈ ಸಮಸ್ಯೆ ಇನ್ನೂ ತೀವ್ರವಾಗಿದೆ. ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾಗಿ ಜಿಲ್ಲೆಗಳ ಅಂಕಿ ಅಂಶಗಳನ್ನು ನೋಡಿದರೆ ಈ ಸಮಸ್ಯೆಯ ತೀವ್ರತೆ ಮತ್ತಷ್ಟೂ ಅಘಾತಕಾರಿಯಾಗಿದೆ. ಬೀದರ್‌ನಲ್ಲಿ 66, ಬಿಜಾಪುರದಲ್ಲಿ 67, ಧಾರವಾಡದಲ್ಲಿ 69, ಗುಲ್ಬರ್ಗದಲ್ಲಿ 67, ಗದಗದಲ್ಲಿ 66, ಹಾವೇರಿಯಲ್ಲಿ 66, ಕೊಪ್ಪಳದಲ್ಲಿ 65 ರಷ್ಟು ಶಿಶು ಮರಣ ನಡೆಯುತ್ತದೆ.
ರಾಯಚೂರಿನ ಮಹಿಳಾ ಮತ್ತು ಮಕ್ಕಳ ಅಭಿವೃದ್ದಿ ವಿಭಾಗದ ಅಂಕಿ ಅಂಶಗಳ ಪ್ರಕಾರ 2009 ರಲ್ಲಿ 811 ನವಜಾತ ಶಿಶುಗಳು ಸಾವನ್ನಪ್ಪಿದರೆ, 2010 ರಲ್ಲಿ 1233 ಶಿಶುಗಳು, ಮತತ್ತು 2011 ರ ಜನವರಿಯಿಂದ ಆಗಸ್ಟ್ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ 645 ಶಿಶುಗಳು ಸಾವನ್ನಪ್ಪಿವೆ. ಒಟ್ಟು ಎರಡು ವರ್ಷ ಎಂಟು ತಿಂಗಳ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ 
ರಾಯಚೂರು ಜಿಲ್ಲೆಯೊಂದರಲ್ಲೇ 2,689 ಮಕ್ಕಳು ಸಾವನ್ನಪ್ಪಿದ್ದಾರೆ. ಆತಂಕಕಾರಿ ವಿಷಯವೆಂದರೆ ಈ ಎಲ್ಲಾ ಸಾವುಗಳೂ ಅಪೌಷ್ಠಿಕತೆಯಿಂದಲೇ ಸಂಭವಿಸಿದೆ ಎಂದು ಮಹಿಳಾ ಮತ್ತು ಮಕ್ಕಳ ಕಲ್ಯಾಣ ಇಲಾಖೆ ಅಭಿಪ್ರಾಯ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದೆ. ಇಷ್ಟಕ್ಕೆ ಮುಗಿಯುವುದಿಲ್ಲ. ರಾಯಚೂರು ಜಿಲ್ಲೆಯೊಂದರಲ್ಲೇ 4,531 ಮಕ್ಕಳು ಅಪೌಷ್ಠಿಕತೆಯಿಂದ ಇನ್ನೂ ಬಳಲುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಸರ್ಕಾರದ ಮಹಿಳಾ ಮತ್ತು ಮಕ್ಕಳ ಕಲ್ಯಾಣ ಇಲಾಖೆ ಹೇಳಿದೆ.
ನವಜಾತ ಶಿಶುಗಳ ಮರಣ ಮತ್ತು ಅಪೌಷ್ಠಿಕತೆಯ ವಿಚಾರ ಕೇವಲ ರಾಯಚೂರಿಗೆ ಮಾತ್ರ ಸೀಮಿತವಾಗಿಲ್ಲ. ಇಡೀ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಇದು ವ್ಯಾಪಿಸಿದೆ. ತೀವ್ರ ಅಪೌಷ್ಠಿಕತೆಯಿಂದ ಬಳಲುತ್ತಿರುವವರ ಸಂಖ್ಯೆ ಬಾಗಲಕೋಟೆಯಲ್ಲಿ 8,957, ಬಿಜಾಪುರದಲ್ಲಿ 8,953, ಬೆಳಗಾವಿಯಲ್ಲಿ 7,016, ಬಳ್ಳಾರಿಯಲ್ಲಿ 6,411, ಹಾವೇರಿಯಲ್ಲಿ 4,537 ಮತ್ತು ಕೊಪ್ಪಳದಲ್ಲಿ 4,085 ಆಗಿದೆ. ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲೇ ಇಷ್ಟೊಂದು ಮಕ್ಕಳು ಸಾವಿನ ಹೊಸ್ತಿಲಲ್ಲಿ ನಿಂತಿರುವಾಗ ಒಂದಷ್ಟು ಬಿಳಿ ಚರ್ಮದ ಮುಗ್ದ ನಗುವಿನ ಮಕ್ಕಳನ್ನು ತೋರಿಸಿ “ಮುದ್ದು ಕಂದಗಳು” ಎಂದು ತಾರತಮ್ಯ ಮಾಡಲು ಮಾನಸಿಕ ಅಸ್ವಸ್ಥರಲ್ಲದವರಿಗೆ ಮನಸ್ಸಾದರೂ ಹೇಗೆ ಬಂದೀತು?
ಮುಂದುವರಿದ ಜಿಲ್ಲೆ ಎಂದೇ ಪರಿಗಣಿಸಲ್ಪಡುವ ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲೂ 2012 ಜನವರಿಯಲ್ಲಿ ನಡೆಸಿದ ಸಮೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ 870 ಮಕ್ಕಳಲ್ಲಿ ಅಪೌಷ್ಠಿಕತೆ ಕಂಡು ಬಂದಿತ್ತು. ಮಂಗಳೂರಿನ ಚೇಳ್ಯಾರು ಗ್ರಾಮದ ಮಧ್ಯ ಎಂಬಲ್ಲಿರುವ ಕೊರಗ ಬುಡಕಟ್ಟು ನಿವಾಸಿಗಳ ಕಾಲನಿಯಲ್ಲಿ ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಅಪೌಷ್ಠಿಕತೆ ಕಂಡು ಬಂದಿತ್ತು. ಅಪೌಷ್ಠಿಕತೆಗೆ ಒಳಗಾಗಿರುವ ಈ ಸಾವಿರಾರು ಮಕ್ಕಳ ಫೋಟೋ ಪತ್ರಿಕಾ ಕಚೇರಿ ತಲುಪಿದರೆ ಒಂದಾದರೂ ಮಕ್ಕಳು ಮುದ್ದು ಕಂದ ಸ್ಪರ್ಧೆಯಲ್ಲಿ ಆಯ್ಕೆಯಾಗುವರೇ? ಅಪೌಷ್ಠಿಕತೆಗೆ ಒಳಗಾಗಿ ಮುಖದ ತೇಜಸ್ಸನ್ನೇ ಕಳೆದುಕೊಂಡಿರುವ ಇವರುಗಳು ಮುದ್ದು ಕಂದಗಳಲ್ಲವೇ?
ದೇವರು-ಭಕ್ತಿ-ಹರಕೆ-ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳ ಹೆಸರಲ್ಲಿ ಮಕ್ಕಳ 
ಮೇಲೆ ನಡೆಯುವ ದೌರ್ಜನ್ಯಗಳ ಸಾಲಿನಲ್ಲೇ ಮುದ್ದು ಕಂದ ಸ್ಪರ್ಧೆಯನ್ನೂ ಸೇರಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಎರಡೂ ವಿಷಯಗಳಲ್ಲಿ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ತಾವು ಏನು ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದೇವೆ ಎಂಬುದರ ಕನಿಷ್ಠ ಅರಿವೂ ಇರುವುದಿಲ್ಲ. ಗುಲ್ಬರ್ಗ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಇಳಂಗೀ ತಾಲೂಕಿನ ಹಿರೋಳಿ ಗ್ರಾಮದ ಸೋಮೇಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನದ ವಾರ್ಷಿಕ ಜಾತ್ರೆ ಸಂದರ್ಭ ದೇವಸ್ಥಾನ ಮೊದಲನೇ ಮಹಡಿಯಿಂದ ಹಸುಗೂಸುಗಳನ್ನು ಕೆಳಕ್ಕೆಸೆಯುವ ಸಂಪ್ರದಾಯವಿದೆ. ದೇವಸ್ಥಾನದ ಕೆಳಭಾಗದಲ್ಲಿ ಬಟ್ಟೆ ಹಿಡಿದುಕೊಂಡು ನಿಂತಿದ್ದ ಮಂದಿ ಮೇಲಿಂದ ಬೀಳೋ ಮಕ್ಕಳು ಬಟ್ಟೆಯ ಮೇಲೆ ಬೀಳುವಂತೆ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಮೇಲಿಂದ ಕೆಳಕ್ಕೆ ಬೀಳುವಂತಹ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಮುಗ್ದ ಮಗುವಿನ ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಆವರಿಸೋ ಭಯ ಎಂತದ್ದಿರಬಹುದು?
ಬೆಳಗಾವಿಯ ಮದಭಾವಿ ಗ್ರಾಮದ ಸಿದ್ದೇಶ್ವರ ಜಾತ್ರೆಯಲ್ಲಿ, ಬಿಜಾಪುರ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಇಂಡಿ ತಾಲೂಕಿನ ಶಾಂತೇಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿಯೂ ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಎತ್ತರದಿಂದ ಎಸೆದು ಕಂಬಳಿಯಲ್ಲಿ ಹಿಡಿಯುವ ಸಂಪ್ರದಾಯವಿದೆ. ಈ ರೀತಿ ಮಾಡುವುದರಿಂದ ದೇವರು ಸಂತುಷ್ಠನಾಗುತ್ತಾನೆ ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆ ಇದೆ. ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಬಂಟ್ವಾಳದ ಕೇಪು ದುರ್ಗಾಪರಮೇಶ್ವರಿ ದೇವಸ್ಥಾನದ ಜಾತ್ರೆಯ ಸಂದರ್ಭ ಮಧ್ಯ ರಾತ್ರಿ ಇನ್ನೂ ಮಾತು ಬಾರದ ಪುಟ್ಟ ಮಕ್ಕಳನ್ನು ನೀರಲ್ಲಿ ಮುಳುಗಿಸೋ ಸಂಪ್ರದಾಯವಿದೆ. ಸಾವಿರಾರು ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಏಕಕಾಲದಲ್ಲಿ ತೋಡಿನ ಕೊಳಕು ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಮುಳುಗಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲೂ ಒಂದು ವಿಶೇಷವಿದೆ. ಈ ಮುಳುಗಿಸುವಿಕೆ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಮತ್ತು ದಲಿತ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಇಲ್ಲ. ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಮಕ್ಕಳು ಶೂದ್ರರ ಜೊತೆ ಮುಳುಗುವುದು ನಿಷೇದವಾದರೆ, ದಲಿತರ ಮಕ್ಕಳು ಶೂದ್ರರಿಗೂ ಅಸ್ಪ್ರಶ್ಯರು! ಗೌರಿಬಿದನೂರು ತಾಲೂಕಿನ ಅಲಿಪುರಲ್ಲಿ ಶಿಯಾ ಮುಸ್ಲೀಮರು “ಮಾತಂ” ಆಚರಿಸುವುದು ಹಿಂಸೆಯ ಪರಮಾವಧಿ. ಮಕ್ಕಳ ಎದೆ ತಲೆಗೆ ರಕ್ತ ಬರುವಂತೆ ಬ್ಲೇಡಿನಿಂದ ಕೊಯ್ದು ಕೈದಿಯಂತೆ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಸರಪಳಿ ಬಿಗಿಯುವುದು ಈ ಆಚರಣೆಯ ಶೈಲಿ. ಮುಸ್ಲೀಮರು ಆಚರಿಸೊ ಮೊಹರಂ ಕೂಡಾ ಇದರಿಂದ ಹೊರತಾಗಿಲ್ಲ. ಅದೇನೇ ಇರಲಿ. ಇಂತಹ ಆಚರಣೆಗಳಿಗೂ ಈ ಮುದ್ದು ಕಂದ ಸ್ಪರ್ಧೆಗೂ ಹೋಲಿಕೆ ಇದೆ. ಈ ಎಲ್ಲಾ ಪ್ರಕರಣಗಳಲ್ಲೂ ಬಲಿಪಶುಗಳು ಏನೂ ಅರಿಯದ ಮಕ್ಕಳು.
ಈವರೆಗೆ ನಡೆದ ಮುದ್ದು ಕಂದ ಸ್ಪರ್ಧೆಯಲ್ಲಿ ಒಂದೇ ಒಂದು ದಲಿತರ ಮಗುವಿಗೆ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಬಂದಿಲ್ಲ. 
ಉತ್ತಮ ಫೋಟೋಗ್ರಫಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ನೀಡುವುದಾದರೆ ಅದಕ್ಕೊಂದು ಅರ್ಥ ಇರುತ್ತಿತ್ತು. ಆಗ ಬೀದಿ ಮಕ್ಕಳ ಫೋಟೋಗಳು, ಜೋಪಡಿಯಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸೋ ಮಕ್ಕಳ ಫೋಟೋಗಳು, ಬಿಕ್ಷುಕರ ಮಕ್ಕಳ ಫೋಟೋಗಳಿಗೂ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ ದೊರೆಯುತ್ತದೆ. ಅಲ್ಲಿ ಛಾಯಾಗ್ರಾಹಕನ ಕ್ರಿಯೇಟಿವಿಟಿ ಮಾತ್ರ ಪ್ರಾಧಾನ್ಯತೆಯನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಈ ಪತ್ರಿಕೆಗಳು ನಡೆಸುವ ಈ ಕ್ರೂರ ಸ್ಪರ್ಧೆಯಲ್ಲಿ ಮಗುವಿನ ಬಿಳಿ ಚರ್ಮ ಮತ್ತು ಶ್ರೀಮಂತಿಕೆ ಪ್ರಭಾವವಿರುವ ಮುಖ ಲಕ್ಷಣಗಳು ಮಾತ್ರ ಗಣನೆಗೆ ಬರುತ್ತದೆ. ಇದು ಮಕ್ಕಳ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಉಲ್ಲಂಘಿಸುತ್ತದೆ ಮಾತ್ರವಲ್ಲ ಬಿಳಿ ತೊಗಲೇ ಶ್ರೇಷ್ಠ ಎಂದು ಮುಗ್ದ ಕಂದಮ್ಮಗಳನ್ನು ಪ್ರತ್ಯೇಕಿಸಿ ತಾರತಮ್ಯ ಮಾಡುವ ವಿಕೃತ ಪುರೋಹಿತಶಾಹಿ ಮನಸ್ಸುಗಳ ಕ್ರೂರ ಮನಸ್ಥಿತಿಯಾಗಿದೆ.
ಒಂದೆಡೆ ನೀರಿನ ಪೂರೈಕೆಗೇ ಮಿತಿಯೊಡ್ಡುವ ಅರಣ್ಯ ನಾಶದಂತಹ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು, ಇನ್ನೊಂದೆಡೆ ಅವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಹಾಗೂ ಸುಸ್ಥಿರವಲ್ಲದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಮಾದರಿಗಳು ಕಾಣಿಸಿರುವ ಅತಿ ಬೇಡಿಕೆಯ ಪ್ರವೃತ್ತಿಗಳು. ಜೊತೆಗೆ, ಇಂತಹ ಸಂರಚನೀಯ ವೈಫಲ್ಯವನ್ನು ವ್ಯಾಪಿಸಿರುವ “ಬಳಸು ರಾಜಕಾರಣ”. ಇವೇ ಮೊದಲಾದ ಮಾನವಿಕ ಅಂಶಗಳು ಕಾವೇರಿ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟಿಗೆ ಶಾಶ್ವತ ಪರಿಹಾರ ಸಾಧ್ಯವಾಗದ ಪರಿವೇಶವೊಂದನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿವೆ.
ವೈಫಲ್ಯ ಖಚಿತ ಜನಮರುಳು ನಡೆಗಳು ವಾಸ್ತವದ ಜೊತೆಗೆ ಯಾವ ನೆಲೆಯಲ್ಲೂ ಕೂಡಿಕೆಯಾಗದ ಕೇವಲ ಮೂರ್ಖತನದ ಆಚರಣೆಗಳಾಗಿವೆ. ಹೀಗೆ, “ನನ್ನದು” ಅನ್ನೋ ಅಹಂನ್ನು ಬಿಟ್ಟಾಗಲೇ “ಹಂಚಿಕೆ” ಎಂಬ ದಾಸೋಹ ತತ್ವವು ತಾತ್ವಿಕವಾಗಿ ಸಾಧಿತವಾಗುತ್ತದೆ. “ನನ್ನದೇ” ಆದಲ್ಲಿ ಹಂಚುವ ಅನಿವಾರ್ಯತೆಯಾದರೂ ಏನಿರುತ್ತದೆ? ಆಗ ನಡೆಯುವುದು ಹಂಚಿಕೆಯಲ್ಲ; ಅದು “ದಾನ”. ದಾನ ನೀಡಲು ಕಾವೇರಿ ಯಾರ ಸ್ವತ್ತೂ ಅಲ್ಲ; ಕಿತ್ತುಕೊಳ್ಳಲು ಇನ್ಯಾರ ಆಸ್ತಿಯೂ ಅಲ್ಲ. ಕಾವೇರಿ ಸ್ವಯಂ ಪ್ರಕೃತಿಯ ಮೂರ್ತರೂಪ. ಅದರೊಳಗೆ ನಾವುಗಳು; ನಮ್ಮೊಳಗೆ ಅದಲ್ಲ. ಇದು ಸಾರ್ವಕಾಲಿಕ, ಸಾರ್ವತ್ರಿಕವಾದ ಸತ್ಯ. ಇದೇ ಪರಿಸರ ಕಾರ್ಯಕರ್ತೆ ವಂದನಾ ಶಿವ ಅವರು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸುವ ಜಲ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವದ ಅಡಿಗಲ್ಲು.
ಬೆಳೆದ ಅಷ್ಟೂ ಟೊಮ್ಯಾಟೊಗಳನ್ನು, ಈರುಳ್ಳಿಗಳನ್ನು ಬೀದಿಗೆಸೆಯುವುದೇ ಆದಲ್ಲಿ ಹರಿದ ನೀರಿಗೆ ಅಥವಾ ಬೆವರಿಗೆ ಯಾವ ಬೆಲೆಯಿರುತ್ತದೆ? ವರ್ತಮಾನದ ಸವಾಲು ಇದೊಂದೇ ಅಲ್ಲ. ನೀರು ನಿಧಾನವಾಗಿ ಕಾರ್ಪೋರೇಟ್ ಹಿತಾಸಕ್ತಿಗಳ ವಕ್ರದೃಷ್ಟಿಗೆ ಬೀಳುತ್ತಿದೆ. ಪ್ರಕೃತದತ್ತವಾಗಿರುವ, ಸಕಲ ಜೀವಿಗಳ ಪೋಷಣೆಗೆ ಇರುವ ನೀರನ್ನು ಸರಕೀಕರಣಗೊಳಿಸುವ ಅಥವಾ ಅದಕ್ಕೆ ವಿತ್ತೀಯ ಮೌಲ್ಯವನ್ನು ನೀಡುವ ಯತ್ನಗಳು ನಡೆಯುತ್ತಲೇ ಇವೆ.
ಕಾವೇರಿ ಪಾತ್ರದ ಎಲ್ಲಾ ರೈತರ ನಡುವೆ ಸಮರ್ಪಕ ಹಾಗೂ ವ್ಯವಸ್ಥಿತವಾದ ಸಹಕಾರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯೊಂದು ರೂಪುಗೊಳ್ಳವುದು ಇಲ್ಲಿ ಅವಶ್ಯಕ. “ನ್ಯಾಯಯುತ ಹಂಚಿಕೆ”, “ಸಧ್ಬಳಕೆ”, ಹಾಗೂ “ಸುಸ್ಥಿರತೆ” ಅಂತಹ ಸಂರಚನೆಯ ಮೂಲಾಂಶಗಳಾಗಬೇಕು. ಜಲ ಮರುಪೂರಣ, ಅರಣ್ಯೀಕರಣ, ಸೂಕ್ಷ್ಮ ನೀರಾವರಿ ಹಾಗೂ ಸಾವಯವ ಕೃಷಿ ಇವೇ ಮೊದಲಾದ ಆಚರಣೆಗಳು ಆಂದೋಲನ ಸ್ವರೂಪದಲ್ಲಿ ನಡೆಯಬೇಕು. ಇವಿಷ್ಟೂ ಅಂಶಗಳು ರೈತರ ಪಾರಂಪರಿಕ ಬದುಕಿನಲ್ಲಿಯೇ ಇವೆ ಎನ್ನುವುದು ಇಲ್ಲಿ ಉಲ್ಲೇಖನೀಯ. ಹಾಗೆಯೇ ಹೊಸ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ನಿಗಾವಣೆಗೆ ಸಮರ್ಥ ಗ್ರಾಮ ಸಭೆಗಳ ಅನಿವಾರ್ಯತೆಯೂ ಇದೆ. ಹೀಗೆ, ರಾಜ್ಯಗಳ ನಡುವಣ ನೀರಿನ ಸಮಸ್ಯೆಗೆ ಶಾಶ್ವತ ಪರಿಹಾರ ದೊರಕುವ ಸಾಧ್ಯತೆಗಳಿರುವುದು ಕಾವೇರಿ ಹೋರಾಟವು ಒಂದು ಪರಿಪೂರ್ಣ ರೈತ ಚಳವಳಿಯಾಗಿ ರೂಪುಗೊಂಡಾಗಲೇ ಆಗಿದೆ.
ಅವರು ಚುನಾವಣೆ ಕಾಲಕ್ಕೆ ಪ್ರಚಾರಕ್ಕೆ ಬರುವ ಅಗತ್ಯವೂ ಇರಲಾರದು. ಇಲ್ಲಿಯ ತನಕ ಇವರೆಲ್ಲರೂ ಪರಸ್ಪರ ಅಪನಂಬಿಕೆಯಿಂದ ಇರುತ್ತಾರೋ ಅಲ್ಲಿಯ ತನಕ ಸೋನಿಯಾ ಮತ್ತು ರಾಹುಲ್ ಗಾಂಧಿ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಪಕ್ಷದಲ್ಲಿ ಕ್ರಿಯಾಶೀಲರಾಗಿರುವುದು ಅನಿವಾರ್ಯ ಮತ್ತು ಇವರಿಂದಾಗಿ ಅವರು ಕ್ರಿಯಾಶೀಲರಾಗಿರುತ್ತಾರೆ. ರಾಜೀವ್ ಗಾಂಧಿ ನಂತರ ಪಿ.ವಿ.ನರಸಿಂಹರಾವ್ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಮುನ್ನಡೆಸಿದಾಗ ಪ್ರಣಬ್ ಮುಖರ್ಜಿ, ಶರದ್ ಪವಾರ್, ಪಿ.ಎ.ಸಂಗ್ಮಾ ಮುಂತಾದವರು ಅಧಿಕಾರಕ್ಕಾಗಿ ತಹತಹಿಸದೇ ಇರುತ್ತಿದ್ದರೆ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಪಕ್ಷ ನೆಹರೂ ಕುಟುಂಬದ ಹಿಡಿತದಿಂದ ಸುಲಭವಾಗಿ ಕಳಚಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿತ್ತು. ಮತ್ತೆ ಆ ಕುಟುಂಬದ ಹಿಡಿತಕ್ಕೆ ಕಾರಣರಾದವರು ಇವರೇ ಎನ್ನುವುದನ್ನು ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳಲೇ ಬೇಕು.
ಕೊಡಗಿನ ಗ್ರಾಮವೊಂದರ ಸರ್ಕಾರಿ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಮುಖ್ಯೋಪಾಧ್ಯಾಯರಾಗಿದ್ದರು. ಮಳೆಗಾಲ ಚಳಿಗಾಲವೆನ್ನದೇ ಸದಾ ಹಸಿರಿನಲ್ಲಿ ಕಂಗೊಳಿಸುವ ಆ ಗ್ರಾಮ ನಮಗೆ ಖುಷಿ ಕೊಟ್ಟಿದ್ದಂತೂ ಹೌದು. ಅಪ್ಪನೊಂದಿಗೆ ತುಂಬಿ ಹರಿಯುವ ಪ್ರವಾಹವನ್ನು ದೋಣಿಯಲ್ಲಿ ದಾಟಿ ತಮ್ಮ ಆನಂದನೊಂದಿಗೆ ಶಾಲೆಗೆ ಹೋಗುತ್ತಿದ್ದ ನೆನಪಂತೂ ಬಹು ಸೊಗಸು. ಒಂದು ಚಳಿಗಾಲದ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಕೊಳ್ಳಿದೆವ್ವವಿದೆಯೆಂಬ ವದಂತಿ ದಟ್ಟವಾಗಿ ಹಬ್ಬಿತ್ತು. ಶನಿವಾರ ಅರ್ಧ ದಿನ ನಡೆಯುವ ತರಗತಿಗೆ ನಾವೆಲ್ಲಾ ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ಏಳಕ್ಕೆಲ್ಲಾ ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿರಬೇಕಿತ್ತು. ಪೂರ್ತಿ ಮಂಜು ಆವರಿಸಿ ಶಾಲೆ ಪೂರ್ತಿ ಮಂಜಿನ ಬೆಟ್ಟವೇನೋ ಎಂಬ ಭ್ರಮೆ ಉಂಟಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಅಂಥಹ ಒಂದು ಮುಂಜಾನೆ ಶಾಲೆಯ ಮುಂದೆ ಹತ್ತಾರು ಕೊಳ್ಳಿಗಳು ಥಕಥಕನೆ ಕುಣಿದಿದ್ದನ್ನು ನೋಡಿ ನಾನು ಅಪ್ಪನನ್ನು ಭಯದಿಂದ ಅಪ್ಪಿಕೊಂಡಿದ್ದೆ. ಸ್ವಲ್ಪ ದಿನ ತರಗತಿಗಳೂ ನಿಂತು ಹೋದವು.
ಆ ಶಾಲೆ ಬಾಲಕಿಯರ ಶಾಲೆಯಾಗಿತ್ತು. ನರ್ಸರಿಯಿಂದ ಹತ್ತನೇ ತರಗತಿಯವರೆಗೂ ತರಗತಿಗಳು ವಿಸ್ತರಿಸಿದ್ದವು. ಬಹಳ ಉಪಾಧ್ಯಾಯಿನಿಯರಿದ್ದರೂ ಉಪಾಧ್ಯಾಯರೂ ವಿರಳ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿದ್ದರು. ಅವರ ಪ್ಯೆಕಿ ಒಬ್ಬ ಉಪಾಧ್ಯಾಯರ ಭಾವಚಿತ್ರ ನನ್ನನ್ನು ಆಕರ್ಷಿಸಿತು. ಉದ್ದಕೂದಲನ್ನು ಹುಡುಗಿಯರಂತೆ ಪೋನಿಟೈಲ್ ಕಟ್ಟಿ, ಒಂದು ಕಿವಿಗೆ ಟಿಕ್ಕಿ ಹಾಕಿಕೊಂಡಿದ್ದ ಆತ ಕುರುಚಲು ಗಡ್ಡವನ್ನೂ ಬಿಟ್ಟು ವಿಲಕ್ಷಣವಾಗಿ ಕಾಣುತ್ತಿದ್ದ.
ಅಲ್ಲಿ ಒಣ ಹಾಕುವ ಹೆಂಗಸರ ಒಳ ಉಡುಪುಗಳನ್ನು ಕದ್ದು ತಂದು ತಾನು ಗುಟ್ಟಾಗಿ ಹಾಕಿಕೊಳ್ಳುವ ಕೆಟ್ಟ ಚಾಳಿ ಬೆಳೆಸಿಕೊಂಡ. ಎಲ್ಲರಿಂದಲೂ ಛೀಮಾರಿ ಹಾಕಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾ ಬೆಳೆದರೂ ಪ್ರತಿಭೆಯಿತ್ತು. ಡ್ಯಾನ್ಸ್ ಮಾಸ್ಟರ್ ಒಬ್ಬರ ಬಳಿ ಪಾಶ್ಚಾತ್ಯ ನೃತ್ಯ ಕಲಿತ. ಸಿನಿಮಾ ಹಾಡುಗಳಿಗೆ ನೃತ್ಯ ಮಾಡುವ ಕಲೆ ಕರಗತವಾಯಿತು. ಸ್ವಲ್ಪ ಕಾಲ ಕಲಿತು ಕೊನೆಗೆ ತಾನೇ ನೃತ್ಯ ಶಾಲೆಯನ್ನು ತೆರೆದ. ಆದರೆ ಆ ವಿಕೃತ ಮನೋಭಾವ ಒಳಗೊಳಗೆ ಹೊಗೆಯಾಡುತ್ತಿತ್ತು. ಆಗ ಅವನಿಗೆ ಸಿಕ್ಕಿದ್ದೇ ಚಿನ್ನು ಓದುತ್ತಿದ್ದ ಬಾಲಕಿಯರ ಶಾಲೆ. ಅಲ್ಲಿ ಅರಳುತ್ತಿದ್ದ ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳನ್ನು ನೋಡಿ ಅವನ ವಿಕೃತ ಮನೋಭಾವನೆ ಜಾಗೃತವಾಯಿತು. ತನಗೆ ಇಷ್ಟವಾದ ಹುಡುಗಿಯನ್ನು ಬೇಸ್ಮೆಂಟಿನ ರೂಮೊಂದರಕ್ಕೆ ಎಳೆದೊಯ್ದು ಆಕೆಯ ನಗ್ನ ದೇಹವನ್ನು ತನ್ನ ಮೊಬೈಲಿನಲ್ಲಿ ವಿಡಿಯೋ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದ. ಹುಡುಗಿಯರನ್ನು ಬೆದರಿಸಲು ಬಾನಾಮತಿಯ ಸೃಷ್ಟಿ ಮಾಡಿದ. ತಾನು ಆ ದೆವ್ವದ ತೃಪ್ತಿಗಾಗಿ ಹೀಗೆಲ್ಲಾ ಮಾಡುತ್ತಿರುವುದಾಗಿ ಮುಗ್ಧ ಹುಡುಗಿಯರನ್ನು ನಂಬಿಸಿದ. ವಿಷಯ ಬಾಯ್ಬಿಟ್ಟರೆ ಆ ಬಾನಾಮತಿ ಎಲ್ಲರನ್ನೂ ಆ ಆಹುತಿ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವುದಾಗಿ ಹೆದರಿಸುತ್ತಿದ್ದ. ಹಾಗಾಗಿ ಪಾಪದ ಹುಡುಗಿಯರು ಸುಮ್ಮನಾಗುತ್ತಿದ್ದರು. ಪುಣ್ಯಕ್ಕೆ ರಾಕೇಶ ಅತ್ಯಾಚಾರದಂತಹ ಕುಕೃತ್ಯಕ್ಕೆ ಮನಸ್ಸು ಮಾಡಿರಲಿಲ್ಲ. ಇದ್ದುದರಲ್ಲಿ ಅದೊಂದು ಸಮಾಧಾನವಿತ್ತು. ತಾನು ಮೊಬೈಲಿನಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರೀಕರಿಸಿದ್ದನ್ನು ಕಂಪ್ಯೂಟರಿಗೆ ಡೌನ್‌ಲೋಡ್ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ನೋಡಿ ಸುಖಿಸುತ್ತಿದ್ದ.
ಗೌರಿ ಲಂಕೇಶ್ ಪತ್ರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟವಾದ ಲೇಖನಗಳು ಆಗಲೇ ಬಹು ಓದುಗರನ್ನು ತಲುಪಿದ್ದವು. ಈಗ ಪುಸ್ತಕ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಹೊರಬಂದಿವೆ. ಅಗ್ನಿ ಪತ್ರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು-ಕಮ್ಮಿ ಒಂದು ದಶಕದ ಹಿಂದೆ ಮೊಗಳ್ಳಿ ಗಣೇಶ್ ರ ಕಾಲಂ ‘ತಕರಾರು’ ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿದ್ದ ಚರ್ಚೆ ಥಟ್ಟನೆ ನೆನಪಾಗುತ್ತದೆ. ಎರಡೂ ಚರ್ಚೆಯ ಸಂದರ್ಭಗಳು ಮತ್ತು ವ್ಯಾಪ್ತಿ ಭಿನ್ನವಾದರೂ, ಮಂಜುನಾಥ್ ಲತಾ ಮತ್ತು ಐಜೂರ್ ಎತ್ತಿರುವ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳಿಗೂ ಮೊಗಳ್ಳಿಯವರ ತಕರಾರಿಗೂ ಸಾಮ್ಯ ಇದೆ. ಈ ಇಬ್ಬರು ಗೆಳೆಯರು, ‘ತಕರಾರು’ ಎತ್ತಿದ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ದೇಶಕಾಲದ ವಿಶೇಷ ಸಂಚಿಕೆ ನೆಪದಲ್ಲಿ ಮತ್ತಷ್ಟು ಹಿಗ್ಗಿಸಿದರು ಹಾಗೂ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಲೋಕದ ಬಹುಮಂದಿಯನ್ನು ಚರ್ಚೆಯಲ್ಲಿ ಪಾಲ್ಗೊಳ್ಳುವಂತೆ ಮಾಡಿದರು.
ಇಂತಹದೊಂದು ಚರ್ಚೆ ಅಗತ್ಯವಿತ್ತು. ಕಾರಣ, ಈ ಚರ್ಚೆಯ ಮೂಲಕ, ತಮಗನ್ನಿಸಿದ್ದನ್ನು ಹೇಳಲು ಸೂಕ್ತ ಸಮಯಕ್ಕಾಗಿ ಕಾದು ಕುಳಿತಿದ್ದ ಅನೇಕರಿಗೆ ವೇದಿಕೆ ದೊರೆತಿದೆ.