Follow
– ರೂಪ ಹಾಸನ
ನಮ್ಮ ಜೀವವಿಕಸನ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ಎಷ್ಟೋ 
ಶತಮಾನಗಳ ಕಾಲ ಹೆಣ್ಣು- ಗಂಡುಜೀವಿಗಳ ಪ್ರತ್ಯೇಕತೆಯಿಲ್ಲದೆ ಒಂದೇ ಜೀವಿಯಿಂದಲೇ ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ ಮತ್ತು ವಂಶಾಭಿವೃದ್ಧಿ ನಡೆಯುತ್ತಿತ್ತಂತೆ. ಆದರೆ ಆಗ ಒಂದೇ ಬಗೆಯ ವರ್ಣತಂತು[ಜೀನ್]ಗಳಿರುವ ಜೀವಿಗಳು ಉತ್ಪತ್ತಿಯಾಗಿ, ಅವುಗಳ ಆರೋಗ್ಯದ ಗುಣಮಟ್ಟ, ಬದುಕುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಅಷ್ಟಾಗಿ ಇರಲಿಲ್ಲವಾದ ಕಾರಣವಾಗಿ ಎಷ್ಟೋ ಕಾಲದ ನಂತರ ಈ ಕೊರತೆಯನ್ನು ತುಂಬಲು ಜೀವವಿಕಸನದ ಹಾದಿಯ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ ಹೆಣ್ಣು-ಗಂಡುಜೀವಿಗಳ ಸೃಷ್ಟಿಯಾಯಿತು, ಲೈಂಗಿಕ ಕ್ರಿಯೆಯ ಮೂಲಕ ಹುಟ್ಟುವ ಜೀವಿಗಳ ವೈವಿಧ್ಯತೆ ಮತ್ತು ಆಯಸ್ಸು ಹೆಚ್ಚಿತು. ಆದರೆ ಇಂದು ಅದರ ಜೊತೆಗೇ ಕಾಮವು ಜಟಿಲಗೊಳ್ಳುತ್ತಾ ಹೋಗಿ ವಿಕೃತ ರೂಪವನ್ನು ಪಡೆದು ಕ್ರೂರವಾಗಿ ನಮ್ಮ ಸುತ್ತ ಕುಣಿಯುತ್ತಿದೆ.
ಇಂದು ಜಗತ್ತಿನ ಮೂರನೇ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಲಾಭದಾಯಕ ಉದ್ದಿಮೆ ಸೆಕ್ಸೋದ್ಯಮವಾಗಿದೆ. ಜೊತೆಗೆ ವಿಸ್ತ್ರತವೂ, ಕಡಿವಾಣವಿಲ್ಲದ್ದೂ ಆದ ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳ ಮಾರಾಟ ಜಾಲ, 
ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳ ಮೇಲಿನ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರುವ ಅತ್ಯಾಚಾರ ಮತ್ತು ಲೈಂಗಿಕ ದೌರ್ಜನ್ಯ ಪ್ರಕರಣಗಳು, ಹದಿಹರೆಯದವರ ಮುಕ್ತಕಾಮ ತಂದೊಡ್ಡುತ್ತಿರುವ ಆಧುನಿಕ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸಮಸ್ಯೆಗಳು, ಅನೈತಿಕ ಸಂಬಂಧಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಅಪರಾಧ ಪ್ರಕರಣಗಳ ಹೆಚ್ಚಳ, ಎಗ್ಗಿಲ್ಲದೇ ನಡೆಯುತ್ತಿರುವ ಅವಿವಾಹಿತ ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳ ಗರ್ಭಪಾತಗಳು, ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು ಮಾರಾಟವಾಗುತ್ತಿರುವ ಸಂತಾನನಿರೋಧಕ ಸಾಮಗ್ರಿಗಳು, ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರುವ ಹೆಚ್ಐವಿ, ಏಡ್ಸ್, ಗನ್ಹೋರಿಯಾ ಮುಂತಾದ ಭೀಕರ ಲೈಂಗಿಕ ಗುಪ್ತರೋಗಗಳು……. ಹೀಗೆ ಸೆಕ್ಸ್ ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸಿರುವ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸಮಸ್ಯೆಗಳ ಸಾಗರವೇ ಎದುರಾಗಿ ಸಮಾಜ ಆತಂಕದಲ್ಲಿ ತಲ್ಲಣಿಸುವಂತಾಗಿದೆ.
ನಮ್ಮ ಇಂದಿನ ಭಾರತದಲ್ಲಿಯಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ ವಿಶ್ವದ ಸಂದರ್ಭವನ್ನು ಗಮನದಲ್ಲಿಟ್ಟುಕೊಂಡು ನೋಡುವುದಾದರೂ ಲೈಂಗಿಕತೆಯ ವೈಪರೀತ್ಯದಿಂದ ಉಂಟಾಗುತ್ತಿರುವ ವಿಕೃತ ಪ್ರಕರಣಗಳು ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತಿರುವುದು ಮೇಲ್ನೋಟಕ್ಕೇ ಗೋಚರಿಸುತ್ತದೆ. ಇವು ಹಿಂದೆಯೂ ಇತ್ತು. ಈಗ ಕಾನೂನಿನ ಅರಿವು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ, ದಾಖಲಾಗುವ ಪ್ರಮಾಣ ಜಾಸ್ತಿಯಾಗಿದೆಯಷ್ಟೇ ಎಂಬುದೊಂದು ಮಾತೂ, ‘ಇವೆಲ್ಲ ಇಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಸಹಜ’ ಎಂಬ ದನಿಯಲ್ಲಿ ಕೇಳಿಬರುತ್ತಿರುತ್ತದೆ. ಹಿಂದೆಯೂ ಲೈಂಗಿಕ ದೌರ್ಜನ್ಯಗಳು ನಡೆಯುತ್ತಿದ್ದುದು ನಿಜ. ಹಾಗೇ ಇಂದು ಅವುಗಳು ದಾಖಲಾಗುತ್ತಿರುವ ಪ್ರಮಾಣ ಹೆಚ್ಚಾಗಿರುವುದರ ಜೊತೆಗೆ ಅವು ಘಟಿಸುತ್ತಿರುವ ಪ್ರಮಾಣ ಹೆಚ್ಚಾಗಿರುವುದೂ ಅಷ್ಟೇ ನಿಜ.
ಜಾಗತೀಕರಣವೆಂಬ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಕೇಂದ್ರಿತ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೆಸರಿನ ಬಿರುಗಾಳಿ ಹೆಣ್ಣಿನ ದೇಹವನ್ನು ಸರಕಾಗಿ ವಿಜೃಂಭಿಸುವ ಜೊತೆಗೆ ಲೈಂಗಿಕತೆಯನ್ನು ವಿಕೃತವಾಗಿ ಪ್ರಚೋದಿಸಲಾರಂಭಿಸಿದ ಈ ಎರಡು-ಮೂರು ದಶಕಗಳಿಂದ ಸಭ್ಯತೆಯ ಹೆಸರಿನೊಳಗೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಚೌಕಟ್ಟಿನಲ್ಲಿದ್ದ ಲೈಂಗಿಕತೆ ಲಂಗುಲಗಾಮಿಲ್ಲದಂತಾಗಿದೆ. ಅದರಲ್ಲೂ ಕೆಲ ದೃಶ್ಯ ಮಾಧ್ಯಮದ ವಿಕೃತ ಛಾನೆಲ್ಲುಗಳು, ಅಂಕೆಯಿಲ್ಲದ ಅಶ್ಲೀಲ ವೆಬ್ಸೈಟ್ ಗಳು, ಸಿನಿಮಾ, ಲೈವ್ ಶೋಗಳು, ಯಾರು ಯಾವಾಗ ಬೇಕಾದರೂ ಎಲ್ಲೆಂದರಲ್ಲಿ ಇವುಗಳನ್ನು ನೋಡಬಲ್ಲ ಸಾಧ್ಯತೆಗಳಿರುವ ಮೊಬೈಲ್ ಗಳು ಕೀಳು ಅಭಿರುಚಿಯನ್ನು ನಿರ್ಮಾಣ ಮಾಡುತ್ತಾ ವೇಗದ ವಿಕೃತ ಸಾಮಾಜಿಕ ಬೆಳವಣಿಗೆಯಾಗಿ ನಮ್ಮನ್ನು ಅಪ್ಪಳಿಸುತ್ತಿದೆ.
ಇದಕ್ಕೆ ಕಾನೂನನ್ನು ಬಲಗೊಳಿಸುವುದು, ಶಿಕ್ಷೆಯ ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವುದು, ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳ ಚಲನಶೀಲತೆಯನ್ನು ನಿರ್ಬಂಧಿಸುವುದು, ಅವರಿಗೆ ಕರಾಟೆ ಕಲಿಸುವುದು, ವಸ್ತ್ರಸಂಹಿತೆ ಅಳವಡಿಸುವುದು, ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ಸಿಸಿ ಕ್ಯಾಮೆರ ಅಳವಡಿಸುವುದು, ಎಲ್ಲರನ್ನೂ ಅನುಮಾನದಿಂದ ನೋಡುವಂತೆ ತರಬೇತಿ ನೀಡುವುದು, ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳ ರಕ್ಷಣೆಗಾಗಿ ಹಳ್ಳಿಹಳ್ಳಿಗಳಲ್ಲಿ ಕಾವಲುಪಡೆಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುವುದು…ಇವೆಲ್ಲವೂ ಹೊರ ರೂಪದ ತಕ್ಷಣದ ರಕ್ಷಣಾ ಸಿದ್ಧತೆಗಳಷ್ಟೇ. ಇದರಿಂದ ಸಮಸ್ಯೆಗೆ ಮೂಲರೂಪದ ಪರಿಹಾರ ಕಂಡುಕೊಳ್ಳುವುದು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲವೆನಿಸುತ್ತದೆ.
ನಿದ್ದೆ, ಹಸಿವು, ಮೈಥುನಗಳು ಮನುಷ್ಯನ ಮೂಲಭೂತವಾದ ಸಹಜ ಪ್ರವೃತ್ತಿಗಳು. ಆದರೆ ಇವುಗಳನ್ನು ಶಿಸ್ತುಬದ್ಧವಾದ ನಾಗರೀಕ ಪ್ರಪಂಚದ
ಸಾಮಾಜೀಕರಣಕ್ಕೆ ಬೇಕೆಂದಂತೆ ಹಂತ ಹಂತವಾಗಿ ಪಳಗಿಸುತ್ತಾ ಹೋಗುತ್ತೇವೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಆಗಷ್ಟೇ ಜನಿಸಿರುವ ಮಗುವೊಂದು ಹೊಟ್ಟೆ ಹಸಿವಾದಾಗ ಹಾಲು ಬೇಕೆಂದು ಹಠ ಹಿಡಿಯುತ್ತದೆ. ಅದಕ್ಕೆ ಅಮ್ಮ ಯಾವ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿದ್ದಾಳೆ? ಎಲ್ಲಿದ್ದಾಳೆ? ಏನು ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಾಳೆ? ಒಂದೂ ಬೇಕಿಲ್ಲ. ಒಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಅದಕ್ಕೆ ಹಾಲು ಬೇಕಷ್ಟೇ! ಅದನ್ನು ಅಮ್ಮನೇ ಕೊಡಬೇಕೆಂದೂ ಇಲ್ಲ! ಆದರೆ ದಿನ ಕಳೆದಂತೆ ನಿಧಾನಕ್ಕೆ ನಾವದಕ್ಕೆ ಹೊಟ್ಟೆ ತುಂಬಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಒಂದು ಸಮಯಸೂಚಿಯನ್ನು ಸಿದ್ಧ ಮಾಡಿ ಅದರಂತೆ ಉಣಿಸುತ್ತಾ ಹೊಗುತ್ತೇವೆ. ಹಸಿವಾದಾಗಲೆಲ್ಲಾ ತಿನ್ನುವುದನ್ನು ಪಳಗಿಸಿ ನಿಗದಿತ ಸಮಯಕ್ಕೆ ಸರಿಯಾಗಿ ತಿನ್ನುವ ಸಾಮಾಜೀಕರಣಕ್ಕೆ ಒಳಪಡಿಸುತ್ತೇವೆ. ನಿದ್ದೆಗೂ ಇದೇ ತತ್ವ ಅಳವಡಿಕೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಉಣ್ಣುವ ಸಮಯವಲ್ಲದಿದ್ದಾಗಲೂ ವಿಧವಿಧದ ಭಕ್ಷ್ಯಗಳನ್ನು ಕಂಡಾಗ ನಾಲಿಗೆ ನೀರೂರುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯಿರುತ್ತದೆ. ಹಸಿವು ಕೆರಳುತ್ತದೆ! ನಿದ್ದೆಗೆಂದೇ ನಿಯಮಿತ ಸಮಯವನ್ನು ರೂಢಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾಗಲೂ, ಅ ವೇಳೆಯಲ್ಲೂ ಅನುಕೂಲಕರ ಸಂದರ್ಭ, ಸುಖಮಯವಾದ ವಾತಾವರಣ ಸಿಕ್ಕರೆ ನಿದ್ದೆ ಓಡಿ ಬಂದು ಅಪ್ಪುತ್ತದೆ! ಅಂದರೆ ಇವುಗಳನ್ನು ಎಷ್ಟೇ ಪಳಗಿಸಿಟ್ಟುಕೊಂಡಿದ್ದರೂ ಸುಪ್ತಪ್ರಜ್ಞೆಯಲ್ಲಿ ಹೊಂಚು ಹಾಕುತ್ತಿದ್ದು ಸಮಯ, ಸಂದರ್ಭ, ಪರಿಸರ, ಪ್ರಚೋದನೆಗಳು ಸಿಕ್ಕಾಗ ಸಾಮಾಜೀಕರಣದ ಚೌಕಟ್ಟುಗಳನ್ನು ಮೀರಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡುಬಿಡುತ್ತವೆ! ಅವುಗಳನ್ನು ಪ್ರಯತ್ನಪೂರ್ವಕವಾಗಿ ಗೆಲ್ಲುವ ಅನಿವಾರ್ಯತೆ ನಮಗಿರುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ನಿದ್ದೆ, ಹಸಿವುಗಳೆರಡೂ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ವೈಯಕ್ತಿಕ ನೆಲೆಯ ಪೂರೈಕೆಗಳಾದ್ದರಿಂದ ಅದರಿಂದ ಅಪರಾಧಗಳಾಗುವಂಥಹ ತೀವ್ರತೆರನಾದ ತೊಂದರೆಯೇನೂ ಸಮಾಜಕ್ಕಿಲ್ಲ.
ಆದರೆ ಕಾಮದ ತೃಪ್ತಿಯ ಸಾಂಗತ್ಯಕ್ಕೆ ಇನ್ನೊಂದು ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಅವಶ್ಯಕತೆ ಇರುವುದರಿಂದ ಇಲ್ಲಿ ಆ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಇಷ್ಟ-ಒಪ್ಪಿಗೆಯ ಜೊತೆಗೆ, ಸಮಾಜದ ಆಯಾಕಾಲದ ನೈತಿಕತೆಯ ಮಿತಿಗಳಿಗೆ ಹಾಗೂ ಕಾನೂನಿನ ಕಟ್ಟುಪಾಡುಗಳಿಗೆ ಒಳಪಡುವುದು ಅನಿವಾರ್ಯವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಜೊತೆಗೆ ಮನುಷ್ಯರಲ್ಲಿ ಲೈಂಗಿಕ ಕ್ರಿಯೆ ಪ್ರಾಣಿಗಳಲ್ಲಿ ನಡೆಯುವಂತೆ ಕೇವಲ ಸಂತಾನಾಭಿವೃದ್ಧಿಗಾಗಿ ಮಾತ್ರ ನಡೆಯುವುದಲ್ಲ. ಇದು ದೇಹಗಳ ನಡುವೆ ನಡೆಯುವ ಯಾಂತ್ರಿಕ ಕ್ರಿಯೆಯೂ ಅಲ್ಲ. ಎರಡು ಮನಸುಗಳ ಪ್ರೀತಿಯ ಸಂಬಂಧದ ಮಿಲನವೂ ಆಗಿರುವುದರಿಂದ ಪರಸ್ಪರ ಘಾಸಿಯಾಗದಂತೆ, ಇದನ್ನು ಅತ್ಯಂತ ಸೂಕ್ಷ್ಮವಾಗಿ ಮತ್ತು ಸಂವೇದನಾಶೀಲವಾಗಿ ನಿರ್ವಹಿಸುವ ಕಲೆಗಾರಿಕೆಯನ್ನೂ ಭಾವನಾತ್ಮಕ ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಅರಿತುಕೊಳ್ಳುವುದು ಅಥವಾ ರೂಢಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದೂ ಅವಶ್ಯಕ.
ಆದರೆ ಲೈಂಗಿಕತೆ ಹಾಗೂ ಪ್ರೀತಿಯ ಕುರಿತಾದ ನಮ್ಮ ಸಮಾಜದ ಮಡಿವಂತಿಕೆಯ ದೃಷ್ಟಿಕೋನದಿಂದಾಗಿ ಅದನ್ನು ಸರಿಯಾದ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ನಿರ್ವಹಿಸುವ ಕಲಿಕೆಯನ್ನು
ಅಥವಾ ಅದನ್ನು ಪಳಗಿಸಲು ಬೇಕಾದ ತಿಳಿವಳಿಕೆ ನೀಡುವ ಕೆಲಸಗಳು ನಮ್ಮಲ್ಲಿ ಆಗುತ್ತಿರುವುದು ಅತ್ಯಂತ ಕಡಿಮೆ. ಈ ಕುರಿತು ನಮ್ಮ ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಮಾತನಾಡುವುದೇ ಅಪರಾಧವೆನ್ನುವಂತೆ ಪರಿಗಣಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿರುವಾಗ, ಮಗುವಿನ ಜನನದೊಂದಿಗೇ ಹುಟ್ಟುವ ಲೈಂಗಿಕತೆಯನ್ನು ಅದೊಂದು ಚರ್ಚಿಸಬಾರದ ಅಸಹ್ಯ ವಿಷಯವೆಂದು ಭಾವಿಸಿ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಆ ಕುರಿತು ಏನನ್ನೂ ತಿಳುವಳಿಕೆ ನೀಡದೆ, ತನ್ನ ದೇಹದ ಲೈಂಗಿಕ ಅಂಗಾಂಗಗಳು, ಅದರ ನಿರ್ವಹಣೆ, ಬೆಳವಣಿಗೆ, ಕಾಮದ ಉದ್ದೇಶ, ಅದರ ನೈತಿಕ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯ ಬಗೆಗೆ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ತಿಳಿಹೇಳದೇ ಉಳಿಯುವ ಪೋಷಕರೇ ಹೆಚ್ಚು. ಅದರಲ್ಲೂ ಹದಿಹರೆಯದಲ್ಲಿ ಲೈಂಗಿಕ ಆಕರ್ಷಣೆಗಳು ಅತ್ಯಂತ ಸಹಜವಾದುದೆಂಬುದನ್ನು ತಿಳಿಹೇಳುತ್ತಲೇ ಅದನ್ನು ಆರೋಗ್ಯಕರವಾಗಿ ನಿರ್ವಹಿಸುವ ಕುರಿತೂ ಇಂದು ಕಡ್ಡಾಯವಾಗಿ ಅರಿವು ಮೂಡಿಸುತ್ತಲೇ ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಬೆಳೆಸುವ ಅನಿವಾರ್ಯತೆ ಇದೆ.
ಲೈಂಗಿಕ ಅಪರಾಧಗಳಲ್ಲಿ ತೊಡಗುತ್ತಿರುವ ಅಪ್ರಾಪ್ತರ ಸಂಖ್ಯೆ ಇಂದು ದಿಗಿಲು ಹುಟ್ಟಿಸುವಷ್ಟು ಏರಿದೆ. ಅವರ ಶಿಕ್ಷೆಗೆ ವಯಸ್ಸನ್ನು 18ರಿಂದ 16ಕ್ಕೆ ಇಳಿಸುವ ಕುರಿತೂ ಗಂಭೀರ 
ಚರ್ಚೆಳಾಗುತ್ತಿವೆ. ಆದರೆ ಅತ್ಯಾಚಾರವೆಸಗಿದ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ ಅಪರಾಧಿಗಳಾಗಿ ಬಂಧಿಗಳಾಗಿರುವ ಹಲವು ಅಪ್ರಾಪ್ತರೊಡನೆ ನಾನು ಆಪ್ತಸಮಾಲೋಚನೆ ನಡೆಸುವ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನವರು ಅಶ್ಲೀಲ ನೀಲಿ ಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ನೋಡಿ ಪ್ರಚೋದನೆ ಪಡೆದಿದ್ದನ್ನು ಹೇಳಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ಮತ್ತೆ ಕೆಲವರು ಹಿರಿಯ ಗೆಳೆಯರ ಕುಮ್ಮಕ್ಕಿನಿಂದ, ಸಂದರ್ಭದ ಅನುಕೂಲ ಪಡೆದು ಅತ್ಯಾಚಾರದಲ್ಲಿ ಭಾಗಿಗಳಾಗಿರುವುದು ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ. ಮೂಲತಃ ಪ್ರಾಣಿವರ್ಗಕ್ಕೆ ಸೇರಿದ ಮನುಷ್ಯ ತನ್ನ ಲೈಂಗಿಕ ಕಾಮನೆಗಳನ್ನು ಸಾಮಾಜಿಕ ಶಿಸ್ತಿಗಾಗಿ ಹತ್ತಿಕ್ಕಿದ್ದರೂ ಸುಪ್ತಪ್ರಜ್ಞೆಯ ಆಳದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲೋ ಅಡಗಿರುವ ಅದು, ಅನುಕೂಲಕರ ಸಮಯ, ಸಂದರ್ಭ, ಪರಿಸರಗಳು, ಎಲ್ಲಕ್ಕಿಂಥಾ ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಪ್ರಚೋದನೆ ಸಿಕ್ಕರೆ ದಾಳಿ ಮಾಡಲು ಕಾಯುತ್ತಿರುತ್ತದೆ. ಹೀಗಾಗಿ ಇಂತಹ ಸಂದರ್ಭಗಳನ್ನು ನಿರ್ಲಕ್ಷಿಸುವ ಅಥವಾ ಮುಚ್ಚಿಡುವ ಬದಲಿಗೆ ಅದನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುವ, ನಿಗ್ರಹಿಸುವ ಬಗೆಯನ್ನು ಪೋಷಕರು ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷಣ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಹೇಳಿಕೊಡದಿದ್ದರೆ ಇಂತಹ ಅಪರಾಧಗಳಿಂದ ಸಾಮಾಜಿಕ ಅಸಮತೋಲನ ಮತ್ತಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಾಗುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯಿರುತ್ತದೆ.
ಮನುಷ್ಯ ಸಹಜ ಪ್ರವೃತ್ತಿಯನ್ನು ಅತ್ಯಂತ ಸಹಜ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ನಿರ್ವಹಿಸಲು ಎರಡು ಬಗೆಯ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನಗಳು ಮುಖ್ಯವೆನಿಸುತ್ತವೆ. ವ್ಯಕ್ತಿಯನ್ನು 
ಸಾಮಾಜೀಕರಣಗೊಳಿಸಲು ಬಾಲ್ಯದಿಂದಲೇ ಅಂದರೆ ವಿದ್ಯಾಭ್ಯಾಸದ ಭಾಗವಾಗಿ ಲೈಂಗಿಕ ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು, ಪರಸ್ಪರ ಗಂಡು-ಹೆಣ್ಣು ಸಮಾನತೆಯ ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರೀತಿಸುವಂತೆ ಮತ್ತು ಗೌರವಿಸಿಕೊಳ್ಳುವಂತೆ ಮನಸು-ಬುದ್ಧಿಗಳನ್ನು ಹದಗೊಳಿಸುವ ಆರೋಗ್ಯಕರ ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು ನೀಡುವುದು ಒಂದು ವಿಧಾನವಾದರೆ, ಮಾಧ್ಯಮದ ಮೂಲಕ ಲೈಂಗಿಕತೆಯನ್ನು ಅಶ್ಲೀಲವಾದ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಚೋದನೆ ನೀಡಿ ಕೆರಳಿಸುತ್ತಿರುವುದನ್ನು ನಿರ್ಬಂಧಿಸುವುದು ಮತ್ತೊಂದು ವಿಧಾನ. ಈ ದಿಕ್ಕಲ್ಲಿ ಮನಃಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞರು, ಶಿಕ್ಷಣ ತಜ್ಞರು, ಸಮಾಜವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು ಮತ್ತಷ್ಟು ದಾರಿಗಳನ್ನು ಹುಡುಕ ಬೇಕಾಗಿದೆ.
ಮತ್ತೊಬ್ಬ ತನ್ನ ಸುತ್ತಲೂ ಮತೀಯವಾದ ತುಂಬಿದ್ದರೂ ತಾನು ಮಾತ್ರ ತನ್ನ ಸೆಕ್ಯುಲರ್ ತತ್ವಗಳನ್ನು ಬಿಡುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ತನ್ನ ಸೆಕ್ಯುಲರ್ ತತ್ವವನ್ನು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸುತ್ತಾನೆ ಎಂದು ಶಿವ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ಇಲ್ಲಿನ ವೈಚಿತ್ರವೇನೆಂದರೆ ಖಾಸಗಿಯಾಗಿ ನನ್ನ ಬದುಕು ಎಷ್ಟರ ಮಟ್ಟಿಗೆ ಸೆಕ್ಯುಲರಿಸಂಗೆ ಹತ್ತಿರವಿದೆ ಮತ್ತು ಅಧಿಕೃತವಾಗಿ ಅಂದರೆ ಸಾರ್ವಜನಿಕವಾಗಿ ನಾನು ಹೇಗೆ ಸೆಕ್ಯುಲರ್ ಆಗಿ ಗುರುತಿಸಲ್ಪಡಲು ಬಯಸುತ್ತೇನೆ ಎನ್ನುವುದರ ಗ್ರಹಿಕೆಗಳು ಎಷ್ಟು ಮುಖ್ಯವೋ ಅಷ್ಟೇ ಮುಖ್ಯವಾದದ್ದು ಇವೆರೆಡೂ ಒಂದಕ್ಕೊಂದು ಹೇಗೆ ತಳುಕು ಹಾಕಿಕೊಂಡಿದೆ ಎನ್ನುವ ಗ್ರಹಿಕೆಯೂ ಕೂಡ. ಇಲ್ಲಿ ಅಧಿಕೃತವಾದ ಸಾರ್ವಜನಿಕವಾದ ಸೆಕ್ಯಲರಿಸಂ ನಿಜದ ಅರ್ಥದಲ್ಲಿ, ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ಒಳಗೊಳ್ಳುವ ಆದರೆ ಸದಾ ಎಚ್ಚರದ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಬಳಕೆಯಾಗದಿದ್ದರೆ ಅದು ಸೋತು ಹೋಗುತ್ತದೆ. ಅದಕ್ಕೆ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿ ಮೂಲಭೂತವಾದಿಗಳು, ಕೋಮುವಾದಿಗಳು ಬಹುಮತದಿಂದ ಅಧಿಕಾರಕ್ಕೆ ಬಂದಿರುವುದು ನಮ್ಮ ಕಣ್ಣೆದುರಿಗಿದೆ. ಎಡಪಂಥೀಯ ಒಲವುಳ್ಳ ಲೇಖಕರು, ಬುದ್ಧಿಜೀವಿಗಳು ವಿಜ್ಞಾನವನ್ನು ಕೇವಲ ಮೇಲ್ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಆಧರಿಸಿ ಚಿಂತಿಸಿದ ಸೆಕ್ಯುಲರಿಸಂನ ಬರಡುತನವೇ ಇದಕ್ಕೆ ಪೂರಕವಾಗಿ ಸಹಾಯ ಮಾಡಿವೆ ಎಂದು ಸೋಷಿಯಾಲಜಿಸ್ಟ್‌ಗಳು ಅಭಿಪ್ರಾಯ ಪಡುತ್ತಾರೆ. ಹಿಂದೂಯಿಸಂನ ಮೃದುತ್ವ, ಸಹನೀಯತೆ ಮಾಯವಾಗಿ ಹಿಂದುತ್ವದ ಫೆನಟಿಸಂ ಮೇಲುಗೈ ಸಾಧಿಸಲು ಕೇವಲ ಸಂಘಪರಿವಾರ ಮಾತ್ರವಲ್ಲ ಈ ಬರಡು ಸೆಕ್ಯುಲರಿಸಂ ಸಹ ಕಾರಣವೆಂದು ಅಭಿಪ್ರಾಯ ಪಡುತ್ತಾರೆ. ವಿಜ್ಞಾನವನ್ನು ಕೇವಲ ಅದರ ಪ್ರಸ್ತುತ ಸ್ವರೂಪದಲ್ಲಿರುವ ಮೆಥಡಾಲಜಿಯನ್ನಾಧರಿಸಿದ ಆಧ್ಯಯನಗಳ ಮೂಲಕ ಮಾತ್ರ ಅರಿತುಕೊಳ್ಳುವುದಲ್ಲ, ಜೊತೆಗೆ ಅದರ ಮೌನದ, ಮಾತನಾಡದ ಜ್ಞಾನವನ್ನೂ ಸಹ ಗ್ರಹಿಸಬೇಕೆಂದು ಶಿವ ಬರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಹಾಗೆಯೇ ಸಾರ್ವಜನಿಕವಾಗಿ ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿರುವ ನುಡಿಕಟ್ಟುಗಳ ಮೂಲಕ ಮಾತನಾಡುವುದು ಮಾತ್ರ ಸೆಕ್ಯುಲರಿಸಂ ಅನಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದಿಲ್ಲ. ಅದರ ಮೌನದ, ಮಾತನಾಡದ ಜ್ಞಾನವನ್ನೂ ಸಹ ಗ್ರಹಿಸಿದಾಗಲೇ ಇಡೀ ಸೆಕ್ಯುಲರಿಸಂನ ಅರ್ಥವಂತಿಕೆ ಜೀವಂತವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಅಲ್ಲಿ ನಮ್ಮ ವರ್ತನೆಗಳೇ ಮಾತನಾಡುತ್ತಿರುತ್ತವೆ. ಹೊಸ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನೇ ನಮಗರಿವಿಲ್ಲದಂತೆಯೇ ರೂಪಿಸುತ್ತಿರುತ್ತವೆ.
ಮತೀಯವಾದಿ ಮತ್ತು ಬಹುಸಂಖ್ಯಾತ ತತ್ವವಾದಿಗಳ ನಡುವೆ ನೇರವಾದ ಮುಖಾಮುಖಿಯಾಗುವ ಕಾಲ ಬಂದಿದೆ” ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ಇಂದು ಗುಜರಾತ್ ಹತ್ಯಾಕಾಂಡ ಹೆಚ್ಚೂ ಕಡಿಮೆ ಮರೆತು ಹೋಗಿದೆ. ಅದನ್ನು ಕುರಿತು ಮಾತನಾಡಿದಷ್ಟೂ ಇಂದು ನಮ್ಮ ಸೆಕ್ಯುಲರಿಸಂನ ಕ್ರೆಡಿಬಿಲಿಟಿ ಪ್ರಶ್ನಿಸಲ್ಪಡುತ್ತಿರುತ್ತದೆ. ಕೆಲವು ತಿಂಗಳುಗಳಷ್ಟು ಹಿಂದೆ ಮುಜಫರ್‌ನಗರದಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಮತೀಯವಾದಿ ಹಿಂಸಾಚಾರ ಮತ್ತು ಜಾತಿ ಹಾಗು ಧರ್ಮಗಳ ಧೃವೀಕರಣ ಮತ್ತು ಇದರ ಅಪಾಯಕಾರಿ ಪರಿಣಾಮಗಳನ್ನು ಕುರಿತು ಇಂದು ಮಾತನಾಡಲು ಅವಕಾಶವೇ ಇಲ್ಲ. ಅದಕ್ಕೆ ವೇದಿಕೆಗಳೇ ಇಲ್ಲ. ಹೀಗೆಯೇ ಮುಂದಿನ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಮತೀಯವಾದಿ ಹಿಂಸಾಚಾರಗಳೂ ಕಾನೂನುಬದ್ಧವಾಗಿ ಶಿಕ್ಷೆಗೆ ಒಳಪಡುವದರಿಂದ ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಲೇ ಇರುತ್ತವೆ. ಕೆಲವೇ ತಿಂಗಳುಗಳಲ್ಲಿ ಅದು ಮುಗಿದ ಅಧ್ಯಾಯವಾಗಿ ಇತಿಹಾಸದ ಪುಟಗಳಲ್ಲಿ ಕರಗಿಹೋಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅದರ ಕುರಿತು ಮಾತನಾಡಿದಷ್ಟೂ ಗೇಲಿಗೊಳಗಾಗುವುದಂತೂ ಗ್ಯಾರಂಟಿ. ಬರುವ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಇದು ಎಲ್ಲಾ ರಾಜ್ಯಗಳಿಗೂ ಅನ್ವಯಿಸುತ್ತದೆ.
ಮೋದಿ “ಭಾರತ ದೇಶವು ತನ್ನ 1200 ವರ್ಷಗಳ ಗುಲಾಮಗಿರಿಯಿಂದ ಹೊರಬರಬೇಕು” ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ಅಂದರೆ 200 ವರ್ಷಗಳ ಬ್ರಿಟೀಷರ ಆಡಳಿತ ಮತ್ತು 1000 ವರ್ಷಗಳ ಮಧ್ಯಯುಗೀನ ಕಾಲದ ಮೊಗಲರ, ಬಹುಮನಿಗಳ, ಶಾಗಳ ಆಡಳಿತವನ್ನು ಸಹ ಈ ಗುಲಾಮಗಿರಿಯಲ್ಲಿ ಸೇರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಚುನಾವಣಾ ಗೆಲುವಿನ ನಂತರ ಈ ಮತೀಯವಾದದ ಕುರಿತಾಗಿ ಮೌನವಾಗಿರುವ ಮೋದಿ ತಮ್ಮ ಪ್ಲಾನ್ “ಎ” ನಲ್ಲಿ ಬಂಡವಾಳಶಾಹಿ ಆಧಾರಿತ ಆರ್ಥಿಕ ನೀತಿಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಒತ್ತು ನೀಡಿದ್ದಾರೆ. ಒಂದು ವೇಳೆ ಇದು ನಿರೀಕ್ಷಿತ ಯಶಸ್ಸನ್ನು ಕೊಡದಿದ್ದ ಪಕ್ಷದಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಹಳೆಯದಾದ ಹಿಂದುತ್ವ, ಮತೀಯವಾದ ಎನ್ನುವ ಪ್ಲಾನ್ “ಬಿ” ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ ಎಂದು ರಾಜಕೀಯ ವಿಜ್ಞಾನಿ ಕ್ರಿಸ್ಟೋಫರ್ ಜೆಫರಲಾಟ್ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. (ಮೊನ್ನೆ ನಡೆದ ಉಪ ಚುನಾವಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಸೋಲುಂಡ ಬಿಜೆಪಿ ಈಗ ಪ್ಲಾನ್ ‘ಬಿ’ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಬಹುದು. ಆದರೆ ಪ್ಲಾನ್ ‘ಬಿ’ ಕಾರಣದಿಂದಲೇ ಈ ಉಪಚುನಾವಣೆಗಳನ್ನು ಸೋತಿದ್ದು ಎಂದು ಬಿಜೆಪಿಗೆ ಮನವರಿಕೆಯಾದರೆ??)
ಅದರ ಮುಖ್ಯಸ್ಥ ಭಾಗವತ್ “ಹಿಂದುಸ್ತಾನವನ್ನು ಹಿಂದೂ ರಾಷ್ಟ್ರವೆಂದೇ ನೋಡಬೇಕು” ಎಂದು ಆದೇಶ ಕೊಡುತ್ತಾರೆ.ಅದನ್ನು ಸಮರ್ಥಿಸುವಂತೆಯೇ ಅಲ್ಪಸಂಖ್ಯಾತ ಖಾತೆಯ ನಜ್ಮಾ ಹೆಫ್ತುಲ್ಲ ಮಾತನಾಡುತ್ತಾರೆ. (ನಂತರ ಅದನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸುತ್ತಾರೆ, ಅದು ಬೇರೆ ವಿಷಯ.) ಬಿಜೆಪಿ ಸಂಸದ ಯೋಗಿ ಆದಿತ್ಯನಾಥ ದಿನನಿತ್ಯ ಮತೀಯವಾದಿ ಹೇಳಿಕೆಗಳನ್ನು ಕೊಡುತ್ತ ಬಹುಸಂಖ್ಯಾತರಲ್ಲಿ ಜನಪ್ರಿಯನಾಗುತ್ತಿದ್ದಾನೆ. (ಓದಿ ಲೇಖನ- 
ಎಂದು ಚಿಂತಕರು ಅಭಿಪ್ರಾಯ ಪಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಜಾತಿ ವಿನಾಶದ ಚಿಂತನೆಗಳಿಂದ ಜಾತಿಯ ಸೆಕ್ಯೂಲೀಕರಣ ಮತ್ತು ಹಿಂದೂಯಿಸಂನಿಂದ, ಮತಾಂತರದ ಚಳುವಳಿಯಿಂದ ಹೊರಬಂದು ಹಿಂದೂ ಐಡೆಂಟಿಟಿ ಕಡೆಗೆ ಚಲಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಬುದ್ಧಿಜೀವಿಗಳು ಅಭಿಪ್ರಾಯ ಪಡುತ್ತಾರೆ. ಒಂದು ಕಾಲದಲ್ಲಿ ದಲಿತರು ಬೌಧ್ಧ ಧರ್ಮಕ್ಕೆ ಮತಾಂತರವಾಗಬೇಕೆಂದು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸುತ್ತಿದ್ದ ದಲಿತ ನೌಕರರ ಸಂಘಟನೆಯ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಉದಿತ್ ರಾಜ್ ಇಂದು ಬಿಜೆಪಿ ಪಕ್ಷ ಸೇರಿದ್ದಾರೆ. ರಾಮ್‌ವಿಲಾಸ್ ಪಾಸ್ವಾನ್ ಬಿಜೆಪಿಯ ಸಹೋದ್ಯೋಗಿ. ಚಂದ್ರಬಾನು ಪ್ರಸಾದ ದಲಿತ ಬಂಡವಾಳಶಾಹಿಗಳ ಪರವಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಲೇ ಅದರ ಮುಂದಿನ ತಾಣ ಬಿಜೆಪಿ ಎಂದು ನಂಬಿ ಅದರ ಕಡೆಗೆ ಚಲಿಸುತ್ತಿರುವಂತಿದೆ. ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಮುಜಫರ್ ನಗರ ಕೋಮುಗಲಭೆಗಳ ನಂತರ ಅಲ್ಲಿ ಮುಸ್ಲಿಂ ವಿರುದ್ಧ ದಲಿತರು ಎನ್ನುವ ಕಾಳಗದ ಭೂಮಿಕೆ ತಯಾರಾಗಿದೆ. ಅಲ್ಲಿನ ಗ್ರಾಮಗಳಲ್ಲಿ ಮೇಲ್ಜಾತಿಗಳ ಕ್ರೌರ್ಯ ಮತ್ತು ದೌರ್ಜನ್ಯ ವಿರೋಧಿ ಹೋರಾಟಗಳನ್ನು ಕೈ ಬಿಟ್ಟ ದಲಿತರು ಬಹುಸಂಖ್ಯಾತ ತತ್ವದ ಸಿದ್ಧಾಂತದಡಿಯಲ್ಲಿ ಹಿಂದೂಯಿಸಂನ ಕೊಡೆಯ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಒಟ್ಟುಗೂಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಎನ್ನುವುದು ಮಾತ್ರ ಸತ್ಯ. ಇಡೀ ವಾತಾವರಣವನ್ನು ತನ್ನ ಅನುಕೂಲಕ್ಕೆ ತಕ್ಕಂತೆ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿರುವ ಆರೆಸಸ್ ಮತ್ತು ಬಿಜೆಪಿ ಅತ್ಯಂತ ಚಾಣಾಕ್ಷತನದಿಂದ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಹೆಣೆಯುತ್ತಿವೆ. ಮೇಲ್ಮುಖದಿಂದ ಕೆಳಮುಖದ ಚಲನೆಯ ಸಂಕೇತವಾಗಿ ಸರ್ವಜನದಿಂದ ಬಹುಜನದವರೆಗೆ ಎನ್ನುವ ಸ್ಲೋಗನ್‌ಗಳನ್ನು ಪ್ರಚಾರ ಮಾಡುತ್ತಿದೆ. ಅವರ ಮುಖ್ಯಸ್ಥ ಮೋಹನ್ ಭಾಗವತ್ ಮೊನ್ನೆ ಮೀಸಲಾತಿಯ ಪರವಾಗಿ ವಾದಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಇದಕ್ಕಾಗಿ ದಲಿತರು ಹಿಂದುತ್ವದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಬಹುಸಂಖ್ಯಾತ ತತ್ವವನ್ನು ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳಬೇಕೆಂದು ಆದೇಶಿಸಿದ್ದಾರೆ. ದಲಿತರ ವಿಮೋಚನೆ ಆಗದೆ ಭಾರತದ ವಿಮೋಚನೆ ಇಲ್ಲ ಎಂದು ಚಿಂತಿಸಿದ ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ತತ್ವಗಳು ಹಿನ್ನೆಲೆಗೆ ತಳ್ಳಲ್ಪಟ್ಟು ಬಹುಜನ ಎಂದರೆ ಹಿಂದುತ್ವದ, ಸವರ್ಣೀಯ ಸಮಾಜವನ್ನು ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡ ಬಹುಸಂಖ್ಯಾತ ತತ್ವದ ಒಳಗಿರುವವರು ಎನ್ನುವ ಚಿಂತನೆ ಮತ್ತು ಸಂಘಟನೆ ಬಲಗೊಳ್ಳುತ್ತಿದೆ. ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮ ಮತ್ತು ದಲಿತರ ನಡುವೆ ಯಾವುದೇ ಬಗೆಯ ಸಂಧಾನಗಳನ್ನು ತಿರರಸ್ಕರಿಸಿದ್ದ ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ಮತ್ತು ದಲಿತರ ಬದುಕಿನೊಂದಿಗೆ ಬಿಡಿಸಲಾಗದ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದ ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ಚಿಂತನೆಯ ಬಲವಾದ ಕೊಂಡಿ ನಿಧಾನವಾಗಿ ಕಳಚಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದೆಯೇ ಎನ್ನುವಂತಹ ಅನುಮಾನಗಳು ಬರುತ್ತಿವೆ. ಆದರೆ ಈ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾಗಿಯೇ ಚರ್ಚಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆಯೇನೋ.
ಪರಿಹಾರ ಅವನಿಂದ ಸಾಧ್ಯವಿದೆ. ಮನುಷ್ಯ ತನ್ನಂತೆಯೇ ಇರುವ ಇನ್ನೊಬ್ಬನನ್ನು ಸಹಿಸದ ವಕ್ರ ದೃಷ್ಟಿಯನ್ನು ಬೆಳೆಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದಾನೆ. ಓಶೊ ಒಂದು ಕಡೆ ಹೀಗೆ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ಒಂದು ನಾವೆಯಲ್ಲಿ ಸಾಗುವಾತ ಎದುರು ಬದಿಯಲ್ಲಿ ಬರುವ ಇನ್ನೊಂದು ನಾವೆಗೆ ಡಿಕ್ಕಿ ಹೊಡೆಯುತ್ತಾನೆ. ತಕ್ಷಣವೇ ಎದ್ದು ಆ ನಾವೆಯಲ್ಲಿದ್ದವನಿಗೆ ಬೈಯಲು ನೋಡುತ್ತಾನೆ. ಆದರೆ ಆ ನಾವೆಯಲ್ಲಿ ಯಾರೂ ಇರುವದಿಲ್ಲ ಎನ್ನುವದನ್ನು ಗಮನಿಸಿ ಸುಮ್ಮನಾಗುತ್ತಾನೆ. ಅದೇ ಒಂದೊಮ್ಮೆ ಆ ನಾವೆಯಲ್ಲಿ ಇನ್ನೊಬ್ಬನಿದ್ದರೆ ದೊಡ್ಡ ಸಂಘರ್ಷವೇ ಜರಗುತ್ತಿತ್ತು. ಈತ ಮನುಷ್ಯನಿಲ್ಲದ ನಾವೆಯೊಂದು ಡಿಕ್ಕಿ ಹೊಡೆದರೆ ಸಹಿಸುತ್ತಾನೆ. ಆದರೆ ಮನುಷ್ಯನಿರುವ ನಾವೆಯನ್ನಲ್ಲ. ನಮ್ಮ ತೀವ್ರವಾದ ಬದುಕು, ಸಂಕೀರ್ಣ ಸಾಮಾಜಿಕ ಜೀವನ, ತೀಕ್ಶ್ಣವಾದ ಕಾರ್ಯ ವಿಧಾನ, ನಮ್ಮ ಅಪರಿಮಿತ ಬೇಡಿಕೆ ಮುಂತಾದವುಗಳು ಮನುಷ್ಯನನ್ನು ಹೀಗೆ ಹೈಪರ್ ಟೆನ್ಶನ್ ಸುಳಿಗೆ ನೂಕುತ್ತಿದೆ. ಹಾಗಾಗುವ ಮುನ್ನ ಜಾಗೃತರಾಗಿ ಒತ್ತಡಗಳಿಂದ ಹೊರಗುಳಿಯುವ ಬಗೆಯನ್ನು ಯೋಚಿಸಿ..ನೆಮ್ಮದಿಯ ಬದುಕನ್ನು ಅರಿಸಿಕೊಳ್ಳಿ.
. ಕಸಾಪ ಸಮ್ಮೇಳನ ಹೆಚ್ಚು ಟೀಕೆಗೊಳಗಾಗಿರುವುದು ಅದರ ಜಡತೆ ಮತ್ತು ಅಸೂಕ್ಷ್ಮತೆಯ ಕಾರಣಕ್ಕೆ. ಅಂದರೆ ಅದು ವರ್ತಮಾನದ ತಲ್ಲಣಗಳಿಗೆ ಎಂದೂ ಮೊದಲ ಆದ್ಯತೆಯನ್ನು ಕೊಡುವುದಿಲ್ಲ. ಅಥವಾ ವರ್ತಮಾನದ ಸಂಗತಿಗಳನ್ನು ಸಮ್ಮೇಳನ ಒಳಗೊಂಡರೂ ಆ ಕುರಿತು ಮಾತನಾಡುವವರು ಮಾತ್ರ ನಿಷ್ಠುರಿಗಳಾಗಿರುವುದಿಲ್ಲ, ಸೂಕ್ಷ್ಮಜ್ಞರಾಗಿರುವುದಿಲ್ಲ. ಬದಲಾಗಿ ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ಸಪಾಟುಗೊಳಿಸಿ ಆಕರ್ಷಕವಾಗಿ ಜನಪ್ರಿಯ ನಗೆಚಟಾಕಿ ಹಾರಿಸಿ ಗಂಭೀರತೆಯನ್ನು ಹಾಳುಗೆಡವುವರಾಗಿರುತ್ತಾರೆ. ಯಾವಾಗಲೂ ಆಯಾ ಕಾಲದ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಯುವ ಬರಹಗಾರರಿಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಾತಿನಿಧ್ಯ ಸಿಗುವುದು ಕಡಿಮೆಯೆ. ಕಾರಣ ಕಸಾಪ ಜಡಗೊಂಡ ಹಿರಿಯ ಸಾಹಿತಿಗಳಿಗೇ ಮಣೆ ಹಾಕುತ್ತಾ ಬಂದಿದೆ. ಇಂತಹ ಲಕ್ಷಣಗಳು ದಸಾಪ ಸಮ್ಮೇಳನದಲ್ಲಿಯೂ ಮುಂದುವರೆಯುತ್ತಿದೆ. ಇಲ್ಲಿಯೂ ಜಡತೆ ಅಸೂಕ್ಷ್ಮತೆ ಕಾಣುತ್ತಿದೆ. ಇಲ್ಲಿಯೂ ಕವಿಗಳಲ್ಲದವರು ಕವಿಗಳ ವೇಷದಲ್ಲಿಯೂ, ಸೂಕ್ಷ್ಮಜ್ಞ ಚಿಂತಕರಲ್ಲದವರು ಚಿಂತಕರ ವೇಷದಲ್ಲಿಯೂ ಪ್ರವೇಶ ಪಡೆಯುತ್ತಿರುವುದು ದಸಾಪದ ಅಸೂಕ್ಷ್ಮತೆಗೆ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿದೆ.
ಭಾರತೀಯ ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರ ಕ್ಷೇತ್ರದ ಅಧ್ಯಯನದ ದಿಕ್ಕುತಪ್ಪಿಸಿದವರಲ್ಲೊಬ್ಬರೆನ್ನುವ ಆಪಾದನೆ ಇದೆ. ಈ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿನ ಅವರ ಕೊಡುಗೆ ಮತ್ತು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸಿದ ಆಲೋಚನಾಪರಂಪರೆ ಈ ದೇಶದ ಸಾಮಾನ್ಯರ ಪರವಾದುದಲ್ಲವೆಂಬ ಚರ್ಚೆಗಳಿವೆ. ವ್ಯಕ್ತಿಬದುಕಿನ ನೆಲೆಯಲ್ಲೂ ಅವರ ಆದರ್ಶಗಳ ಪಾರದರ್ಶಕತೆಯ ಕುರಿತು ಪ್ರಶ್ನೆಗಳಿವೆ. (ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಅವರದೇ ಹತ್ತಿರದ ಬಂಧು ಎಸ್.ಗೋಪಾಲ್ ಅವರ ಪುಸ್ತಕವನ್ನಾಧರಿಸಿ ಪ್ರಜಾವಾಣಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟವಾದ ಪಂಪಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪುರಸ್ಕೃತ ವಿಮರ್ಶಕ ಜಿ.ಎಚ್.ನಾಯಕರ ಲೇಖನವನ್ನು ಗಮನಿಸಿ). ಇಲ್ಲಿಯ ಪ್ರಶ್ನೆ ರಾಧಾಕೃಷ್ಣನ್ ಅವರ ತಾತ್ವಿಕವಿಚಾರಗಳ ಗುಣಮಟ್ಟ ಮತ್ತು ಜೀವಪರತೆಯ ಕುರಿತಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ. ಅಕ್ಷರಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ನಿರಂತರ ಒಡನಾಟದಲ್ಲಿದ್ದು, ಆಧುನಿಕಕಾಲದ ಸಾಂಸ್ಥಿಕಶಿಕ್ಷಣದ ಅನುಕೂಲ ಬಾಚಿಕೊಳ್ಳಲು ಹಾದಿ ಬದಲಾಯಿಸಿದ ಪಾರಂಪರಿಕ ನೆಲೆಯಿಂದಲೇ ಆಧುನಿಕ ಮಾದರಿಯನ್ನು ಆಯ್ದುಕೊಳ್ಳುವ ಅಥವಾ ಮಾದರಿಗಳ ಆಯ್ಕೆಯಲ್ಲಿಯೂ ’ವಿಪ್ರಹಸ್ತೇನ ಅಕ್ಷರಂ’ ಎಂಬ ಮಾತಿಗೇ ಜೋತುಬೀಳುವ ಔಚಿತ್ಯವೇನು ಎನ್ನುವುದು. ಯಾಕೆಂದರೆ ಆಧುನಿಕ ಕಾಲವೇ ಮಾದರಿಗಳ ಆಯ್ಕೆಗೆ ವಿಸ್ತಾರವಾದ ಹರವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದೆ. ಜೀವಪ್ರೀತಿ, ಸಾಮಾನ್ಯರಪರ ನಿಲುವುಗಳ ಹಿನ್ನೆಲೆಯ ಅನೇಕ ಮಾದರಿಗಳನ್ನು ಕೊಟ್ಟಿದೆ. ತಳಸಮಾಜವನ್ನು, ಅದರಲ್ಲಿಯೂ ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಚರಿತ್ರೆಯುದ್ದಕ್ಕೂ ಅಕ್ಷರದ ಪಾಲಿಗೆ ಅಸ್ಪೃಶ್ಯರೆನಿಸಿದ ಮಹಿಳೆಯರನ್ನು ಶಿಕ್ಷಣದ ಮೂಲಕ ಮೇಲೆತ್ತಲು ಹಠತೊಟ್ಟ ಮಾದರಿಗಳಿವೆ. ಈ ಹರವನ್ನು ಹೀಗೆ ಕೆದಕಿದಾಗಷ್ಟೇ ನಮಗೆ ಮಹಾತ್ಮಾ ಜ್ಯೋತಿಭಾ ಪುಲೆ ಮತ್ತವರ ಪತ್ನಿ ಸಾವಿತ್ರಿಬಾಯಿ ಪುಲೆ ತರಹದ ಅನೇಕ ಮಾದರಿಗಳು ಸಿಗುತ್ತವೆ.
ಸೆಗಣಿಯೇಟು ತಿಂದರೂ, ತಾವು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿದ್ದ ‘ಸತ್ಯಶೋಧಕ ಸಮಾಜ’ದ ಧ್ಯೇಯೋದ್ದೇಶಕ್ಕೆ ಬದ್ಧರಾಗಿ, ಅಂಚಿನ ಅಸ್ಪೃಶ್ಯರು ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಅಕ್ಷರದ ಅನ್ನ ಬಡಿಸಿದ ಈ ಹೋರಾಟಗಾರ್ತಿ ಸಾವಿತ್ರಿಯನ್ನು ಘೋರ ವಿಸ್ಮೃತಿಯಿಂದ ಹೊರತರುವ ಯತ್ನದ ಭಾಗವಾಗಿಯೇ ‘ವಿಮೋಚಕಿಯ ಕನಸುಗಳು’ ಮೈತಳೆದಿದೆ. ಆದರಿದು ಕೇವಲ ಸಾವಿತ್ರಿಬಾಯಿಯ ವೈಭವೀಕರಣವಲ್ಲ. ಇಲ್ಲಿ ಸಾವಿತ್ರಿ ಬೇರಲ್ಲ. ಜ್ಯೋತಿಬಾ ಬೇರೆಯಲ್ಲ. ಇನ್ನೂ ಖಚಿತವಾಗಿ ಅದು ಸಾವಿತ್ರಿ ಜ್ಯೋತಿಬಾರನ್ನೂ ಮೀರಿ, ವಿಚಾರ ಮತ್ತು ವಿದ್ಯಮಾನದ ನಿರೂಪಣೆ. ತಳಸಮುದಾಯದ ಶತಮಾನಗಳ ಅಕ್ಷರದ ಹಸಿವೇ ಆ ವಿದ್ಯಮಾನ. ಹಾಗಾಗಿ ಅದು ಸಾವಿತ್ರಿಬಾಯಿಗಿಂತಲೂ ಸಾವಿತ್ರಿಯ ಬೆನ್ನಿಗಿದ್ದ ಜ್ಯೋತಿಬಾ ಹಾಗೂ ಸಮೂಹದ ಆಕಾಂಕ್ಷೆಯ ಸ್ಥೂಲ ಅನಾವರಣವುಳ್ಳ ಸಮೂಹಸಂಬಂಧದ ಕೃತಿ. ಅಕ್ಷರದ ಹಸಿವಿನಿಂದ ಹುಟ್ಟಿದ ವಿವೇಕ ಮತ್ತು ವಿಚಾರವನ್ನು ಸಮೂಹದ ಸಂಪತ್ತಾಗಿಸಲು ಕ್ರಮಿಸಿದ ಪೆಡಸು ಹಾದಿಯನ್ನು ನಿರೂಪಿಸುತ್ತಲೇ ನಮಗೆ ನಮ್ಮನ್ನೇ ಕಾಣಿಸುವ ಕೃತಿ. ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ‘ಎದೆಗೆ ಬಿದ್ದ ಅಕ್ಷರ’ ಎಂಬ ಹೆಸರಲ್ಲಿ ದೇವನೂರ ಮಹಾದೇವ ಅವರ ಕೃತಿಯೊಂದು ಹೊರಬಂತು. ಅದು ಅಕ್ಷರ ಎದೆಗೆ ಬಿದ್ದುದರಿಂದಲೇ ಹುಟ್ಟಿದ ಕೃತಿ. ಬಿದ್ದ ಮಳೆಯನ್ನು ಹಿಡಿದಿಟ್ಟು ಫಲಕೊಡುವ ಎರೆಮಣ್ಣಿನಂತೆ ಎದೆ ಕೊಟ್ಟ ಫಲ. ಆದರೆ ಈ ದೇಶದ ಸಾಮಾನ್ಯರಿಗೆ ಎರೆಮಣ್ಣಿನ ಮೇಲೆ ಬೀಳುವ ಮಳೆಯಂತೆ ಅಕ್ಷರ ದಕ್ಕಿಯೂ ಇಲ್ಲ, ದಕ್ಕುತ್ತಲೂ ಇಲ್ಲ. ಬೀಳುವ ಮಳೆಗೆ ಚಪ್ಪರವಿಕ್ಕಿ ಕೊಟ್ಟ ಬರಗಾಲದ ಉಡುಗೊರೆಯಂತೆ ಎದೆಗೆ ಬೀಳುವ ಅಕ್ಷರವನ್ನೇ ಕಸಿದು ಬತ್ತಿಸಿದ ಎದೆಯೊರತೆಯ ಕರಾಳಗತ ಮತ್ತು ಸಹಜಮಳೆಯನ್ನೇ ಆಮ್ಲೀಯಗೊಳಿಸಿ ಕೆಡಿಸಿದಂತೆ ಎದೆಗೆ ಬೀಳುವ ಅಕ್ಷರವನ್ನೇ ಕಂಟ್ಯಾಮಿನೇಟೆಡ್ ಆಗಿಸಿದ ವರ್ತಮಾನದ ವಂಚನೆ ಎರಡಕ್ಕೂ ಅವರು ಬಲಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ.
ದಕ್ಕಿಯೇ ಇಲ್ಲ. ದೇಶದ ಸಾಮಾನ್ಯರ ಮೇಲೆ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಮನಸ್ಸುಗಳ ಯಾಜಮಾನ್ಯ ಸ್ಥಾಪಿತವಾದದ್ದೇ ಜ್ಞಾನದ ಮೇಲಿನ ಈ ಹಿಡಿತದಿಂದ. ಆದರೆ ಆಧುನಿಕ ಭಾರತ ಜ್ಞಾನದ ಮೇಲಿನ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಒಡೆತನಕ್ಕೆ ಅರ್ಥಪೂರ್ಣ ಪ್ರತಿರೋಧವನ್ನು ಒಡ್ಡುತ್ತಲೇ ಬಂದಿದೆ. ಈ ಪ್ರತಿರೋಧದ ಸೇನಾನಿಗಳು ಅನೇಕರು. ಆದರೆ ತರ್ಕಬದ್ಧ ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಆರಂಭದ ಸೇನಾನಿಗಳೆನಿಸಿದವರು ಪುಲೆ ದಂಪತಿಗಳೇ. ಅವರ ಈ ಹೋರಾಟ ನಿರಾಯಾಸವಾದುದಲ್ಲ. ಶಾಲೆ ತೆರೆದು ಶಿಕ್ಷಕಿಯಾಗಿ ದುಡಿದ ತಪ್ಪಿಗಾಗಿಯೇ ‘ಯತ್ರ ನಾರ್ಯಸ್ತು ಪೂಜ್ಯಂತೇ ರಮಂತೇ ತತ್ತ ದೇವತಾ’ ಎನ್ನುವವರಿಂದಲೇ ಸಾವಿತ್ರಿಬಾಯಿಪುಲೆ ಸೆಗಣಿ ಮತ್ತು ಕಲ್ಲೇಟು ತಿನ್ನುತ್ತಾಳೆ! ಸಮಾಜಕ್ಕೆ ಹೆದರಿ ಜ್ಯೋತಿಬಾರವರ ತಂದೆ ಜ್ಯೋತಿಬಾರನ್ನೇ ಮನೆಯಿಂದ ಹೊರಹಾಕುತ್ತಾನೆ. ‘ಬ್ರಾಹ್ಮಣರ ಆದೇಶ ಪಾಲಿಸು’ವಂತೆ ತಮ್ಮನೇ ಸಾವಿತ್ರಿಬಾಯಿಗೆ ಆದೇಶಿಸುತ್ತಾನೆ. ಆದರೆ ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು ಅಕ್ಷರಾಭ್ಯಾಸಕ್ಕಿಂತ, ಸಾಮಾಜಿಕ-ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಬದಲಾವಣೆಗಾಗಿ ತಳಸಮುದಾಯದವರ ಮನಸ್ಸನ್ನು ಪ್ರಜ್ವಲಿಸುವಂತೆ ಮಾಡುವ ಮೂಲಭೂತ ಕೆಲಸವೆಂದೇ ನಂಬಿದ ಪುಲೆ ದಂಪತಿಗಳು ಯಾವುದಕ್ಕೂ ಹೆದರದೆ ಸವಾಲುಗಳನ್ನು ಅವಕಾಶಗಳಂತೆ ಹಾದುಬರುತ್ತಾರೆ. ಎದೆಗೆ ಬೀಳುವ ಅಕ್ಷರವನ್ನು ಬಲಾತ್ಕಾರವಾಗಿ ತಡೆಯುವ ಕೈಗಳಿಗೆ ಪ್ರತಿಯಾಗಿ ‘ಸತ್ಯಶೋಧಕ ಸಮಾಜ’ ಸಂಘಟಿಸಿ ಸಾಮಾನ್ಯರಲ್ಲಿ ಅರಿವಿನ ದೀಪಹಚ್ಚಲು ಹೆಣಗುತ್ತಾರೆ. ಈ ಹೋರಾಟದಲ್ಲಿ ಗಂಡನಿಗೆ ನೆರಳಾಗಿ ನಿಲ್ಲುವ ಸಾವಿತ್ರಿಬಾಯಿಯ ಬದುಕಿನ ಮುಖ್ಯ ಘಟನೆಗಳೇ ‘ವಿಮೋಚಕಿಯ ಕನಸುಗಳು’ ಕೃತಿಯ ಒಳತಿರುಳು. ಆಕೆ ಶಾಲೆಗೆಂದು ಹೊರಡುವಲ್ಲಿ ವಹಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಮುಂಜಾಗರೂಕತೆ ಮತ್ತು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ತೋರಿದ ದಿಟ್ಟತನದ ಕುರಿತು ಬರೆಯುತ್ತಾ, ಅವರು ಪ್ರತಿದಿನ ಹಳೆಯ ಸೀರೆಯನ್ನು ಉಟ್ಟು ಶಾಲೆಗೆ ಬರುತ್ತಿದ್ದರು. ನಂತರ ಮಲಿನಗೊಂಡ ಸೀರೆಯನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದರು. ಕಡೆಗೆ ಒಂದು ದಿನ ದೌರ್ಜನ್ಯದಿಂದ ಬೇಸತ್ತ ಸಾವಿತ್ರಿಬಾಯಿ ದಾರಿಯಲ್ಲಿ ಕಲ್ಲೆಸೆಯುತ್ತಿದ್ದ ಯುವಕನೊಬ್ಬನ ಕೆನ್ನೆಗೆ ಬಾರಿಸಿಯೇ ಬಿಟ್ಟರು. ನಂತರದ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ನಿದಾನಕ್ಕೆ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಸುಧಾರಿಸತೊಡಗಿತು. ಮುಂದೆ ಜವಾನನೊಬ್ಬನನ್ನು ಅಂಗರಕ್ಷಕನಾಗಿ ನೇಮಿಸಲಾಯಿತು(ವಿಮೋಚಕಿಯ ಕನಸುಗಳು, ಪು.38) ಎನ್ನುವ ವಿವರಗಳನ್ನು ದಾಖಲಿಸುತ್ತದೆ. ಹೀಗೆ ಸರಣಿಯಂತೆ ತೆರೆದುಕೊಳ್ಳುವ ವಿವರಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯರ ಶಿಕ್ಷಣಕ್ಕೆ ಆ ತಾಯಿ ಪಟ್ಟ ಪಾಡಿದೆ. ಶಿಕ್ಷಕಿಯಲ್ಲಿರಬೇಕಾದ ಧೈರ್ಯ ಮತ್ತು ಚತುರಮತಿತ್ವದ ಸಾಕ್ಷಿಯಿದೆ. ಚರಿತ್ರೆ ಮತ್ತು ವರ್ತಮಾನದ ಸರಿಯಾದ ವಿವರಣೆಯಲ್ಲಿ ಸವರ್ಣಿಯ ಸಮಾಜದ ಆದೇಶಗಳ ಅನಾಹುತವನ್ನು ಅರಿತ ವಿವೇಕವಿದೆ. ಹೀಗೆ ಕೃತಿ ಈ ದೇಶದ ಸಾಮಾನ್ಯರ ‘ಎದೆಗೆ ಬಿದ್ದ ಅಕ್ಷರ’ದ ಹಿಂದಿನ ರೋಚಕ ಕತೆಯಂತೆಯೇ ತೆರೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.
ವಿವಾಹಬಾಹಿರ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಶಿಶುಕೇಂದ್ರ ಗಳನ್ನೂ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು. ವಿಧವಾ ಕೇಶಮುಂಡನವನ್ನು ಕ್ಷೌರಿಕರ ಸಂಘಟನೆಯ ಪ್ರತಿಭಟನೆ ಮೂಲಕ ವಿರೋಧಿಸಿದರು. ಈ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಸಮಾಜದ ಕಟ್ಟಕಡೆಯ ಮನುಷ್ಯನಿಗೂ ತಲುಪುವಂತಹ ಜ್ಞಾನ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಬುದ್ಧಿಪೂರ್ವಕವಾಗಿ ವಿರೋಧಿಸುವ ಹಿಂದೂ-ಬ್ರಾಹ್ಮಣ್ಯದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯವಾದದ ಕುತಂತ್ರಗಳನ್ನು ಉತ್ಕೃಷ್ಟವಾಗಿ ಅನಾವರಣಗೊಳಿಸಿದ ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು ಸಾರ್ವತ್ರೀಕರಣಗೊಳಿಸಿ ಅಕ್ಷರಕ್ರಾಂತಿಯನ್ನು ಸಾಧಿಸಿದ ಮಹಾತ್ಮಪುಲೆ ಆಧುನಿಕ ಭಾರತದ ಮೊದಲ ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿ(ವಿ. ಕನಸುಗಳು ಪು.29)ಎಂದೇ ಕೃತಿ ಗುರುತಿಸುತ್ತದೆ. ‘ಮಾನವೀಯವಾದ, ದಯೆಯುಳ್ಳ, ಒಳಗೊಳ್ಳುವಿಕೆಯ ಜಗತ್ತನ್ನು ಕಟ್ಟುವ ಕುರಿತು ಹೊಂದಿದ ನಂಬಿಕೆ ಮತ್ತು ಬದ್ಧತೆಯ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿ ಮತ್ತು ‘ಯಜಮಾನ್ಯವನ್ನು ಜಾತಿಯೊಂದಿಗೆ ಸಮೀಕರಿಸಿ ಚಿಂತಿಸಿದ’ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿ ಕೃತಿ ಸಾವಿತ್ರಿಬಾಯಿಪುಲೆ ಅವರನ್ನು 19ನೇ ಶತಮಾನದ ಸಮಾಜಸುಧಾರಣೆಯ ಮುಂಚೂಣಿಯಲ್ಲಿದ್ದ ಏಕೈಕ ಮಹಿಳಾ ಚಿಂತಕಿಯಾಗಿ ಗುರುತಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಗುರುತಿಸುವಿಕೆಗೆ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಮಹತ್ವದ ಜೊತೆಗೆ ವರ್ತಮಾನದ ಪ್ರಸ್ತುತತೆಯೂ ಇದೆ. ಯಾಕೆಂದರೆ ಸಾಮಾನ್ಯರ ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರ ಶಿಕ್ಷಣಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿ ಸನಾತನ ಪ್ರತಿಗಾಮಿ ಮನಸ್ಸುಗಳ ಅಸಹನೆಯ ಉದಾಹರಣೆಗಳು ನಮಗೆ ಇಂದಿಗೂ ಸಿಗುತ್ತಿವೆ. ‘ಎದೆಗೆ ಬಿದ್ದ ಅಕ್ಷರ’ ಓದಿದ ಮಹಿಳೆಯರನ್ನು ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸಿದ ವಿ.ಆರ್.ಭಟ್ಟರ ಟ್ವಿಟರ್ ಮೆಸೇಜ್ ಮಹಿಳಾಶಿಕ್ಷಣದ ವಿರುದ್ಧದ ಸನಾತನಿಗಳ ಸಿಟ್ಟಿನ ಇತ್ತೀಚೆಗಿನ ಕಚ್ಚಾ ಸ್ಯಾಂಪಲ್. ಇದಕ್ಕಿಂತ ಭಿನ್ನವಲ್ಲದ ಕಲಾತ್ಮಕತೆಯ ಹೆಸರಿನ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಗಳಿಗೂ ಕೊರತೆಯಿಲ್ಲ. ಈ ಕಾದಂಬರಿಗಳಿರಲಿ, ಟ್ವಿಟ್ ಗಳಿರಲಿ, ಸಾವಿತ್ರಿಬಾಯಿ ಮೇಲೆ ಸೆಗಣಿ ಎರಚಿದ ಕೈಗಳಿರಲಿ ಎಲ್ಲವೂ ಹೆಣ್ಣು ಮಕ್ಕಳ ಓದಿನ ಕುರಿತ ನೈತ್ಯಾತ್ಮಕ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಗಳೇ. ಇವು ಆಕಸ್ಮಿಕಗಳಲ್ಲ. ಅವುಗಳಿಗೆ ಪುರಾತನ ಬೇರುಗಳಿವೆ. ಇನ್ನೂ ಜೀವಂತವಿರುವ ಈ ನೈತ್ಯಾತ್ಮಕತೆ ಪುಲೆದಂಪತಿಯ ದೂರಗಾಮಿ ಚಿಂತನೆಯ ಮಹತ್ವವನ್ನು ಮತ್ತಷ್ಟು ನಿಖರಗೊಳಿಸುತ್ತವೆ.