Followಮೂಲ : ಜಾರ್ಜ್ ಆರ್ವೆಲ್
ಅನುವಾದ : ಬಿ.ಶ್ರೀಪಾದ ಭಟ್
(1949ರಲ್ಲಿ, ಗಾಂಧಿ ತೀರಿಕೊಂಡ ನಂತರದ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಬರೆದ ಲೇಖನ.)
ದೋಷಿಯೆಂದು ತೀರ್ಮಾನವಾಗುವವರೆಗೂ ಪ್ರವಾದಿಗಳನ್ನು ಮುಗ್ಧರೆಂದೇ ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಇದಕ್ಕಾಗಿ ಸಾಮಾನ್ಯ ಜನರು ಒಳಪಡುವ ಅಗ್ನಿಪರೀಕ್ಷೆ ಈ ಪ್ರವಾದಿಗಳಿಗೂ ಅನ್ವಯವಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಗಾಂಧಿಯ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ನನ್ನ ಕೆಲವು ಪ್ರಶ್ನೆಗಳು:
ಆಧ್ಯಾತ್ಮದ ಚಿಂತನೆಗಳನ್ನು ಮೈಗೂಡಿಸಿಕೊಂಡು ತನ್ನನ್ನು ತಾನು ಬೆತ್ತಲೆ ಫಕೀರ ಹಾಗೂ ವಿನಯಶೀಲನೆಂದು ಅತ್ಯಂತ ಎಚ್ಚರಿಕೆಯ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಕರೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಲೇ ಒಂದು ದೊಡ್ಡ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯವನ್ನು ಅಲ್ಲಾಡಿಸಿದ ಗಾಂಧಿಯ ಈ ಕ್ರಾಂತಿಯಲ್ಲಿ ಒಣಹೆಮ್ಮೆಯ ಬಂಡಾಯದ ಪಾಲೆಷ್ಟು? ಅಥವಾ ಇದೆಲ್ಲ ಮಾಯೆಯೇ?
ಈ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟವನ್ನು ತೀವ್ರವಾಗಿ ಹುಟ್ಟುಹಾಕುವ ಕಾಲಘಟ್ಟದಲ್ಲಿನ ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ರಾಜಕೀಯವನ್ನು ನೇರವಾಗಿ ಪ್ರವೇಶಿಸುವ ಭರದಲ್ಲಿ ಗಾಂಧಿಯು ತನ್ನ ಸಿದ್ಧಾಂತಗಳೊಂದಿಗೆ ಎಷ್ಟರಮಟ್ಟಿಗೆ ರಾಜಿ ಮಾಡಿಕೊಂಡರು? ಇದರಲ್ಲಿ ಬಲಪ್ರಯೋಗದ ಮನಸ್ಸು ಮತ್ತು ಕುಟಿಲತಂತ್ರದ ಯೋಜನೆಗಳು ಎಷ್ಟರಮಟ್ಟಿಗೆ ಒಂದಕ್ಕೊಂದು ಬೆಸೆದುಕೊಂಡಿವೆ?
ಇದಕ್ಕೆಲ್ಲ ಉತ್ತರಕ್ಕಾಗಿ ನಾವು ಗಾಂಧಿಯ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವ ಹಾಗೂ ಈ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವವನ್ನು ಆಧರಿಸಿದ ಅವರ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ನಡವಳಿಕೆಗಳು ಮತ್ತು ಇವೆರಡನ್ನು ಬೆಸೆದಂತಹ ಅವರ ಬರವಣಿಗೆಗಳನ್ನು ಅತ್ಯಂತ ಆಳವಾಗಿ ಅಭ್ಯಾಸ ಮಾಡಲೇಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಬಹುಶ ಇದಕ್ಕೆ ಉತ್ತರ 20ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ಬರೆದ ಗಾಂಧಿಯ ಅಪೂರ್ಣ ಆತ್ಮಚರಿತ್ರೆಯಲ್ಲಿ ದೊರಕಬಹುದೇನೊ. ಏಕೆಂದರೆ ತನ್ನ ಸ್ವಭಾವದಿಂದ ಹಾಗೂ ಪ್ರತಿಭೆಯಿಂದ ಬಲು ದೊಡ್ಡ ಉದ್ಯಮಿಯಾಗಿಯೋ, ವಕೀಲರಾಗಿಯೋ ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತ ವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗುವ ಅವಕಾಶಗಳಿದ್ದ ಗಾಂಧಿಯು ಅದು ಹೇಗೆ ಈ ಪ್ರವಾದಿತನಕ್ಕೆ ಸಿಲುಕಿಕೊಂಡರು, ಯಾವ ಘಟ್ಟದಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಜೀವನವನ್ನು ಹೆಚ್ಚು ಕಡಿಮೆ ಒಂದು ತೀರ್ಥಯಾತ್ರೆಯ ಮಾದರಿಗೆ ರೂಪಿಸಿಕೊಂಡರು ಎನ್ನುವುದನ್ನು ಸಹ ಅಭ್ಯಸಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ.
20ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ಗಾಂಧಿಯವರಿಗಿದ್ದ ಚರಕದಿಂದ ನೇಯ್ದ ಬಟ್ಟೆಗಳ ಕುರಿತಾದ ಕುರುಡು ವ್ಯಾಮೋಹ, ಪವಿತ್ರ ಶಕ್ತಿಗಳ ಕುರಿತು ಅಪಾರವಾಗಿ ನಂಬಿಕೆ, ಸಸ್ಯಹಾರಿ ಆಹಾರ ಪದ್ಧತಿಯ ಕುರಿತಾಗಿ ಅತಿಯಾದ ಪ್ರಚಾರ ಅಷ್ಟಾಗಿ ನನ್ನನ್ನು ಸೆಳೆದಿರಲಿಲ್ಲ. ಹಸಿವಿನಿಂದ ಬಳಲುತ್ತಿದ್ದ, ದಿನೇ ದಿನೇ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಹೆಚ್ಚಳದಿಂದ ನಲಗುತ್ತಿದ್ದ ಇಂಡಿಯಾದ ಜನತೆಗೆ ಗಾಂಧಿ ಹೆಮ್ಮೆಯಿಂದ ಹೇಳಿಕೊಳ್ಳುವ ಹಾಗೂ ಪ್ರತಿಪಾದಿಸುವ ಮಧ್ಯಕಾಲೀನ ಘಟ್ಟದ ಆಹಾರ ಪದ್ಧತಿಗಳು ಎಂದಿಗೂ ಉತ್ತರವಾಗಿರಲಿಲ್ಲ. ಈ ಮೇಲ್ವರ್ಗದ ಶ್ರೀಮಂತರಿಗೆ ತಮ್ಮ ಅಪಾರ ಸಂಪತ್ತನ್ನು ಅವಕಾಶ ಸಿಕ್ಕರೆ ದೇಶದ ಎಲ್ಲ ಪ್ರಜೆಗಳಿಗೂ ಸಮಾನವಾಗಿ ಹಂಚಿಬಿಡುತ್ತೇವೆ ಎನ್ನುವ ಸಿದ್ಧಾಂತದ ಸಮಾಜವಾದಿಗಳು ಮತ್ತು ಕಮ್ಯುನಿಷ್ಟರಿಗಿಂತ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಅಪರಾಧಕ್ಕೂ ಮತ್ತು ಅನೈತಿಕತೆಗೆ ಶಿಕ್ಷೆಯ ರೂಪವಾಗಿ ಕ್ಷಮೆಯನ್ನು ಮತ್ತು ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತವನ್ನು ಮಾತ್ರ ಪ್ರತಿಪಾದಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಗಾಂಧಿಯನ್ನು ಇಂಡಿಯಾದ ಶ್ರೀಮಂತರು ಓಲೈಸುತ್ತಿದ್ದರು.
ಗಾಂಧಿಯವರ ‘ಮೋಸಗಾರರು ಕಡೆಗೆ ತಮ್ಮನ್ನು ತಾವೇ ಮೋಸಗೊಳಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ’ ಎನ್ನುವ ಸರಳೀಕೃತ ಗ್ರಹಿಕೆ ಯಾವುದೇ ದೂರಗಾಮಿ ಪರಿಣಾಮಗಳನ್ನು, ಸಂಚಲನಗಳನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡದಿರುವುದಕ್ಕಾಗಿ ಗಾಂಧೀಯ ಈ ತತ್ವಗಳು ಈ ಮೇಲ್ವರ್ಗಕ್ಕೆ ಅಪ್ಯಾಯಮಾನವಾಗಿದ್ದು. ಆದರೆ ಬ್ರಿಟಿಷರು ಸಹ ಗಾಂಧಿಯವರ ಸಮ್ಮೋಹನಕ್ಕೆ ಒಳಗಾಗಿದ್ದುದನ್ನು ನಾವು ಅಲ್ಲಗೆಳೆಯುವಂತಿಲ್ಲ. ಇದಕ್ಕೆ ಗಾಂಧೀಯವರು ತಮ್ಮ ಇಡೀ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಯಾವ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿಯೂ ಭ್ರಷ್ಟರಾಗಿರಲಿಲ್ಲ ಎನ್ನುವ ಮುಖ್ಯವಾದ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವ ಹಾಗೂ ಸರಳೀಕೃತಗೊಂಡರೂ ವಿಕೃತಗೊಳ್ಳದ ಅವರ ಚಿಂತನೆಗಳು ಬ್ರಿಟಿಷರಿಗೆ ಅವರ ಕುರಿತಾಗಿ ಮೆಚ್ಚುಗೆಯ ಭಾವನೆಯನ್ನು ಹುಟ್ಟಿಹಾಕಿದ್ದವು. ವೈಯಕ್ತಿಕ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ನಡೆಗೂ, ಪ್ರತಿಯೊಂದು ನಿರ್ಧಾರಗಳಿಗೂ ಮೇಲ್ಮಟ್ಟದ, ನೈತಿಕತೆಯ ಗೆರೆಯನ್ನು ಎಳೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದ ಗಾಂಧಿಯ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವ ಹಾಗೂ ಅವರ ಈ ಶ್ರೇಷ್ಠವೆನ್ನಬಹುದಾದ ಆದರ್ಶ ಅವರ ಶತ್ರುಗಳನ್ನು ಸಹ ಮೀರಿ ದೇಶಾದ್ಯಾಂತ ವ್ಯಾಪಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿತ್ತು.
ಇದು ಗಾಂಧಿಯ ಸಾವಿನಲ್ಲಿ ನಿಚ್ಛಳವಾಗಿ ಗೋಚರಿಸುತ್ತದೆ. ಬ್ರಿಟಿಷರಿಗೆ ತಮ್ಮ ಹಿಪೋಕ್ರಸಿ ಹೇಗೆ ಅವರ ಸಾಧನವಾಗಿತ್ತೋ ಗಾಂಧಿಯವರಿಗೆ ಮೇಲೆ ಉದಾಹರಿಸಿದ ಆದರ್ಶವೇ ಬಲು ದೊಡ್ಡ ಸಾಧನವಾಗಿತ್ತು. ತನ್ನ ಹರೆಯದಲ್ಲಿ ದಕ್ಷಿಣ ಅಫ್ರಿಕಾದಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಕಪ್ಪು ವರ್ಣದ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿ ಜನಾಂಗೀಯ ತಿರಸ್ಕಾರಕ್ಕೆ ಗುರಿಯಾಗಬೇಕಾಗಿ ಬಂದದ್ದು ಗಾಂಧಿಯಲ್ಲಿ ಕೀಳರಿಮೆಯನ್ನು ಮೂಡಿಸುವುದರ ಬದಲಾಗಿ ವಿಸ್ಮಯಗೊಳಿಸಿತ್ತು. ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಅವಹೇಳನಗಳಿಗೆ, ಹಲ್ಲೆಗಳಿಗೆ ವಿಸ್ಮಯಗೊಳ್ಳುವ ತಮ್ಮೊಳಗಿನ ಈ ವಿಶಿಷ್ಟ ಗುಣದಿಂದಾಗಿ ಗಾಂಧಿಯು ತನ್ನ ಪೀಚಲು ದೇಹವನ್ನೇ ಬಂಡವಾಳ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ದಕ್ಷಿಣ ಆಫ್ರಿಕಾದಲ್ಲಿ ಈ ಜನಾಂಗ ನಿಂದನೆ ಮತ್ತು ವರ್ಣದ್ವೇಷದ ವಿರುದ್ಧ ಯಶಸ್ವೀ ಹೋರಾಟವನ್ನು ಹುಟ್ಟು ಹಾಕಿದರು. ಅಲ್ಲಿ ಇವರು ತಮ್ಮ ಹೋರಾಟಕ್ಕೆ ಯುರೋಪಿಯನ್ ಸ್ನೇಹಿತರ ಬೆಂಬಲವನ್ನು ಸಹ ಗಳಿಸಿದ್ದರೆ ಇದಕ್ಕೆ ಮೂಲಭೂತ ಕಾರಣ ಗಾಂಧಿಯವರ ಸಮಾಜದ ಎಲ್ಲ ಸ್ತರದ ಜನರನ್ನು ಒಳಗೊಳ್ಳುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ.
ಪತ್ರಿಕೆಯೊಂದರ ಧಾರವಾಹಿಯಾಗಿ ಬರೆಯಲ್ಪಟ್ಟ ಅವರ ಆತ್ಮಕಥೆಯು ಸಾಹಿತ್ಯಕವಾಗಿ ಯಾವುದೇ ವಿಶಿಷ್ಟತೆಯನ್ನು, ಶ್ರೇಷ್ಠತೆಯನ್ನು, ಅದ್ಭುತವೆನ್ನಬಹುದಾದ ನುಡಿಕಟ್ಟುಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಳದಿದ್ದರೂ ಅದರ ಸರಳತೆಯೇ ಬಲು ದೊಡ್ಡ ಯಶಸ್ಸನ್ನು ತಂದು ಕೊಟ್ಟಿತು. ಅವರ ಬಾಲ್ಯವು ಎಲ್ಲರಂತೆ ಸಹಜವಾಗಿತ್ತು, ಯೌವನದಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯ ಜನರಂತೆಯೇ ಅವರ ಆಸೆಗಳಿದ್ದವು. ತಮ್ಮ ಬಾಲ್ಯಕಾಲ ಹಾಗೂ ಯೌವನದ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಪಾಪಗಳನ್ನು ಮಾಡಿದ್ದೇನೆ ಎಂದು ಹೇಳಿಕೊಳ್ಳುವ ಘಟನೆಗಳಾದ ಸಿಗರೇಟು ಸೇದಿದ್ದು, ಮಾಂಸ ಸೇವಿಸಿದ್ದು, ಕೆಲವು ನಾಣ್ಯವನ್ನು ಕಳ್ಳತನ ಮಾಡಿದ್ದು, ವೇಶ್ಯಾವಾಟಿಕೆಗೆ ಹೋಗಿ ಏನನ್ನು ಮಾಡದೇ ಹಿಂತಿರುಗಿದ್ದು, ಇತ್ಯಾದಿ ಘಟನೆಗಳು ಅಂತಹ ಬಲು ದೊಡ್ಡ ತಪ್ಪುಗಳೇನಲ್ಲ. ಆದರೆ ಮುಂದೆ ತನ್ನ ಪಾಪನಿವೇದನೆಯ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಈ ಸಣ್ಣ ಘಟನೆಗಳನ್ನೇ ದೊಡ್ಡ ದೋಷಗಳನ್ನಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸಿ ಆ ಪಾಪನಿವೇದನೆಯ ಸಂದರ್ಭವನ್ನು ಔನ್ಯತೀಕರಿಸಿದ್ದು ಗಾಂಧಿಯ ಚಾಣಾಕ್ಷತೆಯನ್ನು ತೋರುತ್ತದೆ. ಅವರು ತಮ್ಮನ್ನು ನಾನೂ ನಿಮ್ಮಂತೆ ಸಣ್ಣವನೇ ಎನ್ನುವ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವವನ್ನು ರೂಪಿಸಿಕೊಂಡಿರಿವುದರ ಹಿಂದೆ ಮಧ್ಯಮ ವರ್ಗದ ವ್ಯಾಪಾರ ಮನೋಭಾವದ ನಡಾವಳಿಯಿದೆ. ತಮ್ಮ ಈ ಚಕಿತಗೊಳಿಸುವ, ಪ್ರಾಮಾಣಿಕವಾದ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವದ ಮೂಲಕ ಗಾಂಧಿಯು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿದ ಸರಳತೆ ಎಲ್ಲಿಯೂ ಕಳಂಕಿತಗೊಂಡಿರಲಿಲ್ಲ. ಇದರ ಪಾವಿತ್ರ್ಯತೆಯ ಪ್ರಭಾವ ಎಷ್ಟಿತ್ತೆಂದರೆ ಇದು ಅವರ ಶತೃಗಳನ್ನು ಸಹ ತಲೆದೂಗಿಸುವಷ್ಟು.
ಗಾಂಧಿಯನ್ನು ಪಶ್ಚಿಮದ ಎಡಪಂಥೀಯ ಚಳವಳಿಯ ಬೆಂಬಲಗಾರನನ್ನಾಗಿ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿರುವುದು ಇವರ ನಿಧನದ ನಂತರದ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು ಫ್ಯಾಷನ್ ಆಗಿ ಬೆಳೆದಿದೆ. ಅರಾಜಕತಾವಾದಿಗಳೂ ಮತ್ತು ಶಾಂತಿವಾದಿಗಳು ಗಾಂಧಿಯನ್ನು ತಮ್ಮ ಚಿಂತನೆಯ ಆಸ್ತಿ ಎಂದು ಹೇಳಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿರುವುದಕ್ಕೆ ಗಾಂಧಿಯ ಸತ್ಯಾಗ್ರಹ ನೀತಿಯ ಪಾಲೆಷ್ಟು, ಪ್ರಭುತ್ವದ ಹಿಂಸೆಯನ್ನು ಕಟುವಾಗಿ ವಿರೋಧಿಸಿದ್ದರ ಪಾಲೆಷ್ಟು ಎಂದು ಹೇಳುವುದು ಕಷ್ಟ. ಏಕೆಂದರೆ ದೇವರ ಆಸ್ತಿತ್ವವನ್ನು ಬಲವಾಗಿ ಸಮರ್ಥಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಲೇ ಈ ಜಗತ್ತಿನ ಕೊಳ್ಳುಬಾಕುತನದ ಆಕರ್ಷಣೆಯನ್ನು ಮೀರುವುದಕ್ಕಿಂತಲೂ ಅದಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿಕೊಂಡು ಬದುಕಬೇಕು ಎಂದು ಆಧ್ಯಾತ್ಮದ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಗಾಂಧಿ ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿದ್ದು ನಿಜಕ್ಕೂ ಕುತೂಹಲಕರ. ಈ ಜೀವನ ಶೈಲಿಯಲ್ಲಿ ಬದುಕುವ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ನಡುವಳಿಕೆಯೂ, ವ್ಯವಹಾರವೂ ಪರೀಕ್ಷೆಗೆ, ನಿದರ್ಶನಕ್ಕೆ ಒಳಪಡುತ್ತದೆ ಎನ್ನುವಂತಹ ಚೌಕಟ್ಟನ್ನು ಹಾಕಿರುವುದರಿಂದಲೇ ಗಾಂಧಿ ತತ್ವ ಯಶಸ್ಸನ್ನು ಸಾಧಿಸಿತೆನ್ನಬಹುದೇನೋ. ಹತ್ತಿರದ ಬಾಂಧವ್ಯಗಳನ್ನು, ಸಂಬಂಧಗಳನ್ನು ಇಟ್ಟುಕೊಳ್ಳುವುದನ್ನು ಗಾಂಧಿ ತೀವ್ರವಾಗಿ ವಿರೋಧಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಏಕೆಂದರೆ ಈ ಖಾಸಗೀ ಗೆಳೆತನವು ಕಠಿಣ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಮೌಲ್ಯಗಳನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸುವುದಕ್ಕೆ ತೊಡರುಗಾಲಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಗಾಂಧಿಯವರ ಈ ಮಾದರಿ ಚಿಂತನೆಗಳ ಮಹತ್ವ ಬಹು ಬೆಲೆಯುಳ್ಳದ್ದು ಎಂದು ನನ್ನ ಅನಿಸಿಕೆ. ಏಕೆಂದರೆ ಮೇಲಿನ ಸಂದರ್ಭಗಳು ಮನುಷ್ಯನನ್ನು ಅಸಹಾಯಕತೆಗೆ ದೂಡುತ್ತದೆ, ತದನಂತರ ಈ ಅಸಹಾಯಕತೆಯೇ ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಅಶಾಂತತೆಯನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕುತ್ತದೆ ಎನ್ನುವುದು ಸರ್ವಕಾಲಿಕ ಸತ್ಯ. ಪರಿಪೂರ್ಣತೆಯನ್ನು ಬಯಸದಿರುವುದೇ ಮನುಷ್ಯತ್ವದ ಘನತೆ. ಏಕೆಂದರೆ ಈ ಪರಿಪೂರ್ಣತೆಯ ನಿಷ್ಠೆಗಾಗಿ ಮನುಷ್ಯ ತಪ್ಪುಗಳನ್ನು ಮಾಡಲೂ ಹಿಂದುಮುಂದು ನೋಡಲಾರ. ಈ ವೈರಾಗ್ಯದ ಅಂತಿಮ ಘಟ್ಟಕ್ಕೆ ತಲಪುವ ಹುಚ್ಚಿನಲ್ಲಿ ಮಾನವ ಸಂಬಂಧಗಳಿಗೇ ಕುತ್ತು ಉಂಟಾಗುತ್ತದೆ. ನಿಜ, ಹೆಂಡ, ತಂಬಾಕು ಮುಂತಾದವುಗಳು ಪ್ರವಾದಿಯೊಬ್ಬನು ದೂರವಿಡಬೇಕಾದಂತಹ ವಸ್ತುಗಳೇ, ಆದರೆ ಮನುಷ್ಯನು ಸಂತತನವನ್ನು ಸಹ ದೂರವಿಡಲೇಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಅಂದರೆ ಸಾಮಾನ್ಯ ಮನುಷ್ಯನ ಬದುಕು ಸೋತ ಸಂತನ ಜೀವನವೇ. ಮತ್ತೊಂದು ಅರ್ಥದಲ್ಲಿ ಹೇಳಬೇಕೆಂದರೆ ಯಾರಾದರೂ ಸಂತನ ಶ್ರೇಷ್ಠತೆಯನ್ನು ತಲುಪಿದರೆ ಆ ವ್ಯಕ್ತಿ ಮನುಷ್ಯತ್ವದ ತುಡಿತವನ್ನು ಕಡೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ. ಅಥವಾ ಇದು ಸಹ ಪೂರ್ಣ ಸತ್ಯವಿರಲಾರದು. ಅಥವಾ ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬನೂ ದೇವರು ಮತ್ತು ಮನುಷ್ಯನ ನಡುವೆ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು, ಪ್ರಗತಿಪರ ಲಿಬರಲ್ ಮತ್ತು ಅರಾಜಕತಾವಾದಿಯ ನಡುವಿನ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು.
ಗಾಂಧಿಯ ಆಧ್ಯಾತ್ಮವೂ ಸಹ ಒಣ ಬೌದ್ಧಿಕ ಕಸರತ್ತಾಗಿರದೆ ಅದು ರಾಜಕೀಯ ಫಲಿತಾಂಶಗಳನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಒಂದು ತಂತ್ರ ಮತ್ತು ಪದ್ಧತಿ ಕೂಡ ಆಗಿತ್ತು. ದ್ವೇಷವನ್ನು, ತಿರಸ್ಕಾರವನ್ನು ಹುಟ್ಟಿಹಾಕದೆ ನಿಶ್ಚಿತ ಫಲಿತಾಂಶಗಳನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಗಾಂಧಿ ಬಳಸಿದ ಸತ್ಯಾಗ್ರಹವೆನ್ನುವ ಆಯುಧ ಸತ್ಯದಲ್ಲಿ ಅಪಾರ ನಂಬುಗೆ ಎನ್ನುವ ತತ್ವದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ರೂಪಿತಗೊಂಡಿತ್ತು. ಇದಕ್ಕಾಗಿ ಹರತಾಳಗಳನ್ನು, ರಸ್ತೆ ತಡೆ, ರೈಲು ರೋಖೋ ಚಳವಳಿಗಳನ್ನು ಹಮ್ಮಿಕೊಳ್ಳುವುದು, ಉಪವಾಸ ಮುಷ್ಕರಗಳನ್ನು ನಡೆಸುವುದು ಎಲ್ಲವೂ ಸತ್ಯದ ಪ್ರತಿಪಾದನೆಗಳು ಮತ್ತು ನ್ಯಾಯಗಳಿಸುವ ಹಂಬಲದ ಮಾರ್ಗಗಳು ಎಂದು ಗಾಂಧಿ ನಂಬಿದ್ದರು ಅಥವಾ ಭಾರತವನ್ನು ಹಾಗೆ ನಂಬಿಸಿದ್ದರು. ಏಕೆಂದರೆ ಗಾಂಧಿಗೆ ನಿಷ್ಕ್ರಿಯ ಪ್ರತಿಭಟನೆಯಲ್ಲಿ ಕಿಂಚಿತ್ತೂ ವಿಶ್ವಾಸವಿರಲಿಲ್ಲ. ಅದರೆ ವಿಪರ್ಯಾಸವೆಂದರೆ 1869ರಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದ ಗಾಂಧಿಯು ಏಕಚಕ್ರಾಧಿಪತ್ಯದ ಸ್ವರೂಪವನ್ನು ಅದರ ಸಮಗ್ರ ಪ್ರಭಾವ ವಲಯವನ್ನು ಅರ್ಥ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿರಲಿಲ್ಲ. ಗಾಂಧಿಗೆ ತನ್ನ ಸತ್ಯಾಗ್ರಹವನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಜಗತ್ತನ್ನು ಎಚ್ಚರಗೊಳಿಸಲು ಹೋರಾಡುತ್ತಿದ್ದೇನೆ ಎಂಬ ಮುಗ್ಧ ನಂಬುಗೆಯಿತ್ತು. ಆದರೆ ಮುಕ್ತ ಸಮಾಜವಿಲ್ಲದ, ಮುಕ್ತ ಪ್ರಭುತ್ವವಿಲ್ಲದ, ಸರ್ವಾಧಿಕಾರದ ಆಡಳಿತ ಶೈಲಿ ಇರುವ ಕಡೆ ಗಾಂಧಿಯ ಸತ್ಯಾಗ್ರಹದ ಶೈಲಿಯ ಯಶಸ್ಸು ಅನುಮಾನಾಸ್ಪದವೇ. ಏಕೆಂದರೆ ಆಕ್ರಮಿತ ದೇಶದ ವಿರುದ್ಧದ ಹೋರಾಟಕ್ಕೂ ತಮ್ಮದೇ ಸರ್ಕಾರದ ಸರ್ವಾಧಿಕಾರಿ ಆಡಳಿತದ ವಿರುದ್ಧದ ಹೋರಾಟಕ್ಕೂ ಅಜಗಜಾಂತರ ವ್ಯತ್ಯಾಸವಿದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ ರಷ್ಯಾದಲ್ಲಿ ಗಾಂಧಿಯ ಸತ್ಯಾಗ್ರಹ ಮಾದರಿ ಯಶಸ್ಸನ್ನುಗಳಿಸುವುದು ಬಲು ಕಷ್ಟ. ಏಕೆಂದರೆ ಕೃತಜ್ಞತೆ ಎನ್ನುವುದು ಸಹ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ರಾಜಕೀಯದ ಲಕ್ಷಣಗಳಲ್ಲೊಂದು.
ಮೇಲಿನ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳು ನಿರಂತರ ಚರ್ಚೆಗೊಳಬೇಕಾಗಿದೆ. ಏಕೆಂದರೆ ನಾಗರಿಕ ಸಮಾಜವು ಮತ್ತೊಂದು ಯುದ್ಧವನ್ನು, ಹಿಂಸೆಯನ್ನು ತಾಳಿಕೊಳ್ಳಲಾರದು. ಹಾಗೆಯೇ ಇದಕ್ಕೆ ಅಹಿಂಸೆಯೊಂದೇ ಪರಿಹಾರಮಾರ್ಗವೆನ್ನುವುದು ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ. ಇಲ್ಲಿ ಗಾಂಧಿಯವರು ಆಧುನಿಕತೆಯ ಅನೇಕ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು, ಸಂಧಿಗ್ಧತೆಗಳನ್ನು ಅರ್ಥ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ಟೀಕಿಸುವುದಕ್ಕಿಂಲೂ ತನಗೆ ಹೊಳೆದ, ತಾನು ನಂಬಿದ ಸತ್ಯವನ್ನು ಪ್ರಾಮಾಣಿಕವಾಗಿ ಬಹಿರಂಗವಾಗಿ ಬರೆಯಲು, ಸಾರ್ವಜನಿಕವಾಗಿ ಚರ್ಚಿಸಲು ಗಾಂಧಿ ಎಂದೂ ಹಿಂಜರಿಯುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ ಎನ್ನುವುದೇ ಹೆಚ್ಚು ಸಮಂಜಸ. ನಾನು ವೈಯುಕ್ತಿಕವಾಗಿ ಗಾಂಧಿಯವರ ಚಿಂತನೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಗುರುತಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಇಷ್ಟಪಡದಿದ್ದರೂ ಒಬ್ಬ ರಾಜಕೀಯ ಚಿಂತಕನಾಗಿ ಗಾಂಧಿಯು ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ ಎಂದೇ ನನ್ನ ಅನಿಸಿಕೆ. ಗಾಂಧಿಯವರು ಹತ್ಯೆಗೀಡಾದಾಗ ಅವರ ಅಪಾರ ಅಭಿಮಾನಿಗಳು ಶೋಕತಪ್ತರಾಗಿ ತಮ್ಮ ಪ್ರೀತಿಯ ನಾಯಕನು ತಾನೇ ನಾಯಕತ್ವ ವಹಿಸಿಕೊಂಡು ಹೋರಾಟ ನಡೆಸಿ ಪಡೆದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯವು ಜನಾಂಗೀಯ ಘರ್ಷಣೆಗೆ ಬಲಿಯಾಗಿದ್ದಕ್ಕೆ ದುಂಖಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಆದರೆ ದೇಶಕ್ಕೆ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯವನ್ನು ದೊರಕಿಸಿಕೊಡುವ ಉದ್ದೇಶದ ಜೊತೆಜೊತೆಗೆ ಹಿಂದೂಮುಸ್ಲಿಂರ ನಡುವಿನ ಸೌಹಾರ್ದವೂ ಗಾಂಧಿಯವರಿಗೆ ಪ್ರಮುಖ ಆದ್ಯತೆಯಾಗಿತ್ತು. ತಮ್ಮ ಅಹಿಂಸಾತ್ಮಕ ಹೋರಾಟವನ್ನು ದ್ವೇಷಕ್ಕೆ ಹೊರಳಲು ಗಾಂಧಿಯವರು ಎಲ್ಲಿಯೂ ಅವಕಾಶ ನೀಡಲಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ಅವರ ಜೀವಿತ ಕಾಲದಲ್ಲೇ ಭಾರತವು ಎಂದೂ ಕಂಡರಿಯದ ಕೋಮುಗಲಭೆಗಳಿಗೆ ತುತ್ತಾಗಿದ್ದಕ್ಕೆ ಅದು ಯಾರ ಸೋಲು ಎನ್ನುವ ಪ್ರಶ್ನೆಗೆ ಮುಂದಿನ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಉತ್ತರ ದೊರೆಯಬಹುದು. ಆದರೆ ಅವರ ರಾಜಕೀಯ ಹೋರಾಟವು ಎಂದಿಗೂ ನಂಜನ್ನು ಹೊಂದಿರಲಿಲ್ಲ. ಇಂಡಿಯಾ ದೇಶವು ಗಾಂಧಿಗೆ ಸಂತನ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕೊಟ್ಟರೂ ಸ್ವತಃ ಗಾಂಧಿ ಎಂದೂ ಸಂತನ ಗುಣಗಳನ್ನು ತಮಗೆ ಅರೋಪಿಸಿಕೊಂಡಿರಲಿಲ್ಲ. ನಮ್ಮ ಕಾಲಘಟ್ಟದ ಇತರ ಸಮಾಕಾಲೀನ ರಾಜಕೀಯ ನಾಯಕರುಗಳ ಜೀವನ ವೃತ್ತಾಂತವನ್ನು ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಿದಾಗ ಗಾಂಧಿ ನಮ್ಮ ನಡುವೆ ಬಿಟ್ಟು ಹೋದ ಮಧುರ, ಸ್ವಚ್ಛ ಸುವಾಸನೆಯನ್ನು ಎಂದಿಗೂ ಮರೆಯಲಾಗದು.
ತಮಿಳುನಾಡಿನ ಗಡಿಯಿಂದ ಕೇವಲ ಹತ್ತು-ಹನ್ನೆರಡು ಕಿ.ಮೀ. ದೂರದಲ್ಲಿದೆ. ಆಗ ನಡೆದ ಗಲಭೆಗಳಿಗೆ ಹೆದರಿ ಆಗ ನನ್ನೂರಿನ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದ ಸಾವಿರಾರು ತಮಿಳರು ಗಂಟುಮೂಟೆ ಕಟ್ಟಿಕೊಂಡು ರಾತ್ರೋರಾತ್ರಿ ಗಡಿ ದಾಟಿದ್ದರು. ಒಂದಷ್ಟು ಪುಡಿರೌಡಿಗಳು ಮತ್ತು ದರೋಡೆಕೋರರು ಆ ಸಂದರ್ಭವನ್ನು ತಮ್ಮ ಅಪರಾಧಿ ಕೆಲಸಗಳಿಗೂ ಬಳಸಿಕೊಂಡಿದ್ದರು.
ಕರ್ನಾಟಕದ ಹೊರಗೆ ನಮ್ಮ ರಾಜ್ಯದ ಜನರ ಬಗ್ಗೆ ಏನೇ ಅಭಿಪ್ರಾಯವಿರಲಿ, ಆದರೆ ರಾಜ್ಯದ ಜನತೆಗಂತೂ ಕಾವೇರಿ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ನಮಗೆ ಅನ್ಯಾಯವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಅನ್ಯಾಯವಾಗುತ್ತಲೇ ಇದೆ ಎನ್ನುವ ಅಭಿಪ್ರಾಯವಂತೂ ಗಟ್ಟಿಯಾಗಿದೆ. ಹೀಗಿರುವಾಗ, ನಮಗೆ ಅನ್ಯಾಯವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ನಾವು ನ್ಯಾಯದ ಪರ ಇದ್ದೇವೆ ಎಂಬ ಭಾವನೆ ಯಾವ ಸಮುದಾಯಗಳಲ್ಲಿ ಇರುತ್ತದೋ ಅವರು ಅಗತ್ಯಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಒರಟುತನದಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಕೋಪದಲ್ಲಿಯೇ ವರ್ತಿಸಿರುತ್ತಾರೆ. ಹಾಗಾಗಿ ಜನ ಮತ್ತು ರೈತರು ನ್ಯಾಯಮಂಡಳಿಗೆ ಕಪ್ಪುಬಾವುಟ ತೋರಿಸಿ `ಗೊ ಬ್ಯಾಕ್` ಎಂದರೆ ಅದು ಅಂತಹ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಬಹುಶಃ ನಿರೀಕ್ಷಿಸಬಹುದಾದದ್ದು.
ನಗರಕ್ಕೆ ನೀರನ್ನು ಪಂಪ್ ಮಾಡಿ ತರಲಾಗುತ್ತದೆ. ಹೀಗೆ ತರಲಾದ ಬೆಂಗಳೂರಿನ ಬಹುಶಃ ಅರ್ಧಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ನೀರು ಮತ್ತೆ ತಮಿಳುನಾಡಿಗೇ ಹರಿಯುತ್ತದೆ. ಒಂದು ಭಾಗ ನೀರು ಮೈಸೂರು ರಸ್ತೆಯಲ್ಲಿರುವ ವೃಷಭಾವತಿ ನದಿಯ ಮೂಲಕ ಬಹುಶಃ ಮತ್ತೆ ಕಾವೇರಿಯ ಕಡೆಗೇ ಹರಿಯುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಬಹುಭಾಗದ ನೀರು ಪೂರ್ವಾಭಿಮುಖವಾಗಿ ಹರಿದು ದಕ್ಷಿಣ ಪಿನಾಕಿನಿ ನದಿಯನ್ನು ಸೇರುತ್ತದೆ.ಇದು ನಂದಿ ಬೆಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟುವ ನದಿ. ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಮಳೆಗಾಲದಲ್ಲಿ ಜೀವಂತವಾಗುತ್ತಿದ್ದ ನದಿ, ಹೊಳೆ. ಈಗ ಈ ನದಿ ದಿನವೂ ಹರಿಯುತ್ತದೆ. ಬೆಂಗಳೂರಿನ ಪೂರ್ವ ಮತ್ತು ದಕ್ಷಿಣ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿರುವ ಮಡಿವಾಳ ಕೆರೆ, ಅಗರ ಕೆರೆ, ಬೆಳ್ಳಂದೂರು ಕೆರೆ, ನಂತರ ವರ್ತೂರು ಕೆರೆಗಳಿಗೆ ಹರಿಯುವ ನಗರದ ಕೊಳಚೆ ನೀರೆಲ್ಲ ವರ್ತೂರು ಕೆರೆಯಿಂದ ಸುಮಾರು ಮೂರ್ನಾಲ್ಕು ಕಿ.ಮೀ.ಗಳ ದೂರದಲ್ಲಿ ದಕ್ಷಿಣ ಪಿನಾಕಿನಿಯನ್ನು ಸೇರುತ್ತದೆ. ಅಲ್ಲಿಂದ ಸುಮಾರು ಹತ್ತು ಕಿ.ಮೀ.ಗಳು ಹರಿದ ನಂತರ ಈ ನದಿ ತಮಿಳುನಾಡನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸುತ್ತದೆ. ಇಂತಹ ನಿತ್ಯವೂ ಹರಿಯುವ ಈ ಹೊಳೆಗೆ ತಮಿಳುನಾಡು ಸರ್ಕಾರ ಗಡಿಭಾಗದ ಹೊಸೂರು ಪಟ್ಟಣಕ್ಕೆ ಐದಾರು ಕಿ.ಮೀ. ದೂರದ ಆವಲಹಳ್ಳಿ ಅಥವ ಆವಲಪಲ್ಲಿ ಎಂಬಲ್ಲಿ ಚಿಕ್ಕ ಅಣೆಕಟ್ಟು ನಿರ್ಮಿಸಿದೆ. ಅಲ್ಲಿ ನೀರಿನ ಶುದ್ಧೀಕರಣ ಘಟಕ ಇದ್ದು, ಶುದ್ಧೀಕರಿಸಿದ ನೀರನ್ನು ಹೊಸೂರು ನಗರಕ್ಕೆ ಪೂರೈಸುತ್ತದೆ.
ಈ ಕೆರೆ ನಾನು ಮೇಲೆ ಹೇಳಿದ ಜಾಗದಲ್ಲಿ ವರ್ತೂರು ಕೆರೆಯ ನೀರಿನಿಂದ ದಿನವೂ ಮೈದುಂಬಿಕೊಳ್ಳುವ ದಕ್ಷಿಣ ಪಿನಾಕಿನಿ ನದಿಗೆ ಬಹಳ ದೂರದಲ್ಲಿಲ್ಲ. ಬಹುಶಃ ಹದಿನೈದು ಕಿ.ಮೀ. ಹಾಗಾಗಿ ಬೆಂಗಳೂರಿನ ಈ ಕೊಳಚೆ ನೀರನ್ನು ಹೊಸಕೋಟೆ ಕೆರೆಗೆ ಹರಿಸಿ ಅಲ್ಲಿಯ ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನ ಅಂತರ್ಜಲವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವ ಮಾತುಗಳು ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಕೇಳಿಬಂದಿದ್ದವು. ಆದರೆ ಯಾವಾಗ ತಮಿಳುನಾಡಿನ ಕೃಷ್ಣಗಿರಿ ಜಿಲ್ಲೆಯವರು ತಕರಾರು ತೆಗೆದರೋ, ಅದು ಮತ್ತೆ ಸದ್ದು ಮಾಡಲಿಲ್ಲ.
ಯೋಜನೆ ಯಾವುಯಾವುದೋ ಹಂತದಲ್ಲಿದೆ. ಬಹುಶಃ ಈಗಾಗಲೆ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ಸಿಟಿಗೂ ಕಾವೇರಿ ನೀರು ಹರಿಯುತ್ತಿರಬಹುದು. ಇಲ್ಲಿಂದ ತಮಿಳುನಾಡಿನ ಹೊಸೂರು ನಗರ ಕೇವಲ 20 ಕಿ.ಮೀ. ದೂರದಲ್ಲಿದೆ. ಇದೇ ಹೊಸೂರು ನಗರ ಮತ್ತು ಅದರ ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನ ಗ್ರಾಮಗಳಿಗೆ ಈಗಾಗಲೆ ಕಾವೇರಿ ನೀರು ಅಲ್ಲಲ್ಲಿ ಬರಲು ಆರಂಭವಾಗಿದೆ, ಇಲ್ಲವೇ ಇಷ್ಟರಲ್ಲೇ ಬರಲಿದೆ. ಅದು ಬರಲಿರುವುದು ಸುಮಾರು 100 ಕಿ.ಮೀ. ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಹೊಗೇನಕಲ್ ಜಲಪಾತದ ಬಳಿಯಿಂದ. ಈ ಜಲಪಾತದ ಪೂರ್ವ ಭಾಗ ತಮಿಳುನಾಡಿನದಾದರೆ ಪಶ್ಚಿಮದ್ದು ಕರ್ನಾಟಕಕ್ಕೆ ಸೇರಿದ್ದು. ಕನಕಪುರ ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಸಂಗಮದಿಂದ ಸುಮಾರು ಹತ್ತಿಪ್ಪತ್ತು ಕಿ.ಮೀ. ದೂರಕ್ಕೆ ಹರಿದ ನಂತರ ಕರ್ನಾಟಕ ಮತ್ತು ತಮಿಳುನಾಡಿನ ಗಡಿ ಎಂದರೆ ಅದು ಕಾವೇರಿ ನದಿಯ ದಡಗಳೇ. ಅಲ್ಲಿಂದ ಬಹುಶಃ ಐವತ್ತು-ಅರವತ್ತು ಕಿ.ಮೀ. ಗಡಿಯನ್ನು ಕಾವೇರಿಯೇ ನಿರ್ಧರಿಸುತ್ತಾಳೆ. ಕಾವೇರಿ ಮೈದುಂಬಿಕೊಂಡಾಗ ಹೊಗೇನಕಲ್ ಜಲಪಾತ ರುದ್ರರಮಣೀಯ. ಇಲ್ಲಿಂದ ತಮಿಳುನಾಡು ಸರ್ಕಾರ ಹೊಸೂರಿಗೆ ನೀರು ತರುತ್ತಿದೆ. ಹೊಸೂರು ಮತು ಬೆಂಗಳೂರು ಸಮುದ್ರಮಟ್ಟದಿಂದ ಹೆಚ್ಚುಕಮ್ಮಿ ಒಂದೇ ಎತ್ತರದಲ್ಲಿವೆ. ಆದರೆ 
ಹೊಗೇನಕಲ್ ಜಲಪಾತ ಶ್ರೀರಂಗಪಟ್ಟಣದ ಬಳಿಯ ಕನ್ನಂಬಾಡಿಗಿಂತ ನೂರಾರು ಅಡಿ ಆಳದಲ್ಲಿದೆ. (ಬಹುಶಃ ಸಾವಿರವೂ ಇರಬಹುದೇನೊ, ಏಕೆಂದರೆ ಗಗನಚುಕ್ಕಿ-ಭರಚುಕ್ಕಿ ಜಲಪಾತಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದ ನಂತರ ನೂರು ಕಿ.ಮೀ.ಗೂ ಹೆಚ್ಚು ದೂರ ಹರಿದು ಕಾವೇರಿ ಇಲ್ಲಿಗೆ ಬರುತ್ತಾಳೆ.) ಅಷ್ಟು ಕೆಳಮಟ್ಟದಿಂದ ನೀರನ್ನು ಪಂಪ್ ಮಾಡಿ ಹೊಸೂರು ಮತ್ತು ಕೃಷ್ಣಗಿರಿ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಇತರ ಗ್ರಾಮ-ಪಟ್ಟಣಗಳಿಗೆ ನೀರು ಸರಬರಾಜು ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಪರ್ಲ್ ಬಕ್ ಅವರು ಮಣ್ಣಿನೊಂದಿಗೆ ಜೀವಿಸುವ ರೈತ ಕುಟುಂಬಗಳ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿಯೇ ಕೆಲವು ವರ್ಷ ನೆಲೆಸಿದ್ದರಿಂದ ‘ದಿ ಗುಡ್ ಅರ್ತ್’ ಕಾದಂಬರಿ ರೂಪ ಪಡೆಯಲು ಪ್ರೇರಣೆಯಾಯಿತೆಂಬುದನ್ನು ಅವರು ತಮ್ಮ ಆತ್ಮಕತೆಯಲ್ಲಿ ಹೇಳಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು ಮೂವತ್ತಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ಕಾದಂಬರಿಗಳನ್ನು ಬರೆದಿದ್ದರೂ ‘ದಿ ಗುಡ್ ಅರ್ತ್’ ಅವರಿಗೆ ಬಹಳ ದೊಡ್ಡ ಹೆಸರನ್ನು ತಂದುಕೊಟ್ಟ ಕೃತಿ. ಇದು ನಾಟಕವಾಗಿ ಹಾಗೂ ಚಲನಚಿತ್ರವಾಗಿಯೂ ಲೇಖಕಿಗೆ ಸಾಕಷ್ಟು ಜನಪ್ರಿಯತೆಯನ್ನು ತಂದು ಕೊಟ್ಟಿತು.
ಉತ್ತಮವಾಗಿ ಬೆಳವಣಿಗೆಯಾದ ಹತ್ತು ಹೊಂಗೆ ಮರಗಳಿಂದ ನೆಟ್ಟ ಹತ್ತು ವರ್ಷದ ನಂತರ ವಾರ್ಷಿಕ 400 ಲೀಟರ್ ಎಣ್ಣೆ, 1200 ಕೆಜಿ ಹಿಂಡಿ, 2500 ಕೆಜಿ ಸಾವಯವ ಬಯೋಮಾಸ್ ಗೊಬ್ಬರ ದೊರಕಬಲ್ಲದು. ಒಂದು ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ಕೃಷಿಗೆ ಬಳಸದ ಒಣ ಪ್ರದೇಶ/ಬೀಳು ಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ಹೊಂಗೆ ಮರಗಳನ್ನು ಬೆಳೆಸಿ ಅದರಿಂದ ಲಭ್ಯವಾಗುವ ಬೀಜಗಳಿಂದ ಎಣ್ಣೆಯನ್ನು ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿಯೇ ತೆಗೆದು ಡೀಸೆಲ್ ಜನರೇಟರ್ ಬಳಸಿ ವಿದ್ಯುತ್ ತಯಾರಿಸಿ ಗ್ರಾಮೀಣ ನೀರಾವರಿ, ಮನೆ ಉಪಯೋಗಕ್ಕೆ ವಿದ್ಯುತ್ ಪಡೆಯಲು ಸಾಧ್ಯವಿದೆ ಅಥವಾ ಗ್ರಾಮೀಣರು ಹೊಂದಿರುವ ಡೀಸೆಲ್ ವಾಹನಗಳಿಗೆ ಇಂಧನವಾಗಿ ಬಳಸಬಹುದು, ಟ್ರಾಕ್ಟರ್ ಇತ್ಯಾದಿಗಳಲ್ಲೂ ಇಂಧನವಾಗಿ ಬಳಸಿ ಸ್ವಾವಲಂಬನೆಯನ್ನು ಸಾಧಿಸಬಹುದು.
ಹೊಂಗೆಯ ಎಣ್ಣೆಯನ್ನೇ ಡೀಸೆಲ್ ವಾಹನಗಳಲ್ಲಿ, ಪಂಪುಗಳಲ್ಲಿ, ವಿದ್ಯುಜ್ಜನಕ, ಟ್ರ್ಯಾಕ್ಟರ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಬಳಸುವುದರಿಂದ ವಾತಾವರಣಕ್ಕೆ ಇಂಗಾಲದ ಡೈ ಆಕ್ಸೈಡ್ ಅನ್ನು ಪಳೆಯುಳಿಕೆ ಇಂಧನ ಉಪಯೋಗಿಸಿದಾಗ ಆಗುವಂತೆ ಹೆಚ್ಚುವರಿಯಾಗಿ ಸೇರಿಸುವುದನ್ನು ನಿವಾರಿಸಿದಂತೆ ಆಗುತ್ತದೆ. ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ವ್ಯವಸಾಯಕ್ಕೆ ಬಳಸದ ಲಕ್ಷಾಂತರ ಎಕರೆಗಳ ಪಾಳು ಭೂಮಿ ಇದೆ. ಇಲ್ಲೆಲ್ಲಾ ಹೊಂಗೆಯನ್ನು ಬೆಳೆಸಿ ಕೃಷಿಕರ ಆದಾಯವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಿದೆ. ಹೊಂಗೆ ಮರವು ಲೆಗ್ಯೂಮ್ ಜಾತಿಗೆ ಸೇರಿದ ಮರವಾದುದರಿಂದ ಇದರ ಬೇರುಗಳಲ್ಲಿ ಸಾರಜನಕ ಸ್ಥಿರೀಕರಿಸುವ ಗಂಟುಗಳು ಇರುವ ಕಾರಣ ನೆಲದ ಫಲವತ್ತತೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ಸಹಾಯಕ. ಇದರ ಬೇರುಗಳು ಇತರ ಬೆಳೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಸ್ಪರ್ಧಿಸುವುದಿಲ್ಲವಾದ ಕಾರಣ ಇದನ್ನು ಹೊಲಗಳ ಬದಿಯಲ್ಲಿಯೂ ಬೆಳೆಸಬಹುದು. ಈ ಮರವು 100 ವರ್ಷಗಳವರೆಗೆ ಬದುಕುವುದರಿಂದ ದೀರ್ಘ ಕಾಲ ಫಸಲನ್ನು ಪಡೆಯಬಹುದು. ಕೃಷಿಕರಿಗೆ ಇಂಧನ ಸ್ವಾವಲಂಬನೆಗೆ ಸಹಾಯಕವಾಗಬಲ್ಲ ಹೊಂಗೆ ಮರವನ್ನು ರಾಜ್ಯದ ಎಲ್ಲೆಡೆ ಬೆಳೆಸುವ ಕುರಿತು ಮಾಧ್ಯಮಗಳು ಜಾಗೃತಿ ಮೂಡಿಸಬೇಕಾದ ಅಗತ್ಯ ಇದೆ. ರಾಜ್ಯದ ಎಲ್ಲ ತಾಲೂಕುಗಳಲ್ಲಿಯೂ ಹೊಂಗೆ ಮರದ ಹೆಚ್ಚು ಇಳುವರಿ ಕೊಡುವ ಬೀಜ ಹಾಗೂ ಸಸಿಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸಲು ತೋಟಗಾರಿಕೆ ಇಲಾಖೆ, ಅರಣ್ಯ ಇಲಾಖೆ, ಕೃಷಿ ವಿಶ್ವ ವಿದ್ಯಾನಿಲಯಗಳು ಹಾಗೂ ಸ್ವಯಂಸೇವಾ ಸಂಘಟನೆಗಳು ಮುಖ್ಯ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ.
ಹೊಲಸು ವಾಸನೆಯ ವರ್ತುಲ ಕ್ಷಣ ಕ್ಷಣಕ್ಕೂ ವಿಸ್ತಾರವಾಗುತ್ತ ಇಂದೊ ನಾಳೆಯೊ ಇದೀಗೊ ಬೀಳುವಂತಿದ್ದ ಆ ಕಟ್ಟಡವನ್ನು ಸಮೀಪಿಸುತ್ತಿತ್ತು. ಕಸದಷ್ಟು ಬೇಗ ಬೇರೆ ಯಾವುದೂ ಬೆಳೆಯಲಾರದೆನ್ನುವುದಕ್ಕೆ ಇದೊಂದು ಜ್ವಲಂತ ಉದಾಹರಣೆಯಂತಿತ್ತು. ಇನ್ನಷ್ಟು ದಿನ ಬಿಟ್ಟರೆ ಕಸದ ತಿಪ್ಪೆಯಲ್ಲಿ ತಾವಿರುವ ಈ ಕಟ್ಟಡವೂ ಮುಚ್ಚಿಹೋಗಬಹುದೆನ್ನುವ ಭೀತಿಯಲ್ಲಿ ಅಲ್ಲಿರುವ ಮನುಷ್ಯ ರೂಪಿ ಜೀವಿಗಳು ಬಾಯಿ ತೆರೆಯಲು ಆಹಾಹಾ… ಓ ಹೋ, ಇದೇನು ವಿಚಿತ್ರವಿದು, ಈ ನರಕ ಸದೃಶ ವಾತಾವರಣದಲ್ಲಿ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ವಾಸ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಾರಲ್ಲ, ಈ ಹೊಲಸು ಗಾಳಿಯು ಅವರ ಕಿಡಕಿ ಬಾಗಿಲುಗಳಿಗೆ ಹೋಗಿ ಬಡಿಯುತ್ತಿದೆಯಲ್ಲಾ, ಅಯ್ಯೋ ಮಾನವೀಯತೆಯೆಂಬುದು ಲವಲೇಶವೂ ಕಾಣಸಿಗದೆ ಮರೆಯಾಗಿ ಹೋಯಿತಲ್ಲ ಎಂದು ಜನ ಟಿ.ವಿ.ಪರದೆಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಪತ್ರಿಕೆಗಳ ಪುಟಗಳಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಆಕ್ರೋಶವನ್ನು ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸತೊಡಗಿದರು.
ಕಲಕೇರಿಯ ಹೆಸರನ್ನು ಮುಂದು ಮಾಡಿ ತನ್ನ ಬಡತನದ ನೆನಪುಗಳನ್ನು ಕಲಕುವ ಈ ಇಬ್ಬರನ್ನೂ ತಬ್ಬಿಕೊಳ್ಳಬೇಕೆನಿಸುತ್ತಿತ್ತು. ಇದಕ್ಕಿಂತಲೂ ಹತ್ತು ಪಾಲು ಕೆಟ್ಟಿದ್ದ ಹಾಸ್ಟೆಲ್ಲಿನಲ್ಲಿ ಬೆಳದು, ವಿಜಾಪೂರದ ಗೋಳಗುಮ್ಮಟದ ಹಿಂದೆ ಹೋಗಿ ಕಾಯಿಪಲ್ಲೆ ಮಾರುವವರ ಉಳಕಲು ಗಜ್ಜರಿ ತಿಂದು ಹೊಟ್ಟೆ ತುಂಬಿಸಿಕೊಂಡು, ಯಾವುದೇ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ತಾನು ಬೆಳೆದು ಮುಂದೆ ಬಂದೇ ಬರುವೆನೆಂದು ಗೆಳೆಯರೊಟ್ಟಿಗೆ ಪ್ರತಿಜ್ಞೆ ಮಾಡಿದ್ದು, ಆ ಪ್ರತಿಜ್ಞೆ ದಿನವೂ ಏಳೇಳು ಸಲ ಕೇಳಿಸಿದಂತಾಗಿ, ಯಾರ ಸಹಾಯವಿಲ್ಲದೆ ನೌಕರಿ ಹಿಡಿದು, ಈಗ ಹಸಿರು ಇಂಕಿನಲ್ಲಿ ಸಹಿ ಮಾಡುವ ಗೆಜೆಟೆಡ್ ಆಫೀಸರ್ ಆಗಿರುವುದು ಕಣ್ಮುಂದೆ ಬರುತ್ತಿತ್ತು. ನೂರೆಂಟು ಕೆಲಸಗಳ ಮಧ್ಯೆ ತಮ್ಮ ಹುಟ್ಟಿದೂರಿಗೆ ಹೋಗಲು ಅವರಿಗೆ ಸವಡು ಸಿಗುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ಧಾರವಾಡದಂತಹ ಮಲೆನಾಡ ಸೆರಗಿನ ಊರನ್ನು ಬಿಟ್ಟು ಆ ಕೆಟ್ಟ ಬಿಸಿಲಿನ ಹಳ್ಳಿಗೆ ಹೋಗುವದೆಂದರೆ ಅವರಿಗೆ ಜೀವ ವಕ್ ಎನ್ನುತ್ತಿತ್ತು. ಕಾರು ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಹೋದರೂ ಈ ಕಡು ಬಿಸಿಲಿಗೆ ಅವರ ತಲೆ ತಿರುಗಿದಂತಾಗಿ ಒಂದೆರಡು ಸಲ ವಾಂತಿ ಆಗುತ್ತಿತ್ತು. ತಲೆ ಹಿಡಿದುಕೊಂಡೆ ತಾವು ಹುಟ್ಟಿದ್ದ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಒಂದೆರಡು ತಾಸು ಕುಳಿತು ಅಣ್ಣ-ತಮ್ಮರ ಜೊತೆ ಅದು-ಇದು ಮಾತನಾಡಿ ಹೊತ್ತು ಮುಳುಗುವ ಮುನ್ನ ಊರು ಬಿಟ್ಟು ವಾಪಸ್ ಧಾರವಾಡದ ಹಾದಿ ಹಿಡಿಯುತ್ತಿದ್ದರು. ಅಲ್ಲಿ ಮಲಗಿದರೆ ಅವರಿಗೆ ನಿದ್ದೆಯೆ ಬರುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ಹೀಗಾಗಿ ಎಷ್ಟೇ ರಾತ್ರಿಯಾದರೂ ಧಾರವಾಡಕ್ಕೆ ಬಂದು ಮಲಗಬೇಕು. “ಯಾವಾಗಿದ್ರೂ ನಿಂದು ಇದೆ ಹಣೆ ಬರಹ ಆತು ಹೋಗು. ಅಣ್ಣ-ತಮ್ಮರನ್ನ ನೋಡ್ಲಿಲ್ಲ. ಹಡದ ತಂದಿ-ತಾಯಿ ನೋಡ್ಲಿಲ್ಲ. ಈ ನೆಲದಾಂವ ಅಲ್ಲ ಅನ್ನುವಂಗ ಆಗೀದಿ,” ಎಂದು ಮುದುಕನಾಗಿದ್ದ ಹಿರಿಯಣ್ಣ ಸಾಹೇಬರಿಗೆ ಬೈದು ಕಳಿಸುತ್ತಿದ್ದ. ತಾವು ಎಷ್ಟು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದರೂ ತಮಗೆ ಹೊಲ-ಮನೆ ಬೇಡವೆಂದು ಅಣ್ಣ-ತಮ್ಮ, ಅಕ್ಕ-ತಂಗಿಯರಿಗೆ ತಮ್ಮ ಪಾಲಿನ ಆಸ್ತಿಯನ್ನು ಬಿಟ್ಟು ಕೊಟ್ಟಿದ್ದರೂ ಇವರು ಅನ್ನುವುದು ಬಿಡಲಿಲ್ಲ ಎಂದು ಕಲಕೇರಿ ಸಾಹೇಬರಿಗೆ ಊರಿಗೆ ಹೋಗಿ ಬಂದ ಎರಡು ಮೂರು ದಿನ ನಿದ್ದೆಯೆ ಬರುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ಅಣ್ಣ-ತಮ್ಮರಿಗೆ ಯಾವ ಸಹಾಯವನ್ನೂ ಮಾಡಬಾರದು ಎಂದು ತಮ್ಮ ಸಹೋದ್ಯೋಗಿಗಳಿಗೆ ನೊಂದುಕೊಂಡು ಬುದ್ಧಿ ಹೇಳುತ್ತಿದ್ದರು. ಅವ್ವ-ಅಪ್ಪ ಸತ್ತ ಮೇಲೆ ಊರಲ್ಲಿ ಏನಿದೆ ಎಂದು ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಆ ಕಡೆ ಕಾಲು ಹಾಕಿ ಸೈತ ಮಲಗುವುದಿಲ್ಲ. ಅಷ್ಟಾದರೂ ಹೆಂಡತಿಯೊಡನೆ ಯಾವ ವಿಷಯಕ್ಕಾದರೂ ಮನಸ್ತಾಪ ಬಂತೆಂದರೆ ಮೊನ್ನೆ ಮೊನ್ನ ಬಂದ ಇವಳಿಗೆ ಇಷ್ಟೊಂದು ಮಾಡಿದೆ ಆದರೆ ಒಡ ಹುಟ್ಟಿದವರಿಗೆ ಏನೂ ಮಾಡಲಿಲ್ಲ ಎಂಬ ಪಾಪಪ್ರಜ್ಞೆ ಕಾಡಿ ಉದ್ವಿಗ್ನತೆಯಿಂದ ಹಾಸ್ಟೆಲ್ಲಿನ ರಸ್ತೆಯಲ್ಲಿರುವ ವಿನಾಯಕ ಬಾರ್ ಆಂಡ್ ರೆಸ್ಟೊರೆಂಟ್‌ಗೆ ಹೋಗಿ ಒಂದು ಪೆಗ್ ಜಾಸ್ತಿ ಹಾಕುವರು.
ಹಾಸ್ಟೇಲ್ ಹುಡುಗರನ್ನು ಒಂದು ಸಂಜೆ ಸಾಹೇಬರ ಮನೆಗೆ ಕರೆದುಕೊಂಡು ಬಂದು ಅವರ ಕಣ್ಣುಗಳಲ್ಲಿ ಧನ್ಯತೆಯ ಭಾವ ಮೂಡಿಸಿದ್ದ. ತಮಗೆ ಊಟ ಸಿಕ್ಕರೆ ಸಿಗಲಿ, ಇಲ್ಲದಿದ್ದರೆ ಬಿಡಲಿ ತಾವು ಇಂತಹ ಮನೆ, ಮಾಳಿಗೆ, ಹಿತ್ತಿಲು, ಹೂದೋಟ, ರಂಗೋಲಿ, ಫೋಟೋ ಅಲ್ಬಮ್ ನೋಡಿದ್ದೆ ದೊಡ್ಡ ಪುಣ್ಯವೆಂದು ಆ ಮಕ್ಕಳು ತಮ್ಮ ತಮ್ಮ ಮನೆಗಳಿಗೆ ’ನನ್ನ ಊಟ-ವಸತಿಯ ಬಗ್ಗೆ ಏನು ಕಾಳಜಿ ಮಾಡಬಾರದು. ನಾನಿಲ್ಲಿ ಆರಾಮದಿಂದ ಇದ್ದೇನೆ,’ ಎಂದು ಪತ್ರ ಬರೆದು ಹಾಕಿದ್ದಲ್ಲದೆ ಫೋನು ಮಾಡಿ ಹೇಳಿದ್ದರು. ಇನಸ್ಪೆಕ್ಷನ್‌ಗೆ ದೊಡ್ಡ ಸಾಹೇಬರು ಬಂದಾಗ ಅದನ್ನೆ ಮುತ್ತಿನಂತೆ ಮತ್ತು ಮಾಣಿಕ್ಯದ ದೀಪ್ತಿಯಂತೆ ನುಡಿದು ಶಹಭಾಸ್‌ಗಿರಿ ಪಡೆದಿದ್ದರು.